In memoriam: Feico Houweling (64) koos uiteindelijk voor kwaliteit
Journalist, schrijver, verteller en geschiedenisdocent Feico Houweling stond bekend om zijn zachtaardige karakter, maar ging door het leven als een terriër. In de nacht van vrijdag 18 en zaterdag 19 mei stierf hij na een lange strijd met darmkanker.
Tot nog zo’n twee dagen voor zijn te verwachten dood was journalist/schrijver/verteller/docent geschiedenis Feico Houweling (64) nog actief in het Rotterdamse literaire wereldje. Geboren (3 mei 1954) in het Oude Noorden van de Maasstad legde hij na een lange strijd tegen darmkanker uiteindelijk thuis het loodje in de nacht van afgelopen vrijdag en zaterdag 19 mei. ‘Heel rustig’, volgens zijn weduwe Joke Steigstra, ‘in zijn slaap.’
Gisteren op de r.k.-begraafplaats in Crooswijk woonden velen, onder wie de kopstukken uit literair Rotterdam, zijn Herdenkingsdienst bij vlak voor zijn crematie. Feico Houweling stond bekend om zijn zachtaardige, beminnelijke karakter, integer tot het bot, recht-door-zee, een man met wie je heel moeilijk ruzie kon krijgen. De ideale partner om de oceaan mee over te steken.
Maar als het om dit leven ging was hij een terriër, een vechtersbaas van buitengewone klasse. Toch koos hij, na vijf jaar intensieve strijd, voor de ‘kwaliteit’. Niks geen nieuwe rondes chemo’s meer, niks geen gesleutel van witte jassen meer. Met opgeheven hoofd, zonder verdere angsten, bewust uit dit leven stappen.
Een volledig en zeer vruchtbaar leven dat voor Feico Houweling en zijn vrouw Joke bepaald niet altijd over rozen ging. Toch waren er vele hoogtepunten voor hen te vieren zoals zijn onderscheiding door de gemeente Rotterdam van de Erasmusspeld. In 2015 nog uitgereikt aan hem door Rotterdams burgemeester Aboutaleb.
Noodfaculteit
Zijn initiatief om te komen tot de Noodfaculteit Letteren aan de Erasmus Universiteit leidde uiteindelijk tot een bijzondere leerstoel die elke vier jaar wordt verlengd. Momenteel bekleedt door professor Frans-Willem Korsten (bij de crematie aanwezig) en in dit kader benoemd tot bijzonder hoogleraar Literatuur en Samenleving Rotterdam.
Tijdens zijn Herdenkingsdienst gisteren in Crooswijk waren uit het Rotterdamse literaire wereldje onder meer aanwezig Bas Kwakman (directeur Poetry International), Frans Meijer (voormalig directeur Centrale Bibliotheek), Hans Sibrani (Festival Woordnacht), Jana Beranová voormalig stadsdichter, Giel van Strien (Passionate), Juan Heinsohn Huala (Werelddichters), Adriaan Zijlmans (Matrix, literatuur en cultuur), vertegenwoordigers van Rotterdam Letteren Overleg en van de Vereniging Verzamelde Werken.
Feico Houweling wilde vanaf zijn 20ste levensjaar alleen dichter of journalist worden. Hij deed in die tijd als jong vader van zijn eerste kind een LOI-cursus Journalistiek en schreef sollicitatiebrieven (om geld te gaan verdienen) naar alle kranten in de omgeving. Uiteindelijk kreeg hij een uitnodiging van een directeur van een aantal streekbladen. Toen Feico met hem in gesprek kwam kon deze directeur een glimlach niet onderdrukken. Op zijn bureau lag een hele stapel sollicitatiebrieven van Feico die hij daarvoor naar al die streekbladen had gestuurd.
De directeur zag hier de humor van in en bood hem een baan aan op het redactiesecretariaat met de mogelijkheid te laten zien dat hij kon schrijven. Drie maanden later was hij al journalist bij de Aalsmeerder Courant. Een wonder! Daarna stoomde hij zo snel mogelijk door naar het Leids Dagblad. Wederom na hardnekkig solliciteren kwam hij in een paar jaar tijd terecht waar hij uiteindelijk wilde zijn: bij de buitenlandredactie van het Haarlems Dagblad.
Noorwegen
Van jongs af aan was Feico Houweling gebiologeerd door het Noorwegen. Talloze malen, voor kortere en langere tijd heeft hij dit land bezocht, sprak en schreef het Noors feilloos. Hij publiceerde daar verhalen en boeken over.
