Jeugdjournaal geeft les ‘slechtnieuwsjournalistiek’

Verlind wijst op de keuze niet bij te willen dragen aan paniek of overdrijving, feiten en niet speculatie leidend te laten zijn en waar mogelijk gerust te stellen door context uit te leggen en spectaculaire beelden te laten liggen, als die niet wezenlijk bijdragen aan begrip over het gebeurde.

“Er begint langzaam aan twijfel te ontstaan over bijvoorbeeld de effectiviteit van de eindeloze herhaling van afschrikwekkende beelden, maar ook zie je dat de grens tussen gerucht, speculatie en feit meer en meer verdwijnt, ook bij de kwaliteitsmedia”, verzucht Verlind.

De lessen van het Jeugdjournaal vallen in zeven punten uiteen:

1 Het gesprek van de dag

Aandacht voor het nieuws, maar wel gedoseerd en in context. “We maken geen kinderprogramma, maar een nieuwsprogramma voor kinderen. Zulk nieuws kun je niet negeren; kinderen merken toch wel dat er iets aan de hand is, via volwassenen, vrienden of sociale media”, aldus Jeugdjournaal-journalist Ronald Bartlema.

2 Geen paniek

Vermijd beelden die angst aanjagen. “Kinderen kunnen nog slechter tegen zulke beelden dan volwassenen, hebben psychologen vastgesteld. In het jeugdprogramma was slechts één gewonde zichtbaar, een man die rechtop zat op een brancard, van een afstand gefilmd. Zo voorkomt de redactie dat jonge kijkers denken: die man gaat dood.”

3 Eigen verslaggever

Een vertrouwd gezicht, een eigen invalshoek als aanvulling op het beeldmateriaal van persbureaus. Eindig een reportage met lichtpuntjes/

4 Informatie weglaten

Zwaarbeladen termen of concepten die kinderen niet kunnen plaatsen, zoals zelfmoordaanslagen of ‘oorlog’ worden vermeden. Gruwelijke details worden het liefst weggelaten, tenzij die essentieel zijn voor het verhaal - zoals het feit dat mensen zijn doodgeschoten en sommige concertbezoekers bij Bataclan zich onder lijken moesten verstoppen.

5 Geruststellen

Het nieuws wordt niet mooier voorgesteld dan het is, maar ook niet slechter. De redactie probeert kijkers gerust te stellen door een goed uitleg van het nieuws en de omstandigheden. Het nieuws wordt in een context geplaatst.

6 Een uitlaatklep

Het digitale gastenboek van het Jeugdjournaal wordt in de uitzending aangehaald als mogelijkheid om een mening te geven. Soms volgt daags na een incident een verslag van een eerste schooldag, waar kinderen om hun mening wordt gevraagd. “Die reportage komt op tv, dan zitten er weer kinderen te kijken die dáárover willen praten, thuis of op school. Zo zetten we de algehele verwerking in gang”, aldus presentator Nick Renooij.

7 Positief eindigen

Dat is som makkelijker gezegd dan gedaan, maar een brug naar iets luchtigers is cruciaal. Renooi: “Uiteindelijk blijven die aanslagen toch hangen. Daarom waarschuwen we op dit soort dagen vaak: als je bent geschrokken van het nieuws, praat er dan over met een volwassene. We moeten dit met z’n allen doen, het Jeugdjournaal kan het niet alleen.”