Een jaar na de staking pleiten NRC-freelancers voor een herziening van de tarieven

Afgelopen zaterdag was het een jaar geleden dat een groep van 55 freelancers niet op het werk bij NRC Handelsblad verscheen om op die manier aandacht te vragen voor hun wankele positie. Wat is er een jaar na dato veranderd? We vroegen het aan Matthijs Valent, die optrad als woordvoerder van de groep. Een tipje van de sluier: afgelopen zaterdag hebben ze in een brief aan de uitgever en hoofdredactie, ondertekend door 180 NRC-collega's, gepleit voor een grondige herziening van de freelance tarieven.
“Daar had ik een jaar geleden niet van durven dromen,” meldt Valent. Het was een jaar geleden een uniek moment in de Nederlandse journalistiek, toen de NRC-freelancers besloten een dag te staken. Ze wilden aandacht voor de wankele positie van zelfstandigen op de werkvloer. Freelancers draaien veelal diensten op onprettige uren, hebben minder rechten en worden vaak slechter betaald dan hun collega’s in vaste dienst.
Het kan raar lopen. “Twee weken na onze actie op 13 februari beviel mijn vrouw van onze dochter en kwam er nog een pandemie overheen,” vertelt Valent. “Daardoor is het momentum een beetje verloren gegaan, al hebben we wel contact gehad met freelancers bij andere titels. Uiteindelijk heb ik vooral geprobeerd vinger aan de pols te houden bij onze groep, bijvoorbeeld door te vragen of mensen minder werk hadden of er thuis wel uitkwamen.”
Er volgden ook gesprekken met de hoofdredactie en de freelancers kregen uiteindelijk meer duidelijkheid over hun toekomstperspectief bij NRC. Ook werd de mogelijkheid gegeven om meer te leren bij de krant. Valent werd bijvoorbeeld gekoppeld aan een designer die hem de ins en outs van online storytelling zou leren. Dat is even op een lager pitje komen te staan. “Naast het prille ouderschap en lockdowns kwam deze zomer er nog bij dat ik na jaren zoeken eindelijk een (klus)huis heb gekocht. Het laatste restje vrije tijd wat ik nog had om meer over online storytelling te leren, werd daardoor opgeslokt helaas. Ik hoop dit weer op te pakken als het leven een beetje normaliseert en de verbouwing klaar is, wat dan ook eerder komt.”
Hoewel een aantal freelancers die voor NRC werkten inmiddels zijn opgestapt omdat ze ergens anders een vaste baan konden krijgen is Valent blij met de huidige stand van zaken. Er “zijn nieuwe mensen voor in de plaats gekomen die actief meepraten over de freelancekwestie. Het is erg bemoedigend dat er na een jaar thuiswerken nog zoveel energie in de groep zit. Ik had het ook begrepen als iedereen zich erbij had neergelegd en onder een dekentje was gekropen. Dat dit niet gebeurde, is grotendeels te danken aan Jolanda van de Beld die regelmatig met interessante nieuwtjes en cijfers kwam terwijl ik luiers stond te verschonen.”
Een jaar na de staking heeft het dus geleid tot een brief aan uitgever en hoofdredactie waarin zij aangeven dat zij voor gelijk werk gelijk betaald te willen worden. “We vermoedden het al maar dankzij de tarievencalculator van NVJ is nu glashelder dat deze tarieven ernstig achterblijven bij het loon van redacteuren in vaste dienst,” aldus Valent.
De brief is ondertekend door 180 NRC-collega’s, onder wie een oud-hoofdredacteur en verschillende chefs, meldt NRC-chef Media Karel Smouter in zijn mediacolumn. “Hun vergoeding blijft vaak jarenlang gelijk, zo stellen ze in hun brief. Ze zeggen bovendien voor inflatie noch voor opgedane ervaring te worden gecompenseerd.”
Uitgever Dominic Stas van NRC betreurt vooral de timing van de actie. “We hebben bijna een Code klaar, waarin we ons freelancebeleid goed willen vastleggen. Want freelancers zijn belangrijk voor ons. Daarom gaan we graag met ze in gesprek.”
Praat mee