In de ANP-beeldbank is de moslima doorgaans een gesluierde caissière, analyseerde Cigdem Yuksel

Yuksel en Butter deden onderzoek naar de representatie van moslima’s in de ANP beeldbank om om inzicht te krijgen in welke beelden van moslima’s sinds 1995 aan de Nederlandse media zijn aangeboden. Yuksel: ‘Al aan het begin van mijn carrière ontdekte ik dat je als fotograaf macht hebt. De macht om een bepaald beeld neer te zetten van de mensen die je fotografeert. Al jaren valt het mij op dat het beeld van de stille, slecht Nederlands sprekende gesluierde migrantenvrouw een cliché is dat altijd terugkeert in de media.’

Naast dat moslima’s in de beeldbank doorgaans een hoofddoek of niqaab dragen, worden ze ook vaak passief afgebeeld. ‘Ze zijn zelden zichtbaar als burgers die actief bijdragen aan de samenleving, bijvoorbeeld als werknemer, leidinggevende of vrijwilliger’, melden de onderzoekers. ‘Maar ook niet als mensen in hun eigen sociale omgeving, zoals een moeder die haar kind helpt met huiswerk maken of ouders die hun pasgeboren baby knuffelen in het ziekenhuis. Moslima’s die gefotografeerd worden terwijl ze werken zijn opvallend vaak caissière.’

Ook merken de onderzoekers op dat woorden die vaak worden gebruikt als omschrijving bij de foto’s niet overeen komen met wat er feitelijk te zien is, maar refereren aan ‘politiek-maatschappelijke debatten’ zoals ‘inburgering’, ‘integratie’ of ‘allochtoon’.

Yuksel en Butter pleiten daarom onder meer voor meer diversiteit in de beeldbanken. Yuksel presenteert het onderzoek vrijdag 2 oktober, in samenwerking met moslimvrouwen collectief S.P.E.A.K., in Pakhuis de Zwijger. Beeldmakers, fotoredacteuren en mediamakers zullen daar in gesprek gaan over de rol van beeldbanken, fotografen en fotoredacteuren in dit vraagstuk. De presentatie is morgen vanaf 18.30 live te volgen via een livestream op de website van Pakhuis de Zwijger.