Henk Blanken over ‘de schoonheid van het verval’

‘Het was een feest om te schrijven.’ Het is het eerste wat Henk Blanken zegt. Opmerkelijk. Zijn laatste boek beschrijft immers zijn ‘zoektocht naar de grenzen van (zijn) aftakeling’, zoals de ondertitel luidt van ‘Je gaat er niet aan dood’. Nee, maar met Parkinson loopt het wel ‘lullig’ af, om uit het boek te citeren.
Het laatste deel grijpt je helemáál bij je lurven. De aftakeling wordt almaar zichtbaarder. Je linkerhand leidt een eigen leven. Je morst bij het koffiedrinken. Een scootmobiel aan de horizon. Wanneer ben je niet meer krakkemikkig, maar ‘echt hulpbehoevend’? Wanneer wordt vergeetachtigheid dementie? En wanneer beslis je: genoeg is genoeg? ‘De onmacht: wat staat me te wachten?’
Toch, benadrukt Blanken, kan hij wat hem overkomt ‘goed rationaliseren’ en ‘de schoonheid van het verval’ beschrijven. ‘Dat maakt voor mij veel goed. Ik kan het buiten mezelf plaatsen, alsof ik niet die man ben over wie het gaat.’
En nee, ‘het is geen boek over de ziekte van Parkinson. Een Parkinsonpatiënt heeft er niets aan. Ik vertel een verháál.’
Eigenlijk vertelt hij meer verhalen. Blanken kijkt vooruit, terug, opzij. Elk uitstapje is een bouwsteentje: de herinneringen aan zijn jeugd op Zuid in Rotterdam; aan zijn vader; een zomerdag onder de appelboom; geuren. Hoe beschrijf je trouwens herinneringen, als je geheugen een zeef is? ‘Ik heb altijd dagboeken bijgehouden’, vertelt Blanken, ‘en heel veel andere bronnen geraadpleegd: familieleden, vrienden’. De bouwsteentjes metselt hij samen tot één verhaal.
Verhalende journalistiek is al jaren Blankens specialisme. Als auteur en als docent, en hij vindt het nog steeds heerlijk om workshops te geven, al putten ze hem uit. Maar zolang hij kan ‘lezen, denken, schrijven’ en collega’s een eindje op weg helpen, heeft het leven zin.
Hij is lucide over wat hem wacht. Leest, denkt, schrijft ook over euthanasie bij dementie, een vicieuze cirkel: zolang je helder bent, wil je nog niet en ben je te ver heen, dan wil (en mag) geen arts meewerken. ‘Nabestaanden zouden moeten beslissen wanneer het zo ver is’, zegt Blanken. Hij is zeker van zijn zaak. ‘Maar daarvoor moet de wet aangepast worden. Pia Dijkstra zou dat voor elkaar kunnen krijgen. Ik wil haar graag eens spreken.’
Henk Blanken: Je gaat er niet dood aan. Atlas Contact, 2018, ISBN 9789045036793, 256 pagina’s, € 19,99.
Praat mee