Koning Eénoog in Sittard

De wethouder klimt in een witte regenjas op de rand van de vijver. Als een balancerende schoonspringer wacht hij af. Achter hem het gemeentehuis van Stein. Mooi beeld voor de krant, denkt de fotograaf, de spuitende fontein schenkt allure. Als hij door de zoeker van zijn camera kijkt om de compositie te vervolmaken, is de witte regenjas verdwenen. Ermindo Armino (54) komt overeind en overziet de vijver. Alleen het hoofd van de wethouder is nog boven water. De fotograaf vergeet af te drukken. Hij helpt de wethouder uit het water. Een uur later maakt hij alsnog de foto, als de man thuis droge kleren heeft aangetrokken en bij de vijver dezelfde positie heeft ingenomen.

Het overkwam Armino, freelance fotograaf voor het Limburgs Dagblad, vele jaren geleden. ‘Ik was even geen fotojournalist, ik was te sociaal’, zegt hij aan een lange tafel in de woonkamer van zijn Sittardse woning. ‘Die foto heb ik laten liggen. Het is een klein wereldje, je komt elkaar regelmatig tegen.’ Het zou hem nu niet meer overkomen, denkt hij. Alles voor de nieuwsfoto, alles voor de krant. Journalistieke onafhankelijkheid staat hoog in zijn vaandel, al wordt hij bijna dagelijks op de proef gesteld.

Laatst deed hij het beter. De burgemeester van Sittard kreeg ter ere van Koningsdag, in plaats van uit te delen, nu eens zelf een lintje. Armino’s foto van de drie dochters die de gedecoreerde op de wang kussen, zag hij liever niet in de krant. De volgende dag plaatste het Limburgs Dagblad hem toch. ‘Het gaf me voldoening, die foto, ik had professionele afstand bewaard’, vertelt hij. De burgemeester had hem later aangesproken. “Maak het maar goed met een fles wijn”, had hij gezegd. ‘Die geef ik hem, als we elkaar weer tegenkomen’, zegt de fotograaf lachend. ‘Je moet met z’n allen verder.’

Armino woont zijn hele leven al in Sittard, de laatste 25 jaar met zijn vrouw en twee dochters in een door hoge heggen omzoomde hoekwoning aan de rand van het historische centrum. Zijn jeugd speelde zich af in een straal van vijftien kilometer. Aan de rand van die cirkel, bij Hoensbroek-Geleen, stond het complex van de Emma-kolenmijnen. Zijn vader ging er iedere dag heen om er ondergronds te werken. Op handen en voeten moest hij soms door de donkere gangen kruipen. Bij thuiskomst vertelde hij er zelden over en klagen hoorde je hem nooit. Het was werk, daarvoor was hij eind jaren vijftig uit Italië naar Nederland gekomen. De jonge Italiaan had in Sittard een leuk meisje leren kennen. Ze trouwden en kregen vijf kinderen, onder wie Ermindo.

‘Ik zal hem even voor je halen’, zegt de mijnwerkerszoon en schuift zijn stoel naar achteren. Van een wandmeubel pakt hij een goudgerand lijstje met foto en plaatst het midden op tafel. Een man met dikke zwarte haardos, dun brilletje en een grote snor lacht naar de camera. ‘Die foto heb ik gemaakt’, zegt Armino, de ogen op zijn vader gericht. ‘Twee jaar geleden is hij plotseling overleden. Hij was al lang zonder werk, afgekeurd wegens rugklachten en longproblemen.’ De cirkel is sindsdien kleiner geworden. Zijn moeder verkoos een seniorenappartement en woont nu op vijftig meter afstand van haar zoon, aan de overkant van de straat.

Armino is vergroeid met Sittard, hij is er geboren en zal er nooit vertrekken, maar vergis je niet, als fotograaf is hij een man van de wereld. ‘Ik ben een Sittardenaar, maar noem me geen Limburgse fotograaf. Ik ben in de eerste plaats fotojournalist, het nieuws vind ik overal in Nederland. Voor persbureau Associated Press heb ik eens een week voor de poort van de Scheveningse gevangenis gestaan. Iedere dag wachten op de komst van oorlogsmisdadiger Karadzic.’ Voor het Limburgs Dagblad en De Limburger, samengegaan onder de naam Media Groep Limburg, bestrijkt hij heel de provincie, maar de westelijke mijnstreek is zijn domein. Geen weg, vereniging of burgemeester die hem vreemd voorkomt. De streek is zijn thuis.

