‘Nederlands omroepbestel dreigt binding met maatschappij te verliezen’

De nadruk ligt te veel op organisaties in plaats van inhoud, de verantwoordelijkheid van het bestel is te versnipperd en het is onduidelijk wie in het bestel exact welke taken en verantwoordelijkheden draagt.

Als er geen veranderingen worden doorgevoerd, zal het bestel in de toekomst steeds meer losse omroeporganisaties kennen met steeds minder maatschappelijke binding, waarschuwt het CvdM.

Als het aan het Commissariaat voor de Media ligt, zou er een bestel moeten komen met een breed, onafhankelijk, pluriform media-aanbod dat kijkers helpt een mening te vormen. In een herzien bestel moet de publieke opdracht in een meer centrale vorm worden aangestuurd en moet duidelijk worden gekeken wat de toegevoegde waarde is voor bepaalde content binnen het bestel. Het is overigens logisch dat het bestel niet meer voldoet. “Het huidige mediabestel komt voort uit de tijd dat de Nederlandse samenleving in ideologische zuilen verdeeld was”, stelt het rapport namelijk. Dit systeem was “in 1920 een logische en bij de samenleving passende inrichtingsvorm”.

Voormalig mediaminister Arie Slob vroeg in 2021 om de reflectie nadat hij twee nieuwe aspirant-omroepen toeliet tot het bestel: Zwart en Ongehoord Nederland. De concrete vraag van Slob was of de huidige criteria om nieuwe omroepen toe te laten nog wel voldoen.

De reflectie van het Commissariaat is het tweede rapport in korte tijd dat oproept tot een verandering in het systeem. Ook ombudsman Margo Smit stelde recent na haar onderzoek naar klachten over de journalistieke kwaliteit van Ongehoord Nederland dat de Nederlandse Publieke Omroep problemen ondervindt met haar transparantie en de helderheid van communicatie naar het publiek.

Reactie NPO
‘Dat er iets moet veranderen aan het publieke bestel, vinden wij ook. Het is nu niet beheersbaar’, aldus Frederieke Leeflang, voorzitter Raad van Bestuur NPO. Ze geeft aan dat staatsecretaris Uslu binnenkort in navolging van het regeerakkoord een onafhankelijke commissie zal instellen om te adviseren over de verantwoordings- en toetredingscriteria.

De NPO gaat nu eerst praten met de omroepen en andere betrokken partijen. ‘Over hoe we het publieke bestel beheersbaar en duurzaam naar de toekomst krijgen, om daarna met een open mind de dialoog aan te gaan met de onafhankelijke commissie’, zegt Leeflang, die benadrukt dat er ‘vanzelfsprekend’ ook nu al samengewerkt wordt met de omroepen aan het toekomstbestendig maken van het publieke mediabestel. Lees hier de volledige reactie.

Lees ook deze column van Mark Koster: ‘Ongehoord de afgrond in met de publieke omroep’