Hilda van Praag: een pionier van de Europese journalistiek

Onder de Joodse journalisten die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Londen werken, zijn drie bijzondere vrouwen: Hilda van Praag-Sanders, Josepha Mendels en Henriëtte Boas. Ze vinden emplooi bij de BBC, Radio Oranje en het Londense Vrij Nederland en zullen na de oorlog hun loopbaan voortzetten in Brussel (Van Praag-Sanders), Parijs (Mendels) en Israël (Boas).
Nadat eerder biografieën waren verschenen van Mendels (‘een niet-nette dame’) en Boas (‘de waarheidszoekster’), is er nu ‘het bewogen leven’ van Hilda van Praag-Sanders (1899-1974) beschreven door Peter Manasse. Weer maken we kennis met een Joodse vrouw, die al vroeg buiten Nederland carrière maakt als correspondent.
Mendels keert op latere leeftijd terug uit Parijs en Boas remigreert al na enkele jaren uit Israël om lerares klassieke talen te worden met daarnaast nog een correspondentschap voor Israëlische kranten. Maar Hilda van Praag blijft tot haar dood in Brussel, de stad waar ze vanaf 1936 werkt als economische correspondent. Je zou haar een pionier van de Europese journalistiek kunnen noemen.
Haar specialisme is voor een vrouw in haar tijd uitzonderlijk. Met een opleiding aan de Handelsschool in Amsterdam en haar ervaring in de financiële journalistiek bij het persbureau Vaz Dias en Keesings Financieel Archief is ze goed voorbereid op haar correspondentschap in Brussel voor het Algemeen Handelsblad. Na de oorlog werkt ze enige tijd als economisch medewerker van de Nederlandse ambassade, maar daarna hervat ze haar correspondentschap, nu voor de Handels- en Transport Courant, de Wereldomroep en diverse dag- en weekbladen.
Van Praag blijkt een groot voorstander van economische samenwerking, eerst binnen de Benelux, dan in de Europese Gemeenschap. Maar net als in Londen ergert ze zich in Brussel wel aan de ‘regenteske mannenwereld’. De (tweede) feministische beweging die tegen het eind van haar leven opkomt, ervaart ze dan ook als een verademing.
Buiten de journalistiek zal men zich Hilda van Praag vooral herinneren als de vrouw die de stoot gaf tot oprichting van Exil-uitgeverij Allert de Lange. Hoewel zij daar maar kort heeft gewerkt, is het mede aan haar te danken dat uit Duitsland en Oostenrijk gevluchte schrijvers na 1933 hun werk in Amsterdam konden publiceren. Samen met haar man, de schrijver Siegfried van Praag, legde ze contact met beroemde auteurs als Max Brod, Bertold Brecht, Alfred Döblin en Georg Hermann.
Peter Manasse: Een leven vol brieven. Het bewogen leven van Hilda van Praag-Sanders (1899-1974), journaliste. Champlemy Pers, ISBN 9789079567096, 288 pag., € 29,90.
Praat mee