Armino is nog de enige professionele fotojournalist in Sittard. De anderen zijn gestopt. ‘Ja, koning éénoog. Ik mis het contact met mijn vakbroeders wel.’ Veel tijd om daarover te prakkiseren heeft hij niet. De opdrachten stromen binnen, gisteren nog vijf in totaal. Van een portret van de Fortuna Sittard-voorzitter tot asbestbalkons in Hoensbroek, hij rijdt een slag in de rondte. Tussendoor nog een klusje voor DSM, de chemiegigant, waarvoor hij commercieel werk doet. De fotograaf kan van de combinatie fotojournalistiek en bedrijfsfotografie goed leven. Aan zijn opdrachtgevers, waaronder ook de gemeente Sittard, is hij loyaal: ‘Toen in 2003 bij DSM een gasoven ontplofte, kon ik met mijn pasje zo het terrein op rijden en van dichtbij fotograferen. Niet gedaan, ik heb een relatie met het bedrijf.’

Als selfmade man heeft hij alles uit ervaring moeten leren: wat de codes zijn binnen de journalistiek, wat nieuws is, hoe je mensen op hun gemak stelt, hoe je filmrolletje ontwikkelt en Photoshop gebruikt. Bijna geen opleiding of cursus is eraan te pas gekomen. Het vak is hem overkomen. Tot zijn 24ste jaar had hij geen idee. Als begaafd amateurvoetballer droomde Armino van een profcarrière, misschien bij Fortuna of MVV. Op een dag scheurde hij zijn enkelbanden. Om toch bij zijn team te kunnen blijven, kocht hij een fototoestel. De nieuwe hobby ging hem verdienstelijk af. Bij een lokale persfotograaf leerde hij nieuwsfoto’s schieten.

Sinds die tijd leeft Armino in het hier en nu. Zijn ongedurigheid vindt een uitweg in de productie van ontelbare foto’s. Iedere dag vele kilometers, hij maakt foto’s zoals hij praat: als uit een geweerloop komen zijn woorden. ‘Tijd om voor mezelf reclame te maken, of een boek, of mijn website te onderhouden heb ik niet. Ik moet weer weg, ook al is er niets. Dan zoek ik boeren op, als ze gras van het land halen. Reageren op seizoenen, op wat zich voordoet. Mijn vrouw wordt wel eens gek van me.’

Over zijn vrouw gesproken, daar wil hij graag nog iets over kwijt. ‘Alles draaide de laatste twintig jaar om mij. Het hele huishouden stond in dienst van de fotografie.’ De woordenstroom droogt korte tijd op, de ellenbogen plant hij op tafel, handen onder zijn kin. ‘Ja, ik heb veel aan haar te danken. Ze heeft zelf een drukke baan, maar als ik thuis kom staat het eten op tafel. Ze is moeder van twee dochters en zeurt nooit als de hond moet worden uitgelaten. Ik heb alle vrijheid om dit werk te kunnen doen, dat besef ik goed.’

Nu hij de 50 is gepasseerd verdwijnt het jachtige uit zijn handelen, beweert hij. Op steenworp afstand van zijn huis staat een brandweerkazerne. Vroeger rende hij naar zijn auto, als een brandweerwagen met gillende sirene vertrok. Armino negeerde rode verkeerslichten voor een mooie plaat. Nu laat hij ze gaan en hoort later of het loos alarm was. ‘Misschien krijg ik nog eens de rust voor een langer lopend fotoproject’, verzucht hij. De laatste tijd borrelen bij hem ideeën op. Portretten van oude mensen die hun partner verloren zijn, bijvoorbeeld. Zijn woorden klinken niet overtuigend.

Er klinken tikjes op het glas van de deur naar de tuin: Armino’s vrouw. Als de deur opengaat, verwelkomt de fotojournalist haar met een vraag, in een aandoenlijke poging de gewenste bevestiging te verkrijgen. ‘De laatste jaren ben ik rustiger geworden, toch, en vaker thuis? En ik sla niet alle verjaardagen meer over…?’ Zijn vrouw kijkt hem vertwijfeld aan, ze had het bij zwijgen kunnen laten. ‘Dat denk ik niet, Ermindo, het gaat maar door. Het is nooit klaar, er valt voor jou altijd ergens iets te halen.’