mgm nvj maart

— maandag 29 augustus 2022, 09:26 | 0 reacties, praat mee

Onderzoeksjournalist Stella Braam werd 35 jaar in de gaten gehouden door de AIVD: ‘Blijkbaar staat er een kruisje achter mijn naam’

Onderzoeksjournalist Stella Braam werd 35 jaar in de gaten gehouden door de AIVD: ‘Blijkbaar staat er een kruisje achter mijn naam’
Onderzoeksjournalist Stella Braam in 2007. - © Amaury Miller

Onderzoeksjournalist Stella Braam blijkt al minstens 35 jaar gevolgd te worden door de AIVD en haar voorganger, de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). Braam kwam tot die ontdekking toen ze haar eigen dossier opvroeg bij de AIVD. Laatste wijziging: 1 september 2022, 12:44

De onderzoeksjournalist had ‘een envelop met een paar pagina’s verwacht’, maar ontving een dik pak papier van zo’n driehonderd pagina’s dat niet door de brievenbus paste, vertelt ze aan NRC. Meer dan driekwart van de pagina’s die Braam ontving waren onleesbaar gemaakt. ‘Ik zag dus héél veel witte pagina’s, maar van wat er wel stond schrok ik. Het geeft een naar gevoel dat ik door die dienst zo lang in de gaten gehouden ben. Blijkbaar zien ze mij als een journalist die “staatsgevaarlijk” is of een bedreiging kan zijn’, zegt Braam tegen de krant.

Grijze Wolven
Een deel van de informatie van de AIVD gaat over Braams onderzoek naar de Grijze Wolven, een extreem-rechtse Turkse organisatie. In die periode werden Braam en een collega met de dood bedreigd. De BVD bleek haar toen ook al in de gaten te houden. Niet zozeer om haar te beschermen, maar meer omdat de dienst geïnteresseerd was in de contactpersonen van Braam binnen deze organisatie, blijkt uit de opgevraagde informatie.

Braam: ‘Eerst moest ik huilen bij het lezen van het dossier, daarna werd ik boos. Wat heeft die dienst bezield om mij vanaf mijn eerste stappen in de journalistiek te volgen. Als je daar eenmaal een dossier hebt, kom je er niet meer vanaf. Blijkbaar staat er een kruisje achter mijn naam.’

Unheimisch
Het dossier, dat is ingezien door NRC, bevat daarnaast persoonlijke opmerkingen over haarzelf. Maar omdat een groot deel van de documenten onleesbaar is gemaakt, blijft het onduidelijk welke opsporingstechnieken de AIVD en haar voorganger precies gebruikt hebben. Een onderzoeker waarmee Braam samenwerkte, blijkt informatie verstrekt te hebben aan de AIVD, terwijl hij enige tijd in het huis van Braam woonde. ‘Dat maakt het unheimisch, want de onderzoeker woonde in mijn huis en had toegang tot mijn computer’, zegt Braam tegen NRC. De onderzoeker in kwestie ontkent tegenover de krant dat hij samenwerkte met de AIVD.

Braam weet niet zeker of de AIVD gestopt is met het volgen van haar - de dienst verstrekt alleen informatie ouder dan vijf jaar. ‘Het brengt mij in een lastige positie omdat ik onderzoeksjournalist ben. Ik moet mijn bronnen kunnen beschermen. Maar zonder de wetenschap dat de AIVD gestopt is, kan ik dat niet’, zegt ze tegen NRC.

Op NPO Radio 1 zei Braam maandagochtend dat er binnenkort een hoorzitting dient over haar dossier ‘in het hol van de leeuw zelf’, het Zoetermeerse hoofdkantoor van de AIVD. Haar advocaten hebben een bezwaarschrift van maar liefst vijftig kantjes ingediend. Ze zegt dat er verschillende consequenties zitten aan haar dossier bij de veiligheidsdienst: ‘Wat ik mij afvraag is welke functies die had ik kunnen ambiëren zijn er niet voor mij weggelegd. Als ik voorlichter had willen worden op een ministerie had dat niet gekund. Een koninklijke onderscheiding zit er niet in.’ Braam noemt het ‘bizar’ dat de AIVD haar behandelde als ‘een vijand van de Nederlandse staat’.

De geloofwaardigheid van de journalist komt op het spel te staan

‘De omvang van het dossier, 300 pagina’s, het lijkt er ook op dat de journalist in kwestie als beginpunt is gebruikt om verder onderzoek te doen naar de Grijze Wolven. De geloofwaardigheid van de journalist komt op het spel te staan. De naam van Stella Braam is besmet en ze kan haar werk niet goed meer doen’, reageerde Thomas Bruning, algemeen secretaris van de NVJ, maandagochtend. Omdat veel informatie uit het dossier is weggelakt, is het moeilijk om na te gaan wat de AIVD precies gedaan heeft, zegt Bruning. Hij roept andere journalisten op om ook hun dossier op te vragen bij de AIVD en benadrukt dat de NVJ Braam ondersteunt. In 2013 werd bekend dat de AIVD ook een dossier had over interviewer en journalist Frénk van der Linden. 

Journalisten en burgers kunnen vrij eenvoudig hun dossier - indien die aanwezig is - opvragen via de website van de AIVD.

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.