Een maand Oekraïne-oorlog: vijf collega’s gedood
In de Oekraïense oorlog maken de Russische invasietroepen geen onderscheid tussen burgers, journalisten en Oekraïense strijders. Ook journalisten, ongeacht op afstand herkenbare identificatie, zijn al meerdere keren beschoten. Een eerste overzicht van collega's die sinds het conflict op 24 februari begon zijn omgekomen.
Bij een beschieting van een televisietoren bij Kyiv op 2 maart kwam de Oekraïense journalist en cameraman Yevhenii Sakun om. De 49-jarige Sakun werkte voor het Oekraïense televisiestation LIVE. Bij de beschieting vielen nog vier andere doden.
Op 6 maart kwam de Oekraïense journalist Victor Dudar om bij gevechten in de zuidelijke regio rondom de stad Mykolajiv. Dudar vocht actief mee bij de verdediging van Oekraïne. Dudar had zich op 24 februari, toen Rusland de invasie begon, direct voor legerdienst aangemeld. Tussen 2014-2015 vocht Dudar ook in het Oekraïense leger.
Dudar werkte voor dagblad Express.
Op 13 maart werd de Amerikaanse documentairemaker Brent Renaud gedood, toen hij nabij de stad Irpin door Russische troepen werd beschoten terwijl hij een vluchtelingenstroom filmde. Getuigen en collega-journalisten zeggen dat Renaud gericht door zijn nek werd geschoten.
Hij was daarmee de eerste Westerse journalist die in Oekraïne omkwam. Collega Juan Arredondo raakte bij dezelfde beschieting gewond. Renaud en Arredondo werkten voor TIME magazine aan een documentaire over de wereldwijde vluchtelingencrisis.
Een dag later kwamen bij beschietingen in een buitenwijk van Kyiv twee journalisten om: Fox News-cameraman Pierre Zakrzewski en fixer Oleksandra Kuvshynova. Ook hier stellen getuigen dat er doelbewust op de ploeg werd geschoten. Fox News-correspondent Benjamin Hall raakte gewond.
Vermist
Er zijn er ook diverse journalisten vermist. Dat betekent uiteraard niet dat ze zijn omgekomen: Russische troepen blijken journalisten te arresteren. Een Oekraïense fixer van Radio France vertelde over een negen dagen durende beproeving, waarin hij werd gemarteld en zelf een nep-executie moest ondergaan. (Zie onze Oekraïne-liveblog van 23 maart)
Twee journalisten van persbureau AP, die als enigen binnen de belegerde stad Marioepol werkten, hebben onlangs een indrukwekkend verslag gepubliceerd. Ze werkten onder enorme druk.
“De Russen waren op jacht naar ons. Ze hadden een lijst met namen, waaronder de onze, en ze kwamen dichterbij.” AP-journalisten Mstyslav Chernov en fotograaf Evgeniy Maloletk wisten uiteindelijk te ontkomen. Hun ervaring schetst de omstandigheden in Oekraïens gebied waar Russen de overhand hebben: normale verslaggeving is daar vrijwel onmogelijk.
Reporters sans Frontières (RSF) houdt een lijst bij van collega’s die zijn verdwenen, gewond zijn geraakt en zijn gedood. Die is completer dan het overzicht hier.
Donbas-oorlog
In 2014 begon in het oosten van Oekraïne de oorlog tussen door Rusland gesteunde separatisten het Oekraïense leger. Ook daarbij vielen meerdere doden onder journalisten. De Italiaanse fotojournalist Andrea Rocchelli werd met zijn tolk Andrej Mironov gedood.
Er kwamen enkele Russische journalisten om (het is onduidelijk of er dit keer überhaupt Russische journalisten zijn meegereisd, red.) en één Oekraïense journalist Serhiy Nikolayev, die volgens getuigen werd gedood ondanks een duidelijk kogelwerend vest met PRESS erop.
Praat mee