mgm nvj maart

— vrijdag 21 maart 2014, 14:11 | 0 reacties, praat mee

‘Een zwarte lijst voor journalisten zou ik geen slecht idee vinden’

‘Een zwarte lijst voor journalisten zou ik geen slecht idee vinden’
© Duco de Vries

Zijn bedrijf Coolcat kwam op een zwarte lijst die niet bestaat en werd ten onrechte in verband gebracht met kinderarbeid. De rechter stelde hem in het gelijk, maar tussen Roland Kahn en de journalistiek komt het niet meer zo snel goed. Laatste wijziging: 4 april 2014, 12:07

Vanaf het moment dat Roland Kahn in 1976 zijn eerste kledingwinkel opende, op de Nieuwendijk in Amsterdam, opereerde de ondernemer in betrekkelijke luwte. Als hij al in de pers kwam, was het meestal in positieve zin. Ja, hij had tussen 2009 en 2011 een relatie met tv-presentatrice Sylvana Simons, waardoor Kahn zo nu en dan opdook in de roddelbladen. ‘Niet leuk, maar je weet hoe die bladen werken. De Story is niet bezig met de waarheid en ik denk dat de meeste lezers dat ook wel weten.’

In november vorig jaar was het opeens gedaan met de luwte. Er barstte een ware mediastorm los rond Kahn en Coolcat, een storm die maanden aanhield. ‘Het was bijna Kafkaiaans. Het gemak waarmee mensen je veroordelen heeft me enorm verbaasd. Kijk, iedereen maakt fouten, ik ook, maar ik wil ze herstellen. Ik heb minister Ploumen een linkse kutminister genoemd en daar heb ik mijn excuses voor aangeboden. Coolcat is mijn kindje en dat maakt me soms emotioneel. Van veel journalisten heb ik echter helemaal niet het idee dat ze hun fouten willen herstellen. Ze schrijven grove leugens en bergen feitelijke onwaarheden op en willen daar geen verantwoording voor afleggen. Snel scoren met een smeuïg verhaal, dat is waar ze op uit zijn.’

Het begon met een artikel van Axel Veldhuijzen in het AD. ‘Ploumen zet Coolcat, Wibra en Prénatal op zwarte lijst’, zo luidde de kop. Het draaide allemaal om het ‘Bangladesh Fire and Safety Accord’, een internationaal convenant dat tot betere bouwconstructies en brandveiligheid voor fabrieksarbeiders in Bangla­desh moet leiden. Volgens de minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking talmden de drie Nederlandse bedrijven veel te lang met het ondertekenen van dit akkoord. Talloze andere media namen het verhaal uit het AD over. Kahn: ‘Er ontstond een heel verkeerd beeld. Ten eerste leek het of wij dat akkoord niet zouden willen ondertekenen. Dat is helemaal niet zo, wij vonden alleen dat het convenant niet goed was ingericht voor een relatief klein bedrijf als Coolcat. Daarom hadden wij nog wat extra vragen gesteld.’

Wat Kahn daarnaast stoorde, was dat uit het AD-artikel de suggestie naar voren kwam dat Coolcat, Wibra en Prénatal de enige drie bedrijven waren die nog niet hadden getekend. ‘Die namen waren genoemd door de actiegroep Schone Kleren en de minister had die klakkeloos overgenomen. Maar er waren, én zijn, vele bedrijven die nog niet getekend hadden. Wat ik jammer vind, is dat journalisten geen research meer doen. En dat hoeft echt niet altijd een diepgravend onderzoek te zijn. Als journalisten even bij de douane hadden nagevraagd hoeveel bedrijven uit Bangladesh importeren, hadden ze kunnen zien dat het om honderden bedrijven gaat, waarvan een groot deel het convenant niet getekend heeft. Uiteindelijk waren wij het tiende bedrijf dat zich committeerde aan het convenant. Eerst dacht ik nog dat wij het achtste bedrijf waren, totdat Schone Kleren in een ingezonden stuk meldde dat ik niet de achtste maar de tiende was. Dan denk ik: waar halen ze de gore moed vandaan? Het lijkt wel of ze alles aangrijpen om een kapitalist aan de schandpaal te nagelen.’

Intussen was het Vara-programma Rambam ook op de zaak gedoken. Rambam fabriceerde een nep-persbericht namens Coolcat, waarin het bedrijf opriep om gebruikte kleding in te ruilen. Coolcat zou die kleding dan aan kinderen in Bangladesh geven. NRC Handelsblad nam het persbericht vervolgens over, inclusief nepcitaten van Roland Kahn. Ook nam Rambam een interview met Kahn op met een verborgen camera, hierin gebruikte de ondernemer de gewraakte term ‘kutminister’. Kahn: ‘Wat Rambam heeft gedaan, noem ik niet eens meer journalistiek. Weet je, als een rechts programma zo’n uitzending zou maken met een verborgen camera, spreken we van een politiestaat. Maar de linkse Vara komt ermee weg. Hoe dat komt? Ik weet het niet, maar feit is dat ondernemers het vaak moeten ontgelden. Iedereen gunt de voetballer of de filmster zijn dikke salaris, maar een ondernemer is vaak een graaier. Ik ben trots op wat ik heb neergezet, op de 40.000 banen die ik heb gecreëerd en dan krijg ik dit allemaal over me heen. Nou ja, ik troost me met de gedachte dat over twintig jaar ­Coolcat nog steeds bekend is en niemand de naam Ploumen meer kent.’