In 1980 besloot hij om die reden een universitaire studie Scandinavistiek in Groningen te doen waar hij zijn doctoraal met verve behaalde. Op zijn 33ste werd hij hoofdredacteur voor een vakblad voor de olie- en gasindustrie. Zodoende maakte hij in die tijd een aantal journalistieke reizen naar Noorwegen, Canada en Amerika.
In 1997 (hij was toen 43) kwam hij als redacteur bij Nieuwsblad Transport. Hij toonde daar veel initiatief, bracht talloze ideeën in, werd projectcoördinator en voorzitter van de OR. Hij had de ambitie om hoofdredacteur te worden.
In 2001 kwam ik (JP) daar toevallig terecht, eerst als eindredacteur en maanden later als hoofdredacteur. Van de ambities van Feico wist ik toen nog te weinig. Voor mij was hij een zeer trouwe en integere collega en via hem kwam ik er al snel achter dat ik in een slangenkuil was terecht gekomen. In een onmogelijke werksfeer.
Met constante conflicten met de toenmalige uitgever. Zelf hield ik het daar slechts een jaar uit. Feico bijna tien jaar. O, wat had ik na mijn noodgedwongen vertrek hem het hoofdredacteurschap gegund. Had hem reeds benoemd tot adjunct-hoofdredacteur, maar de uitgever (die later op staande voet werd ontslagen) blokkeerde dit. Feico maakte zo in zijn tijd zeven hoofdredacteuren mee, waarbij de legendarische wijlen Ron Abraham de langstzittende was. (Opvallend detail: van zijn vroegere NT-collega’s en na zo’n tien jaar trouwe NT-dienst was er geen bij zijn Herdenkingsdienst aanwezig).
Achteraf gezien had ook Feico Houweling deze slangenkuil veel eerder moeten verlaten. Uiteindelijk deed hij dat ook, maar nogmaals in mijn ogen veel te laat. Pas in zijn nieuwe Rotterdamse literaire wereld kwam hij volledig tot bloei. Zijn eerste roman ‘De Antitheek’ publiceerde hij op zijn 45e.
Daarna volgden nog vele boeken en literaire publicaties en ontwikkelde hij zich tot ‘meesterverteller’ over geschiedenis voor onder meer HOVO (Rotterdam, Amsterdam, VU, Breda, Tilburg, Nijmegen en Utrecht). Zijn vele cursisten luisterden ademloos en lieten in hun beoordelingen vele malen de loftrompet over hem horen.
Als klap op de vuurpijl tenslotte verscheen in 2015 zijn boek ‘Steden van Erasmus’. Wederom als ‘meesterverteller’ die veel te vroeg voor ons allen nu definitief is uitverteld. Wel uitermate strijdvaardig. Zoals de slogan luidt van zijn geboorteplaats Rotterdam: ‘Sterker door strijd’.
Praat mee
4 reacties
J.C. Roodenburg, 25 mei 2018, 16:40
Een prachtige necrologie van Feico. Er staan zelfs zaken in die ik niet wist over hem. Ik wist wel dat Ron Abraham hoofdredacteur is geweest van Nieuwsblad Transport en dat Jim het er een jaartje heeft uitgehouden.
Eduard Bekker, 26 mei 2018, 15:26
Tragisch dit te moeten lezen. Feico kan ik me alleen maar herinneren als jeugdig. Veel te vroeg overleden. Zelf ben ik even oud, dus daarom raakt me dat nog meer.
Ik heb jarenlang met hem als free-lance vormgever met hem samengewerkt op Nieuwsblad Transport. Dat ging altijd uiterst relaxt. Ik kan hem me niet kwaad of gestresst herinneren.
Prima eindredacteur.
Toen ik op NT kwam was het vaak stevig aanpakken, maar daarnaast een ontspannen sfeer en dikke pret. Logisch dat ik mijn verjaardag daar trakteerde op wodka en (imitatie)kaviaar.
Maar dat het een slangenkuil is heb ik ook wel in de loop der tijd ervaren.
Zelf had ik er lange tijd geen last van, maar ik zag dat er regelmatig actievergaderingen waren vanwege de afknijpplannen van de bedrijfsleiding (NT ging uiteindelijk van een twee-keer-perweekse naar één-keer-per-weekse-uitgave).
