Kunstmatige intelligentie moet je omarmen

Bang zijn dat kunstmatige intelligentie ervoor gaat zorgen dat je zonder baan komt te zitten hoeft niet. Maar al die steeds slimmer wordende software gaat het journalistieke werkveld wel flink veranderen. En als je niet wil achterblijven, dan moeten newsrooms de technologie beter onder de knie krijgen.

Dat is de belangrijkste conclusie die onderzoekers van de European Broadcasting Union (EBU) trekken in News Report 2019: The Next Newsroom, dat in november verscheen. Het team, onder leiding van hoogleraar Atte Jääskeläinen van de LUT Universiteit in Finland en consultant Maike Olij, identificeert zes vlakken waarop kunstmatige intelligentie ons vak gaat veranderen. En strooit daarbij lustig met voorbeelden.

Het team baseert zich vooral op technieken die er al zijn (disclaimer: ondergetekende hielp mee met het samenstellen van een lijst van toffe tools die kunstmatige intelligentie gebruiken en waar journalisten wat aan hebben). Kunstmatige intelligentie helpt journalisten bijvoorbeeld nu al met het signaleren van trends (Newswhip en Dataminr), het valideren van bronnen (InVid en TruePic), het herkennen van deepfake-video’s (DeepTrace, DeepNews.ai en Truly Media) en het scannen van datasets (zoals de robot ADAM van RTL Nieuws).

En dat is nog maar het topje van de ijsberg. Media zetten kunstmatige intelligentie inmiddels ook al in om audio te transcriberen (AmberScript, Trint, Happy Scribe en vele anderen, video’s te monteren (Wibbitz en Descript) en samenvattingen te maken (Het Financieele Dagblad heeft daar software voor). Slimme software kan video’s daarnaast automatisch vertalen (ZoiMeet) en helpen bij het modereren van reacties van lezers (Utopia Analytics).

Ondanks al die mooie voorbeelden vinden veel media het nog moeilijk om kunstmatige intelligentie een plekje te geven op hun redacties. Uit onderzoek van het Reuters Institute onder 4.100 media-leidinggevenden uit 149 landen blijkt dat tweederde van hen dat een grote uitdaging vindt. Angst voor baanverlies speelt daar ook een rol in. Maar als je die angst laat regeren, loop je het risico kansen mis te lopen. En juist het pakken van die kansen kan het verschil maken tussen overleven en niet.

Lef hebben en kunstmatige intelligentie omarmen is dus het devies van het rapport van Olij en Jääskeläinen. Wil je daar succes bij hebben, zorg dan in ieder geval dat het kunstmatige intelligentie-project een sterke kartrekker heeft. Want dat is iets dat de succesvolle projecten volgens de onderzoekers gemeen hebben. Net als het feit dat mediabedrijven ze in eigen beheer runnen en dat ze doorgaans niet uitgebreider zijn dan het doel waarvoor ze in het leven zijn geroepen. Met die kennis in je zak kun je een heel eind komen.