Al met al heeft het vertrouwen van Kahn in de journalistiek een flinke knauw gekregen. Toch zijn niet alle media blind achter het AD aangelopen. ‘De Volkskrant en De Telegraaf hebben keurige verhalen over de kwestie gemaakt. Die zijn gewoon zelf op onderzoek uitgegaan, hebben me gebeld voor wederhoor. Zo hoort het ook, vind ik. De journalistiek moet kritisch zijn, maar nu zijn ze het te veel op de verkeerde manier. Het gaat om sensatie en mensen in een negatief daglicht stellen zonder dat er deugdelijk onderzoek wordt gedaan. Dat draagt er allemaal toe bij dat de tegenstellingen in dit land worden vergroot en daar schiet Nederland niets mee op. We moeten met z’n allen een mooi land bouwen en daar hoort kwaliteitsjournalistiek bij.’

Voor het AD en NRC heeft Kahn geen goed woord over. ‘Vroeger las ik het NRC altijd, dat was echt een kwaliteitskrant. Helaas is dat al lang niet meer zo. En dan dat niveau van het AD, van dat artikel in november klopte werkelijk niets, het was journalistiek broddelwerk van de eerste orde. Ze hadden het over een zwarte lijst, terwijl de minister die term nooit heeft gebruikt. Ze haalden verschillende convenanten door elkaar. Er stond een foto bij van werkende kinderen in Cambodja, een land waar wij niet eens actief zijn. En ze hebben geen wederhoor gepleegd. Ja, één keer hebben ze naar kantoor gebeld, om 20.00 uur ’s avonds. Denk jij dat er dan iemand is om de telefoon op te nemen? Echt, kinderen van 12 schrijven beter dan de journalisten van het AD.’

Kahn besloot de gang naar de rechter te maken en die stelde hem in het gelijk. De rechter oordeelde dat het AD Kahn niet genoeg gelegenheid tot wederhoor had gegeven. Ook had de krant de termen zwarte lijst en kinderarbeid ten onrechte in het verhaal gezet. Het AD moest rectificeren. Kahn: ‘Dat doen ze dan alleen op internet, daar staat boven het oorspronkelijke artikel een klein blokje met daarin de rectificatie. Verder doen ze helemaal niets. Ze zetten het niet in de krant, ze bellen me niet voor een interview, de hoofdredacteur komt niet langs voor een kopje koffie, helemaal niets. Ze vinden dat hen niets te verwijten valt omdat ze de minister hebben geciteerd. Zelf kan ik helemaal niets met zo’n “ich habe es nicht gewusst-mentaliteit”.’

Kahn vindt dat journalisten in Nederland te veel vrijheid genieten, er zouden meer instrumenten moeten zijn om hen tot de orde te roepen. ‘Nu we het toch over zwarte lijsten hebben: een zwarte lijst voor journalisten zou ik geen slecht idee vinden. Waarom kan de journalistiek, net als de advocatuur, geen beschermd beroep zijn? Dan kun je tenminste mensen weren die niet aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen. De schade die foute berichtgeving oplevert, is enorm. Dan heb ik het over persoonlijke én zakelijke schade. Door die negatieve berichtgeving daalde de omzet in mijn winkels. En dat kwam met name doordat mijn bedrijf ten onrechte in verband werd gebracht met kinderarbeid. Ik vind dat dat niet zomaar onbestraft mag blijven.’

Minister Ploumen heeft Kahn inmiddels telefonisch haar excuses aangeboden. Hij had graag nog een persoonlijk gesprek met de minister gehad, maar Ploumen wilde niet op zijn uitnodiging ingaan. Via een omweg krijgt Kahn toch zijn zin. ‘Bij de 3FM-actie in het Glazen Huis werd een dagje shoppen met Lilianne Ploumen geveild. Drie keer raden wie het hoogste bod had…’

Golden calculator
Wat begon met één winkel in Amsterdam, is uitgegroeid tot een mode imperium met ruim zeshon­derd winkels en een omzet van bijna 500 miljoen euro. Naast Coolcat bestiert Roland Kahn ook de kle­dingformules MS Mode, America Today en Sapph. Kahn kreeg ooit een mediatraining, ‘maar die was niet aan mij besteed. als mijn zoons het bedrijf overnemen zullen ze de woordvoering vast veel verstandi­ger doen dan ik.’
Hoe is Kahn zijn eigen media­ gebruik? ‘Het FD en de Telegraaf lees ik iedere dag. Verder inciden­teel andere kranten. Nee, het AD niet meer en ik raad iedereen af die krant te lezen. Daarnaast lees ik tijdschriften als Quote en Life after Football. En natuurlijk houd ik de vakbladen bij. Ik ben niet kritischer geworden door wat er nu gebeurd is, ik was altijd al een vrij kritische lezer. Ik ben een boeddhist en dat betekent dat je zaken altijd scherp moet beoordelen met je ‘golden calculator’: de combinatie van je hoofd en je hartje.’

Bekijk meer van

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.