mgm nvj maart

— woensdag 14 december 2022, 08:01 | 0 reacties, praat mee

Hoe AD-journalist Sebastiaan Quekel tinnitus op de agenda zette

Hoe AD-journalist Sebastiaan Quekel tinnitus op de agenda zette
© Sebastiaan Quekel

Bijna vier jaar geleden ging zelfverklaard concert- en muziekliefhebber Sebastiaan Quekel (31) naar een optreden. De volgende dag werd hij wakker met een piep in zijn oor. Het was een soort piep die je ‘wel vaker hoort als je naar een club gaat’, en Quekel hoopte dat het vanzelf weer zou verdwijnen. Maar de piep ging niet weg. Tinnitus, luidde het oordeel van de arts. Als journalist kreegt Quekel het thema – met succes - op de nationale agenda. Een bezoek aan festival Lowlands deze zomer zorgde voor een artikel, dat de discussie over gehoorschade voor het eerst écht aanzwengelde. Deze week vergaderde de Tweede Kamer hoe een groei aan tinnituspatiënten voorkomen kan worden. Laatste wijziging: 15 december 2022, 10:16

In het begin is het lastig om met tinnitus om te gaan, zegt Quekel. ‘Je wilt het niet accepteren. Maar als je het niet accepteert, dan maak je het alleen maar erger voor jezelf.’

Quekel worstelt soms zichtbaar met zijn aandoening en staart soms in het gesprek even naar buiten – vanaf de AD-redactie in Rotterdam is er een weids uitzicht over het uitgestrekte havengebied. ‘Er zijn avonden geweest waarop ik met mijn handen op mijn oren door het huis liep en “ga eens weg” schreeuwde. Dat zijn wel de mindere momenten…’

Het zorgde er ook voor dat Quekel als journalist én als ervaringsdeskundige het thema tinnitus ging volgen. Want tot zijn eigen verbazing werd er, tot voor kort, niet of nauwelijks over geschreven en gesproken. In de stukken van de Tweede Kamer kwamen de termen gehoorschade of tinnitus tot voor kort nauwelijks voor. Eerst tekende hij, op het verzoek van de hoofdredactie van het AD, zijn eigen verhaal op. ‘Sebastiaan (28) heeft altijd (!) een piep in zijn oor: ‘Alsof er een bulldozer door mijn hoofd raast’’, kopte de krant.

Weinig oordopjes op Lowlands
Dat verhaal maakte wel de nodige reacties los, maar dat bleek slechts een peulenschil te zijn in vergelijking met zijn meest recente verhaal rondom tinnitus. Want afgelopen zomer reisden Quekel en zijn vrienden – mét oordopjes – af naar Lowlands. En tot zijn eigen verbazing zag hij in de hardste technotent op het festival nauwelijks mensen met oorbescherming rondlopen. ‘Terwijl zo’n weekendlang harde muziek funest kan zijn voor je gehoor.’

Dus eenmaal teruggekeerd uit de Flevopolder belde Quekel eens met een aantal experts. En zij bevestigden zijn lezing: ‘Er wordt geschat dat de helft van het festivalpubliek nauwelijks bezig is met gehoorbescherming en hun gehoor. Dat is nog altijd de helft te weinig.’ Je hebt maar één paar oren, zegt Quekel.

Ik had niet verwacht dat het zoveel zou losmaken

Dus besloot Quekel zijn bevindingen opnieuw op te schrijven. ‘Voor altijd vreselijke piep in je oor: ‘vloedgolf’ aan tinnituspatiënten verwacht’ schreef het AD eind augustus op basis van talloze experts die Quekel sprak.. Maar ditmaal zorgde de berichtgeving voor ‘een mediastorm’ aan reacties. En daarop volgde nog een reeks aan nieuwe verhalen in dezelfde categorie: ‘Voor altijd een piep in je oor: Tweede Kamer wil actie na ‘zorgwekkende’ toename tinnitus’, Nachtclubs vinden geluidslimiet ‘onzin’, ‘Paradiso bereid tot gesprek met regering’, et cetera. ‘Ik had niet verwacht dat het zoveel zou losmaken’, zegt Quekel. ‘Wat eerst een taboe leek, werd opeens volop besproken bij talkshows en radiostations.’  Het verhaal kwam nog eens extra aan het rollen door een onderzoek van de Gezondheidsraad, waarin de raad adviseert dat het maximale geluidsniveau bij onder andere concerten omlaag moet.

Maar Quekel vindt niet dat de schuld slechts bij één partij ligt. ‘Sommige media gingen in hun berichtgeving soms te kort door de bocht, waardoor het beeld ontstond dat festivals en concerten de grote veroorzaker waren van gehoorschade. Zover moeten we niet gaan. Gehoorschade is een maatschappelijk probleem en verdient een maatschappelijke oplossing. Iedereen moet een beetje z’n steentje bijdragen.’ En daarmee wil hij ook de hand in eigen boezem steken: ‘Als journalist moet je altijd reflecteren op je eigen werk. Misschien heeft het harde geluid bij concerten en festivals iets te veel de boventoon gevoerd in de allereerste berichtgeving. Dat trek ik mij aan. Gelukkig werd vrijwel meteen ook de andere kant belicht.’

