De luie keuzes van media bij homo’s
Spitsnieuws.nl schreef in september een artikel voor zijn site over geweld tegen twee mannelijke homoseksuelen in Den Haag. Het mannenstel werd uit de buurt gepest vanwege zijn homoseksualiteit. Bij het artikel werd een foto geplaatst van twee mannen met blote billen. De verwonderde lezer vroeg zich natuurlijk af of het stel in kwestie hier wellicht anoniem werd afgebeeld. Was het een poging om een misplaatste vrolijke noot toe te voegen aan een serieus artikel; had het voorval van homoterreur zich voorgedaan naar aanleiding van de Gay Pride in Amsterdam? We weten het niet.
Na contact te hebben gezocht met Spitsnieuws liet men weten dat men een foto wilde plaatsen van de Gay Pride. Onduidelijk was waarom juist deze foto was gekozen. Reden genoeg voor het COC Amsterdam om een klacht in te dienen bij de Raad voor de Journalistiek. De publicatie maakte terecht veel boosheid los onder homoseksuele lezers, die de foto beledigend vonden omdat beeld en inhoud niets met elkaar te maken hadden.
Een triest voorbeeld van journalistieke wansmaak en luiheid. Zou de redactie een foto van vrouwenborsten plaatsen bij een artikel over een verkrachtingszaak? Vermoedelijk niet. Het laat zien dat media gemakzuchtig zijn in hun keuze van beeldmateriaal bij homoseksuele thema’s. Spitsnieuws is namelijk niet de enige.
Ik kan nog wel even doorgaan met de stompzinnige keuzes van beeldredacties bij artikelen over ‘roze’ thema’s. Ook de Volkskrant, NU.nl, Het Parool, de lokale Amsterdamse zender AT5 en de NOS zijn niet altijd even fijnzinnig als het gaat om het framen van homoseksualiteit. Het lijkt wel alsof de beeldbanken bij het thema ‘homoseksualiteit’ uitsluitend gevuld zijn met foto’s van de Amsterdamse Gay Pride, de jaarlijkse botenparade.
Een aantal jaar geleden schreef de landelijke belangenvereniging van homoseksuelen, lesbiennes, biseksuelen en transgenders - COC Nederland - al naar de NOS of het niet wat minder kon met het vertonen van beelden van de Gay Pride bij items over homoseksuelen. De NOS liet toen weten haar mediabeleid aan te gaan passen en gaf hiermee het COC expliciet gelijk.
Media moeten zich meer rekenschap geven bij het kiezen van beelden rond roze thema’s. Door de keuzes die ze maken bevestigen ze bestaande vooroordelen over homoseksuelen. Namelijk dat deze altijd bezig zijn met het vieren van feestjes tijdens de Gay Pride of halfnaakt over straat lopen. Dit soort keuzes lijken grappig en wellicht ongevaarlijk, maar zijn verre van onschuldig. Nederland heeft namelijk nog steeds een probleem met openlijke uitingen van vooral mannelijke homoseksualiteit.
Het is toch een beetje een ‘not in my backyard’ verhaal. Stereotype beelden in de media leiden tot bevestiging van vooroordelen die men al had. In een tijd waarin de sociale acceptatie van homoseksualiteit nog steeds onder druk staat dragen media op deze manier bij aan bestaande vooroordelen: een zware last om te dragen.
Geweld tegen homoseksuelen is helaas een hot topic, komt te vaak voor en wordt gelukkig door de overheid hard aangepakt. Media spelen een belangrijke rol bij de sociale acceptatie van roze Nederlanders, maar vullen die verantwoordelijkheid niet serieus genoeg in.
Daarom is Pride Photo Award ook in het leven geroepen. Een internationale fotowedstrijd die fotografen aanmoedigt om andere beelden te maken van seksuele diversiteit en gender-identiteit. De stichting biedt tegenwicht aan het overheersende beeld van dansende halfnaakte mannen op een boot tijdens de Gay Pride. Want vanzelfsprekend is de roze gemeenschap net zo pluriform als de heterowereld.
Het is natuurlijk veel leuker om ‘spannende’ beelden te laten zien van mooi uitgedoste dames en heren. Maar kom op media, wordt eens een keer wakker, ga je meer volwassen en professioneel gedragen, doorbreek je eigen vooroordelen en wees bewust van de gevaren van het bevestigen van vooroordelen!
Dennis Boutkan is voorzitter COC Amsterdam & voorzitter Pride Photo Award
Op 19 januari organiseert Pride Photo Award ‘Beter Beeld’: een debat over de invloed van beeldgebruik in de media op de beeldvorming bij het publiek over homo’s en lesbiennes.
Praat mee
6 reacties
R Geurtsen, 13 januari 2012, 12:57
De homo-beweging, voor zover sprake is van een homo-beweging, kiest er zelf voor om via de Gay Pride in Amsterdam haar jaarlijkse publieke statement te maken. Roze is de kleur, vrije seks onze moraal, onvrij zijn of gediscrimineerd worden is onze maatschappelijke grief…
Vroeger werd nederland afgebeeld met molens, tulpen, kaas en Antje… ik had en heb er niets mee.