Maar dankzij een bekwame en solidaire hoofdredactie denk ik dat ik als freelancer lang buiten schot ben gebleven. Dat was bij mijn laatste vaste dienstbetrekking bij Cobouw, waar ik de laatste keer dat ik er was op aanraden van personeelszaken letterlijk via de nooduitgang ben vertrokken, wel anders.
Maar toch verkilde de sfeer bij NT langzaam. De redacteuren die naar mijn gevoel de krenten in de pap waren, verdwenen. En ineens was trakteren op wodka en kaviaar niet meer mogelijk ‘want alcohol is hier niet meer toegestaan’.
Sinds het vertrek van Feico ben ik er nog een keer geweest, maar daarna was het voor mij ook over, want omdat door de lagere verschijningsfrequentie personeelsproblemen intern konden worden opgelost.
Later zag ik van Feico nog diverse interessante postings voorbij komen van hem over geschiedenis: een gave die ik nog niet eerder van hem kende.
Kortom: een triest bericht. Met zijn dood komen de herinneringen naar boven: dat het op een redactie gewoon leuk werken was, zonder om de haverklap te worden geconfronteerd met weer nieuwe bezuinigingen en ander onzekerheden.
Ik las dat niemand van zijn vroegere NT-collega’s bij de begrafenis aanwezig was.
Als ik het geweten had, was ik zeker gegaan en had ik toch een beetje een bijdragen kunnen leveren, al was het dan maar een ‘free-lance’ bijdrage.
Donald Suidman, 26 mei 2018, 16:10
Beste Jim,
Fijn dat je de moeite hebt genomen om een necrologie over Feico hier te publiceren. Dat verdient hij zeer.
Wat hij niet verdient is dat je je eigen rancune langs deze weg een podium geeft. Feico heeft niet louter positieve herinneringen aan zijn tijd bij NT en zijn talenten zijn niet altijd op waarde geschat, dat is zeker waar en ik heb daar het een en ander van meegekregen. Zijn vrouw Joke verwoordde dat mooi op de uitvaart.
Enkele feitelijke correcties op je stuk: ik was hoofdredacteur van NT toen Feico daar vertrok, ik was de langstzittende ooit, en ik was donderdag op de uitvaart aanwezig. Omdat ik Feico een fijne man en een fijne collega vond. Ook na zijn vertrek hebben we nog interessante dingen samen gedaan, voor NT en later voor andere publicaties.
De kwalificatie ‘slangenkuil’ is een heel vage. In de zes jaar dat ik er werkte heb ik ervaren en geleerd dat redactie en directie elkaar al zo’n 20 jaar niet konden vinden, culminerend in een staking in 2004 - de eerste bij een vakblad in Nederland - die nieuwe wonden zou slaan in het bedrijf die nog jaren bleven doorzieken. Zowel de directie als de redactie zijn lange tijd niet in staat of bereid geweest om de dialoog daarover aan te gaan, zo is mijn ervaring geweest.
Feico kwam als lichtend voorbeeld altijd op voor de onafhankelijkheid van de redactie. Dat valt te prijzen, maar werkte ook polariserend. Ik zei wel eens tegen Feico: we moeten ons door en door onafhankelijk opstellen, maar niet steeds dat woord laten vallen. Want dat jaagt de uitgever maar in de gordijnen. Daar stemde hij dan lachend mee in, maar bij het volgende incident mailde hij gerust weer een vurig - en prachtig - pamflet door het bedrijf.
Nathalie, 26 mei 2018, 18:59
Als huidig lid van de redactie van NT, wil ik ten eerste Feico’s nabestaanden, vrienden en kennissen condoleren. We wisten dat hij ziek was, het nieuws over zijn overlijden bereikte de redactie pas woensdag bij toeval. In de krant van deze week staat eveneens een necrologie, geschreven door Folkert Nicolai. Dat bericht gaat alleen over Feico en niet over oude koeien. Nadat Feico uit dienst was getreden bij Nieuwsblad Transport, heeft hij nog een aantal boeken voor ons geschreven. Het contact was altijd hartelijk. Bij de begrafenis waren zeker wat (oud-) NT-collega’s aanwezig. Tegenwoordig zitten er op de kleine NT-redactie nog maar drie mensen die jaren met Feico hebben samengewerkt. Als het had gekund, hadden ze aanwezig geweest bij het afscheid van Feico. Dit ter nuance van bovenstaand stuk. Beetje apart om via een necrologie je oud zeer te spuien.