Honderd jaar de Volkskrant: eerste dagblad-editie verscheen op 1 oktober 1921
De Volkskrant viert vrijdag zijn honderdjarige bestaan als dagblad. Op 1 oktober 1921 verscheen de krant voor het eerst als dagelijks nieuwsblad. De naam bestond toen al een tijdje: de Volkskrant verscheen op 2 oktober 1919 voor het eerst als weekblad. Vanaf januari 1920 verscheen de titel om de dag.
“Het dagblad van de Volkskrant moge er misschien een beetje onverhoeds zijn, niemand zal beweren of meenen dat het te vroeg gekomen is”, aldus de voorpagina van die eerste dagbladeditie. “Het verschijnen van de Volkskrant als dagblad valt in een moeilijken, veelbewogen, maar tevens gewichtigen tijd, — een tijd van allerlei mogelijkheden en van veel strijd. Bij dezen strijd zal men de Volkskrant op haar post vinden en zal zij als dagblad te beter haar grote taak kunnen vervullen.”
In de editie van vrijdag blikt verslaggever en columnist Toine Heijmans terug op die honderd jaar als dagblad, waarin hij op zoek gaat naar de ziel van de krant. “Alles verandert en de kern blijft, dat leer je met de tijd,” schrijft Heijmans, tevens voorzitter van de redactieraad, “maar die kern is vaak bedolven onder dagelijkse beslommeringen.”
De Volkskrant begon volgens Heijmans vanuit strijd. “Ze is ‘de vlag van ons leger’, staat op de allereerste voorpagina.” In eerste instantie richtte de krant zich op katholieke arbeiders en later op de linkse, ontzuilde generatie. “Daarna liet de krant haar geschiedenis los, werd meerstemmiger, lichter van toon, kleurrijker, neoliberaler zelfs.”
“Ooit de krant van Lücker en Romme, later van Opland en Blokker, nu van Sitalsing en Righton – is samenvallen met de tijd niet het eerste geheim van honderd worden?”, aldus demissionair minister-president Mark Rutte in het essay van Heijmans. De Telegraaf-hoofdredacteur Paul Jansen: “De Volkskrant is door de jaren heen ook dichter bij de lezer gaan staan, het geheven vingertje is ingeruild voor een ruimere blik, waarbij plek is voor verschillende maatschappelijke geluiden. Dat staat nu met oprukkend woke-activisme in de kolommen wel onder druk.”
Heijmans omschrijft de Volkskrant als een plek waar al honderd jaar in vrijheid de wereld kan worden verbeeld, “niet gehinderd door politieke macht, angst, vooroordelen, geld of opportunisme.” Hij vervolgt: “Zolang wij willen weten hoe het zit, waar het gebeurt, zolang wij erbij willen zijn omdat we geloven dat het belangrijk is, blijft de ziel van onze krant bestaan. De ziel van de Volkskrant, dat zijn wij.”
Lees ook: 1 oktober 1921: Een bescheideni begin voor wat komen gaat (de Volkskrant)
Bekijk de eerste dagbladeditie van de Volkskrant in Delpher.
Praat mee