Klagen over de beeldvorming mag, maar beeldredacteuren hierbij aanspreken is pure armoede. Werk zelf gezamenlijk aan een imago, en kondig voorafgaand aan een hardloopwedstrijd in het weekeinde van de Gay Pride niet aan dat het ´onze´wedstrijd is, terwijl heel veel hetero-lopers meedoen en ook in menig categorie wonnen.
Werk aan een ander imago en je krijgt vanzelf andere beelden.
Ance van Zoderteur, 13 januari 2012, 22:22
Bovenstaande is aan vaak voorkomende reactie en behoorlijk kort door de bocht. Heteroseksuelen worden toch ook niet alleen beoordeeld op hun gedrag tijdens carnaval? Voetbalfans niet op het gedrag tijdens rellen?
De Gay Pride is een feest en wordt (zoals zoveel feesten) uitbundig gevierd - ook door hetero’s. Nee, mensen zien alleen wat ze willen zien en schijnbaar is het voor de gemiddelde Nederlander makkelijker om homo’s te associëren met dergelijke uitbundigheid dan met gedrag dat ze zelf ook vertonen. En media doen daar lekker aan mee.
robert jan van der horst, 14 januari 2012, 17:34
Een reactie op het prima artikel van Dennis Boutkan zou eigenlijk uit 2 delen moeten bestaan.
1. Is het correct dat er een foutieve afbeelding, die niets heeft te maken met de personen waarop het artikel is gebaseed, wordt afgedrukt?
2. Hebben - vrije interpretatie - homo’s het er niet een beeje naar gemaakt met hun gedrag dat soms voor dergelijke afbeeldingen wordt gekozen.
Antwoord op 1: ik vermoed dat verreweg het grootste deel van mijn collega’s het met me eens is, dat bij een verhaal een op de inhoud passende foto behoort te afgebeeld. Die discussie voeren, lijkt me onzin.
2. Hebben de homo’s het er dan naar gemaakt? In de bovenstaande reacties wordt de vergelijking getrokken tussen het carnaval (hetero-feestje) en de gay pride (homo-feestje). Nog niet eens zo gek, bij wijze van voorbeeld. Toch gaat die vergelijking enigszins mank, omdat carnaval van oorsprong nu niet direct een feest is waarbij aan onderdrukte homo’s de gelegenheid wordt geboden om te de buitenwereld te laten zien waar ze voor staan.
Anders is dat uiteraard bij de Gay Pride, of de Canal Pride zoals u wilt. Hoewel ik geen wetenschapper ben - en vandaag de dag kun je dat beter ook maar niet zijn, gezien de afkalvende betrouwbaarheid waarmee onze afgestuurden hebben te maken - staat de Gay Pride voor de trots waarmee homo’s zich presenteren op een plek en op een moment waar ze veilig zijn en zich met andere homo’s verbonden voelen en zich kunnen manifesteren zoals zij dat willen.
Dat er zich ‘excessen’ voordoen, dan wel aanstootgevend gedrag wordt vertoond, is mijns insziens het gevolg van de intolerantie die er nog altijd is jegens homo’s. Ik woon zelf in Utrecht, een prima stad om in te leven, maar drie kilometer buiten ons dorp met steedse pretenties kun je maar beter geen homo zijn. Dan heb ik het over plaatsen als Westbroek en Maartensdijk, kernen met een streng christelijk karakter. Zo geldt dat voor meer plekken in Nederland.
Des te groter de onvrijheid, des te meer de behoefte om uit de band te springen als je onder ‘geloofsgenoten’ bent. Naar mijn idee zal het provocerende gedrag, waarvoor overigens niemand zich hoeft te schamen, dus alleen maar evenredig afnemen naarmate de acceptatie groter wordt. Als ik me veilig voel, zal ik ook minder behoefte hebben uit de band te springen. Zo simpel is het.
Desondanks herero’s: kom op, laat je van je beste kant zien. Kies een passende foto bij een passend verhaal en wat excessief gedrag betreft: ook dat hebben jullie zelf in de hand. Wees gewoon een beetje aardig voor ons.
Theo van den Bergh, 16 januari 2012, 15:59
Ik begrijp de frustratie, maar ik begrijp ook de problemen van beeldredacteuren. Hoe ziet een homo er uit? De uitzinnige homo van Gay Pride mag dan niet representatief zijn voor de meerderheid, maar dat is wel een groep die zich graag en veel laat fotograferen. Misschien is het geen gek idee als het COC eens beelden gaat verzamelen die wèl representatief zijn en die vervolgens beschikbaar stelt aan beeldredacties.
herman, 18 januari 2012, 20:41
Als je geen normale, passende foto hebt, of kunt krijgen, dan plaats je toch géén foto! Is toch echt niet zo moeilijk.
Elisabeth, 23 maart 2012, 12:46
Goed dat hierover discussie is! Een ander voorbeeld van zo’n typerende foto-keuze. ‘Homoleraar vertrekt alsnog bij gereformeerde school’: http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Binnenland/article/detail/3076188/2011/12/14/Homoleraar-vertrekt-alsnog-bij-gereformeerde-school.dhtml
Een foto van een roze etui, een roze schrift etc. Geen billen, geen naakt, maar een home-leraar zal wel allemaal roze spulletjes bij zich hebben? Weinig volwassen keuze van de beeldredacteur.