Het vertrouwen in het nieuws en de journalistiek is in Nederland nog steeds hoog

Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een online kwantitatief onderzoek onder ruim 2.000 respondenten uit het Stempunt-panel van Motivaction. Centrale vragen waren: hoe geïnteresseerd is het publiek in nieuws, waar haalt het zijn nieuws vandaan, en in hoeverre heeft men vertrouwen in de informatie? Is er, zoals vaak wordt beweerd, sprake van een toenemend wantrouwen ten opzichte van de media? En ten opzichte van wélke media dan?

Uit het onderzoek blijk dat circa tweederde van de ondervraagden van mening is dat zowel het nieuws in Nederland als het nieuws dat men zelf consumeert te vertrouwen is. Dat is licht hoger dan een jaar geleden. Jong volwassenen zeggen minder vertrouwen te hebben in het nieuws.

Naast de conclusie dat het vertrouwen nog steeds hoog is, blijkt uit het onderzoek ook:
• De groep die het gepresenteerde nieuws categorisch niet vertrouwt is 9%. Het is niet één specifieke groep maar Jong volwassenen zijn onder hen over vertegenwoordigd.
• In het afgelopen jaar is men (door Corona?) het nieuws intensiever gaan volgen en het belang van onafhankelijke pers wordt in Nederland nog steeds breed gesteund.
• Zowel programma’s als journalisten hebben invloed op de geloofwaardigheid van het nieuws; nieuws van publieke omroepen wordt het meest vertrouwd. Journalisten die zich specifiek toeleggen op nieuwsverslaglegging krijgen het meeste vertrouwen.
• Het vertrouwen in social media als nieuwsbron is niet hoog te noemen.
• Complottheorieën worden vooral door jong volwassenen en personen met weinig vertrouwen in het nieuws geloofd.

Het onderzoek is gehouden onder een representatieve steekproef van Nederlanders in de leeftijd 18-80 jaar en de data zijn representatief voor geslacht, opleiding, inkomen/welstand, mentaliteit en geografische spreiding.

Voor dit onderzoek is onder meer aansluiting gezocht bij de vragenlijst van het Digital News Report Nederland 2020 zoals dat door Reuters is uitgebracht. Verder heeft Motivaction bij het onderzoek samengewerkt met prof. I. Costera Meijer, hoogleraar journalistieke wetenschap aan de VU.