Gerard Schuiteman tegen de FNV: ‘De nieuwe omroep cao is echt het maximaal haalbare’

Volgens premier Rutte moest 2020 het jaar worden dat salarissen meer stijgen dan de prijzen. We gaan er allemaal echt op vooruit. Voor docenten, zorgpersoneel en politiemensen is dat inmiddels gelukt. Bij de publieke omroep ligt nu een eindbod van de werkgevers van 5 procent over 3 jaar (2019-2021). Dat houdt de prijsstijgingen ter nauwer nood bij en is toch wezenlijk wat anders dan de gevraagde 10 procent voor de jaren 2019 en 2020 bij elkaar.

De kritiek van met name de FNV dat het eindbod te weinig is, komt niet echt uit de lucht vallen. Waarom niet meer?
Werkgeversonderhandelaar Gerard Schuiteman (in het dagelijks leven directeur bij RTV Utrecht) : ‘Na het uitbreken van de coronapandemie heb ik premier Rutte dat niet meer horen zeggen. De wereld is drastisch veranderd. Wij zetten in op behoud van werk en inkomen. Meer loongroei dan die 5 procent kan dan echt niet, dat zou vanuit werkgevers nu onverantwoord zijn. De regionale en landelijke omroepen kampen met teruglopende advertentie-inkomsten. Die worden niet en slechts ten dele gecompenseerd door het rijk. Met 5 procent over drie jaar gaan wij echt voor het maximaal haalbare als we kiezen voor behoud van werk en inkomen.’

Lees ook: Cao Publieke Omroepen: van NVJ’s inzet tot het eindbod van de werkgevers

Omroepwerkgevers hadden kunnen ook zeggen: we geven hetzelfde als elders in de publieke sector en gaan samen met de bonden naar Den Haag om het benodigde geld vragen. Zo is het in de zorg en het onderwijs ook gelukt.
Schuiteman: ‘Dat financiële risico kunnen we als omroepen niet lopen. Want de financiële toekomst van de publieke omroep is al onzeker. Daarom willen we juist nu een cao afsluiten. Zodat we samen met de bonden naar Den Haag kunnen gaan om te zeggen: wij laten de kosten verantwoord stijgen, corona laat zien dat de publieke omroep relevanter is dan ooit, dus politiek steun ons ook financieel in voldoende mate.’

Wat is eigenlijk het probleem voor de werkgevers. De NVJ (de grootste bond in Hilversum) legt het eindbod positief voor aan de leden. De CNV is neutraal. Alleen de FNV is negatief. Dan maar een akkoord zonder de FNV?
Schuiteman: ‘Als werkgevers willen wij graag een breed gedragen cao. Ook omdat we naar Den Haag een duidelijk signaal willen afgeven. Daarom een oproep naar de leden van de FNV: dit is een goed akkoord. Lees het en stem voor.’

Maar wat is er tegen een cao zonder de FNV?
Schuiteman: ‘Bijvoorbeeld dat bij een volgende cao-onderhandeling er één partij nog wil praten over de afgesloten periode en de rest niet. Dat werkt niet. Maar eigenlijk wil ik daar helemaal niet op vooruit lopen. We willen graag dat alle partijen voor het eindbod gaan.’

Dan nog maar een kritiekpunt van de FNV. De flex-contracten. Die zouden in Hilversum verder aan banden moeten worden gelegd. Wie kan er tegen meer vaste contracten en dus zekerheid zijn?
Schuiteman: ‘Bij de publieke omroep kennen we naast vaste en tijdelijke contracten ook uitzend-contracten en payrol-constructies. Die laatste twee passen we steeds minder en ook liever niet meer toe. Blijft naast een vast contract het flex-contract over, dat we op basis van de huidige cao-afspraken aan maximaal 25 procent van de mensen aanbieden. We hebben flexibele contracten nodig, omdat we veel tijdelijke programma’s maken en soms specialisten kort nodig hebben. Ook hebben omroepen geen volledig gegarandeerd budget en kunnen dus niet al het personeel in vaste dienst nemen.  Wil je dat veranderen, dan moet je naar de politiek om het systeem aan te passen en moet je niet aan de onderhandelingstafel de omroepen zo klem zetten dat ze hun bedrijf niet kunnen runnen. CNV en NVJ begrijpen dat. De FNV niet.’

In het eindbod is ook een fair practice opgenomen. De omroepen beloven freelancers minimaal 150 procent van het cao-loon te betalen en maken zich er hard voor dat medewerkers van buitenproducenten een met de cao vergelijkbaar loon krijgen. Zorgt zo’n minimum niet juist ervoor dat het een maximum wordt?
Schuiteman: ‘De code is op verzoek van met name de NVJ erin gekomen en iets waar we als sector echt in voorop lopen in Nederland. We willen dat iedereen die bij of voor de publieke omroep werkt goed wordt betaald vanuit het principe ‘gelijk werk, gelijke ervaring, gelijke betaling’. Het is een minimum-afspraak en dus geen maximum. Ik werk bij RTV Utrecht en zie regelmatig hogere uurtarieven langskomen dan het afgesproken minimum. Dat blijft ook zo. Er is en blijft ruimte om te onderhandelen, dat moet ook zo bij een opdrachtgever-opdrachtnemerschap. Een begeleidingscommissie gaat daar gevraagd en ongevraagd op toezien. Het is dus als werkgevers zeker niet onze bedoeling de freelance tarieven te verlagen en we laten ons daar ook op controleren.’

Hoe groot is de groep voor wie dit gaat gelden?
Schuiteman: ‘Dat weet ik niet precies, maar het is een aanzienlijke groep. We huren maximaal 25 procent flexibel in en soms zelfs meer als een omroep dat met zijn ondernemingsraad afspreekt. Anders gezegd gaat het grofweg om 15 tot 20 procent van de uren. Hoeveel mensen dat zijn, weet ik dus niet, maar veel. Dat we daar nu met de bonden ook afspraken over willen maken, laat zien dat dit eindbod echt een goed eindbod is.’

Dan nog een keer. Als de FNV er niet mee instemt, dan kunnen jullie toch gewoon verder onderhandelen. Dit is het tweede eindbod. Dus zo eindig was het eerste ook niet. Met wat meer salaris erbij, is de FNV misschien ook aan boord?
Schuiteman: ‘Ik heb er geen behoefte aan om weer naar de onderhandelingstafel te gaan. We hebben echt niets meer te bieden dat dit. Onderhandelen betekent allebei opschuiven, liefst totdat er een compromis is maar dat kan niet ten koste van alles. Met twee vakbonden lijken we er uit te zijn, het is dan goed om een streep te trekken: tot hier en niet verder, het is echt onverantwoord daarover heen te gaan. Het zou daarnaast zonde zijn om alle goede punten uit dit akkoord weg te gooien omdat je misschien niet precies hebt bereikt wat je wilt, maar echt wel het maximaal haalbare.’