Institutionele desinteresse: de verdwenen geschiedenis van de SvJ

Voor iedereen die even de sfeer wilde opsnuiven van een onderwijsinstituut in de opstandige jaren zestig en zeventig was svjgeschiedenis.nl een dankbare pleisterplaats. Asbakken vol shagpeuken, op elke muur een brei van slogans en studenten in met buttons behangen tuinbroeken en schipperstruien.

In volle glorie trokken de sixties en seventies voorbij, compleet met schotschriften, haastig in elkaar geknutselde blaadjes en beginselverklaringen van anti-autoritaire revoluties die dictees, repetities, tentamens en absentielijsten uit het curriculum verbanden. Toen ik laatst ter inspiratie voor een stuk weer even in deze rebelse omgeving wilde rondstruinen, stuitte ik echter op een page not found-pagina. Was nu ook svjgeschiedenis.nl ten prooi gevallen van de opstandelingen van weleer?

Steeds weer nieuwe obstakels
Bijna goed. Het zijn niet de oproerkraaiers van toen, het zijn hun nazaten. De site is getorpedeerd door de huidige School voor Journalistiek. Dit blijkt wanneer ik de samenstellers van de site, voormalig SvJ-docenten Louis Engelman en Pieter van Waesberghe, benader. “We hebben de site vier, vijf jaar geleden overgedragen aan de SvJ”, zegt Engelman.

“Ons werd voorgespiegeld dat de site als een soort draaischijf in een community van studenten en oud-studenten zou gaan fungeren. Helaas is daar helemaal niets van terechtgekomen. Wanneer ik vroeg hoe het ervoor stond, kreeg ik steeds weer te horen dat er nieuwe obstakels waren. Maar, zeiden ze steeds, we hoefden ons geen zorgen te maken, alles zou goed komen. Nou, die hoop heb ik inmiddels opgegeven”, aldus Engelman.

Duizenden foto’s
Na hun pensionering in 2006 hebben de oud-docenten maar liefst tien jaar gewerkt aan een site die - zonder overdrijving - een monument kon worden genoemd. Aan de hand van duizenden foto’s, honderden interviews met oud-leerlingen, video’s en columns, vertelde Engelman zijn verhaal over de oudste journalistieke opleiding van Nederland, van de opening in 1966 in het roemruchte pand aan Palmstraat 22 tot 2006. Pieter van Waesberghe tekende voor de bouw en het onderhoud.

De hosting van de site, die alleen via een login toegankelijk was, betaalde het duo zelf. De overdracht werd vijf jaar geleden afgerond. De huidige SvJ maakt weliswaar deel uit van de Hogeschool Utrecht maar blijft zich terdege bewust van zijn rijke historie, zo werd Engelman en Van Waesberghe verzekerd. “Dat klopt in zoverre dat onze site inmiddels ook geschiedenis is,’ verzucht Engelman. ‘Voor zover ik weet, is het geheel op het digitale kerkhof beland. Niet alleen is het zonde van al het werk, wij vinden het vooral onbegrijpelijk dat de school zo slordig is omgesprongen met haar bijzondere geschiedenis.”

Bureaucratisch monster
“Een drama”, oordeelt Geert Wijnhoven, beheerder van de LinkedIn groep voor SvJ-alumni. “Louis en Pieter wilden hun levenswerk achterlaten voor toekomstige generaties. En ze vroegen de leiding van de huidige school in Utrecht om zorg te dragen voor onderhoud en ‘updating’ van de website. Natuurlijk wilde de school dat doen. Maar het bleek een lippendienst. De website is verdwenen. Onvindbaar? De schoolleiding is een soort Pontius Pilatus, ze wassen hun handen in onschuld en vragen zich af waar ‘die oudjes’ zich druk over maken.”

Ook Kees Boonman, bestuurslid van de NVJ én Utrechts alumnus, noemt de gang van zaken een schande. “Nu is er in mijn tijd, ik zat er van ‘73 tot ’76, wel meer kwijtgeraakt en net voordat ik daar kwam drukten de studenten zelf de diploma’s, maar dit is erg dom. Zo zie je maar, te groot gegroeid, een ’systeem’ geworden en vervolgens verzuipt iedereen in een bureaucratisch monster.”

Overdracht bekrachtigd
Binnen de SvJ waren twee mensen verantwoordelijkheid voor het optuigen van het alumnibeleid waar de site de spil van zou vormen, Joost Bos en Elvira van Noort. Zij nodigden Engelman en Van Waesberghe uit voor een feestelijke lunch bij Chinees restaurant Paradijs op het Vredenburg waarmee de overdracht werd bekrachtigd.

Bos is niet meer actief binnen de SvJ-muren, Van Noort werkt er als coördinator van het curriculum van het tweede jaar. “O jee!”, is het eerste wat ik hoor al ik zeg waarom ik bel. “Het is inderdaad wel een beetje jammer hoe dat is gelopen.” Van Noort geeft een waaier van verklaringen over de ontstane situatie.

“Er was geen geordende database, er zat geen systeem in. Onze privacy officer stak er een stokje voor: je mag niet meer zomaar alles live zetten - al die interviews, foto’s en video’s. En we hebben corona gehad, vergeet dat niet. Het is keihard werken geweest om de boel draaiend te houden, het alumnibeleid staat dan gewoon niet bovenaan. We wilden inderdaad een prachtige community creëren waarop studenten van nu in contact treden met studenten van toen. Hoe het er nu mee staat, weet ik niet. Bij ons is niemand er meer mee bezig. Alle beelden zijn er nog, dat wel.”

Van Noort: “Ik heb het met Louis weleens gehad over de mogelijkheid om alles bij Beeld & Geluid op te slaan, misschien hebben zij belangstelling?”