Het feit dat ik zelf tinnitus heb, betekent niet dat ik iedere mogelijkheid aangrijp om over tinnitus te schrijven

‘Mister tinnitus’
Onbedoeld is Quekel bij het AD ‘mister tinnitus’ geworden. Maar desondanks benadrukt hij meermaals het belang om ‘altijd kritisch’ te blijven, juist omdat het thema hem persoonlijk raakt. ‘Ik vind het ook belangrijk om een zekere afstand te bewaren. Het feit dat ik zelf tinnitus heb, betekent niet dat ik iedere mogelijkheid aangrijp om over tinnitus te schrijven. Je bekijkt het met een helikopter view: wat speelt er nou écht? Voor mijzelf én het dossier vind ik dat heel belangrijk – ik zou het jammer vinden als ik mij door persoonlijke motieven laat leiden. Ik ben per slot van rekening journalist, geen activist.’

Inmiddels is zijn kennis en kunde ook buiten de krant bekend geworden: in februari schuift hij als expert aan in een panel op Eurosonic Noorderslag in Groningen over het onderwerp, samen met panelleden uit de muzieksector. ‘Een enorme eer natuurlijk als je daarvoor wordt gevraagd. Overigens ben ik lang niet op elke aanbieding ingegaan. Zo bood patiëntenorganisatie Stichting HoorMij mij een column aan in hun wekelijkse magazine, maar daarvoor heb ik bedankt. Het is goed bedoeld, maar ik ben niet de aangewezen partij om een visie te geven op de aanpak van gehoorschade. Dat laat ik graag aan de experts over.’

Het kunnen schrijven over het onderwerp waar hij zelf mee te maken heeft, heeft ervoor gezorgd dat Quekel zich ‘dankbaar’ voelt. ‘Ik ben overspoeld door berichten van vreemden die zelf heel dankbaar waren dat dit thema éindelijk op de politieke agenda is gekomen. Rondom het Amsterdam Dance Event [ADE] in oktober kreeg ik veel berichten van mensen die na het lezen van onze artikelen daar rondliepen met oorbescherming. Daar heb ik echt kippenvel van gekregen.’

‘Oordopjes zijn niet sexy’
In de optiek van Quekel is het raar dat nog steeds veel mensen concerten en festivals bezoeken zonder oordopjes te dragen. ‘Het klinkt logisch: je gaat naar een concert en draagt oordopjes. Voor veel mensen is het geen vanzelfsprekendheid. Als journalist vind ik het belangrijk om voor bewustwording te zorgen. Het moet normaal worden om altijd oordoppen bij je te hebben – ze zouden aan je fietssleutels moeten zitten. Het hele negatieve stigma rond oordoppen moet ook verdwijnen. Onder jongeren wordt het “niet sexy” gevonden om oordoppen te dragen. Ik sprak een KNO-arts die een jonge patiënt had die een piep in zijn oor had na een hard festival. Hij wilde wel oordoppen dragen, maar zijn vrienden vonden dat niet cool… Het is bespottelijk dat dat nog steeds gebeurt anno 2022, zeker met al die aandacht die ervoor is.’

De bewustwording rondom het voorkomen van gehoorschade is nog niet genoeg, vindt Quekel, maar het doet hem goed dat zelfs op ADE op de toiletten inmiddels posters hangen met in koeienletters de tekst “protect your ears”. ‘Ik ga al vijftien jaar met grote regelmaat naar evenementen, maar zo prominent en zo veelvuldig heb ik het nog nooit gezien.’ Het is niet het gevolg van alleen zijn berichtgeving, benadrukt Quekel, ‘we hebben met z’n allen bijgedragen aan het feit dat dit een hot topic geworden is. Dat het is begonnen door een verhaal in het AD - vooruit - daar krijg ik wel een goed gevoel van.’

‘Soms verlies ik mijzelf er een beetje in’
Maar er is ook een schaduwzijde aan het feit dat Quekel zoveel bezig is met oorsuizen. ‘Tinnitus is een psychische aandoening, het zit in je hersenen. Ik ben blij als ik volgend jaar iets meer afstand kan nemen van het onderwerp. Ik merk dat nu ik er veel mee bezig ben, het oorsuizen heftiger aanwezig is dan normaal.’ Onbedoeld sluipt het ook onder zijn huid: ‘Ik ben er sinds augustus iedere dag mee bezig.’ De berichtgeving over het thema blijft ook bij andere media maar doorgaan. ‘Soms verlies ik mijzelf er een beetje in. Na het preventiedebat in de Tweede Kamer [vandaag, red] neem ik weer wat afstand van het dossier, ook voor mijn eigen (mentale) gezondheid.’

CV
Sebastiaan Quekel (31) studeerde journalistiek in Tilburg en begon zijn loopbaan bij het Brabants Dagblad als stagiair. Als freelancer bleef hij vervolgens plakken. Vervolgens stapte hij over naar Omroep Brabant, waar hij ongeveer vier jaar lang werkte. Daarna stapte hij over naar de gezamenlijke internetredactie van de Brabantse titels van DPG Media (Brabants Dagblad, Eindhovens Dagblad en BN/de Stem). Sinds 2019 werkt Quekel als internetredacteur/verslaggever voor het Algemeen Dagblad.

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.