mgm nvj maart

— vrijdag 14 juli 2017, 17:01 | 0 reacties, praat mee

Opzet van onderzoek naar toekomst onafhankelijke journalistiek in Nederland bekend

Opzet van onderzoek naar toekomst onafhankelijke journalistiek in Nederland bekend
© Jerry Lampen / ANP

Staatssecretaris Sander Dekker (OCW) informeert de Tweede Kamer zoals beloofd over de opzet van het onderzoek naar de toekomst van de onafhankelijke journalistiek in Nederland. Dekker wil meer onderzoek naar vier thema's. Het gaat dan om duurzame nieuwsvoorziening in een globaliserende markt, impact van personalisering op de nieuwsvoorziening van het publiek, lokale en regionale journalistiek en onderzoeksjournalistiek. Laatste wijziging: 14 juli 2017, 17:14

In de brief zegt Dekker gesproken te hebben uiteenlopende mediapartijen en deskundigen. Zo is er gesproken met de Raad voor Cultuur (hierna: RvC), de NVJ, Vice, NDP Nieuwsmedia, Blendle, universiteiten en academici op het terrein van media en journalistiek, het SvdJ, de Correspondent, de NPO en de RPO en regionale omroepen.

“Uit de gesprekken komt een duidelijk beeld naar voren van een sector in beweging. Hierin zijn globalisering en technologische ontwikkelingen drijvende krachten. Er is sprake van een sterke opkomst van mondiaal opererende kapitaalkrachtige bedrijven. Nauw verbonden aan deze opkomst is de toenemende personalisering in de media, waaronder ook in de nieuwsvoorziening. De veranderende verdienmodellen zorgen voor druk op de verdiencapaciteit van (vooral) nationaal opererende journalistieke bedrijven. Dit leidt op lokaal en regionaal niveau tot zichtbare verschraling van de journalistieke infrastructuur. De gesprekspartners zien hierin een bedreiging van de journalistieke functies.” Zorgen zijn er over de kwaliteit en het voorbestaan van de journalistieke infrastructuur in Nederland.

Uit gesprekken heeft Dekker vier thema’s gekozen om te onderzoeken. Bij thema 1, duurzame nieuwsvoorziening in een globaliserende markt, draait het vooral om een eerlijk speelveld. “Bij mediabedrijven leeft het beeld dat de in Nederland geldende mediaregels niet altijd evenredig gelden voor bedrijven die buiten Nederland zijn gevestigd.” Vooruitlopend op de herziening Audiovisuele mediadiensten richtlijn zal Dekker onderzoeken welke verschillen er in regelgeving zijn tussen bedrijven die binnen en buiten Nederland gevestigd zijn en beiden actief zijn in Nederland. Daarbij zal hij ook kijken wat het effect van deze verschillen is in de praktijk, onder meer voor hun gelijke kansen op toegang tot de Nederlandse nieuwsconsument.

Ook voor de sector ziet Dekker een taak weggelegd. “De sector zou gezamenlijk moeten zoeken naar een duurzaam businessmodel dat bijdraagt aan de Nederlandse journalistieke infrastructuur en zorgt voor een onafhankelijke en pluriforme nieuwsvoorziening.” Daarom gaat Dekker een ronde tafel met de sector organiseren en zal hij bedrijfseconomisch onderzoek laten uitvoeren naar mogelijke businessmodellen voor een duurzame nieuwsvoorziening..

Impact van personalisering op de nieuwsvoorziening van het publiek is het tweede thema. Mondiaal opererende spelers als Facebook en Google hebben toegang tot gebruikersdata en het geld om investeringen te doen met het onderhoud en de doorontwikkeling van algoritmes om op de persoon toegesneden content aan de gebruiker te presenteren. Journalistieke bedrijven voelen zich in toenemende mate afhankelijk van platforms om hun aanbod bij hun publiek te krijgen. Uit onderzoek blijkt ook een toename te zien in het gebruik van platforms voor de dagelijkse consumptie van nieuws. De platforms krijgen steeds meer een rol als poortwachter tot het publiek. “De vraag is in hoeverre deze veranderingen leiden tot kansen of juist risico’s voor de journalistieke functies. En als er sprake is van risico’s, wat is dan de rol van de overheid en waar ligt de verantwoordelijkheid bij de sector zelf?”

Omdat de visies uit elkaar liepen en er al veel onderzoek wordt gedaan naar de impact van personalisering en het gebruik van algoritmes wil Dekker de verschillende wetenschappelijke studies bij elkaar brengen in een zogenoemde ‘stand van de wetenschap’. Dit onderzoek is dan het vertrekpunt voor een ronde tafel die Dekker zal laten organiseren.

Dekker heeft de lokale en regionale journalistiek specifiek benoemd als thema omdat ‘zowel in de politiek als in de mediasector er een breed gedragen gevoel is dat het journalistieke aanbod op lokaal en regionaal niveau verschraalt’. Er zijn al meerdere onderzoeken geweest naar de nieuwsvoorziening en er is de afgelopen jaren op verschillende manieren gewerkt aan het versterken van de lokale en regionale nieuwsvoorziening. Toch wil Dekker meer onderzoek naar twee functies van de journalistiek die tot nu toe nauwelijks zijn onderzocht: die van waakhondfunctie en het bieden van een platform voor opinie en debat.

Ook moet er over de grens worden gekeken naar ideeën die de lokale en regionale journalistiek kunnen versterken. “Bij de selectie van de voorbeelden moet worden gekeken naar een enigszins vergelijkbare schaal en context, zodat we er in Nederland van kunnen leren. Het onderzoek moet met name gaan om voorbeelden van dingen die de sector zelf kan doen of om veranderingen in regelgeving. Dit kabinet heeft geen extra budget beschikbaar voor de lokale en regionale nieuwsvoorziening.”

Als laatste thema heeft Dekker voor onderzoeksjournalistiek gekozen, ook omdat de Kamer er naar vroeg. Omdat er zowel binnen de beroepsgroep als daarbuiten, geen eenduidige definitie is van onderzoeksjournalistiek, stelt Dekker voor om het eerst middels een ronde tafel over de definitie van onderzoeksjournalistiek te hebben. Daarna vindt Dekker het belangrijk om te kijken op welke manier er aan de hand van kwantitatieve en kwalitatieve inzichten een beeld geschetst kan worden van de staat van de onderzoeksjournalistiek in Nederland. “Ik denk hierbij aan kwantitatieve gegevens die inzicht bieden in de ontwikkeling van budgetten, de omvang van de (actieve) beroepsgroep en het aanbod.”

Dekker wil zo snel mogelijk starten met de te nemen stappen. In de Mediabegrotingsbrief 2018 zal Dekker de Kamer informeren over de vooruitgang die is geboekt. Hij verwacht dat de resultaten van de onderzoeken en de uitkomsten van de verschillende ronde tafels uiterlijk medio 2018 beschikbaar zullen zijn.

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.