Frits van Exter geeft tips bij herpublicatie: Topless in de herhaling

In Nieuwe Revu prijkt een reportage over ‘de wanhopige jacht op de zon’. Verslaggever en fotograaf zijn op pad gestuurd om vast te leggen hoe vakantievierders in eigen land, tussen de buien door, een kleurtje proberen te krijgen.

Het artikel opent met een beeld over twee pagina’s van een jonge vrouw uitgestrekt op een badlaken in een strandtent. Zij is topless en dankzij een korte vakantie in Mallorca al behoorlijk gebruind. ‘Ze kleurt snel maar moet wel regelmatig ingesmeerd worden’, stelt de verslaggever vast. ‘Is dat de reden voor de horde heren om haar heen?’

Er staan zestien foto’s bij het artikel waarop meerdere vrouwen zonder topje. Een Duits ‘mooi meisje met indrukwekkende boezem’ ontbreekt omdat haar familie, volgens de verslaggever, boos verhaal was komen halen toen zij door kreeg dat ze geposeerd had. Ze zei dat ze 16 was, maar volgens een oudere zuster was ze 13.

Staat dat in 2019 in Nieuwe Revu? Ja en nee. Het staat eigenlijk in ‘Oude Revu’, een rubriek waarin artikelen uit het archief opnieuw worden gepubliceerd. ‘Het doel is om een bepaald tijdsbeeld te schetsen waarin de lezer zich herkent’, schrijft de hoofdredacteur.

De strandreportage verscheen oorspronkelijk in de zomer van 1984. En dus nog een keer, 35 jaar later, in facsimile, acht pagina’s inclusief een advertentiepagina voor shag.

De vrouw op de dubbele pagina blijkt geen behoefte te hebben aan het ophalen van dit tijdsbeeld. Zij dient een klacht in wegens schending van haar privacy. Zij was niet alleen goed herkenbaar, haar naam, leeftijd, woonplaats en werkgever staan er ook bij vermeld.

Zij zegt er destijds ook veel last van te hebben gehad. ‘Ze is ermee gepest op ernstige wijze’, schrijft haar belangenbehartiger aan de Raad. ‘Maar de tijd heelt alle wonden…’

Het is de vraag of zij destijds wist waarvoor zij poseerde en haar persoonsgegevens deelde. Beide partijen komen niet op de zitting, zodat daarover ook geen vragen gesteld kunnen worden.  

Uit de stukken blijkt dat de hoofdredacteur de klacht begrijpt en het voor haar ‘ontzettend vervelend vindt’. Hij maakt wel bezwaar tegen haar opmerking dat het ‘in deze tijd’ geen pas geeft om foto’s van topless vrouwen te plaatsen. Het is niet aan haar te bepalen wat in het algemeen kan of niet (meer) kan. Daar hebben we persvrijheid voor.

De Raad onderschrijft dat. Herpublicatie kan niet onzorgvuldig zijn, omdat ‘men’ inmiddels minder enthousiast is over topless zonnen. Maar Nieuwe Revu had zich wel moeten afvragen wat de vrouw op de foto er nu van zou vinden. Een nadere weging van het belang van haar privacy (in digitale tijden) had de redactie ertoe kunnen brengen haar (opnieuw) om toestemming te vragen of haar tenminste te anonimiseren. Dat er inmiddels zoveel tijd is verstreken, is reden temeer.

Frits van Exter is voorzitter van de Raad voor de Journalistiek, maar heeft geen stem in de beoordeling van klachten. Hij verwoordt slechts zijn eigen mening.