Column: Moeten startende freelancers wel of niet specialiseren?

Loopbaanadviseur en journalist Jolan Douwes helpt een startende freelancer bij de keuze: Wel of niet specialiseren? ‘Ik ben een generalist, maar ik wil me specialiseren.’ Met die reden geeft journalist Arjan van der Linden (26) zich op voor de freelancerstraining die ik geef. Zijn ‘probleem’ is alleen: hij kan niet kiezen.
Van der Linden werkt twee dagen per week als online redacteur bij Nieuwsuur en hij schrijft artikelen voor het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek. Dat is al een flitsende start voor iemand die twee jaar geleden is afgestudeerd aan de School voor Journalistiek. Toch heeft hij het idee dat hij een kennisachterstand houdt als hij van alles een beetje weet.
De drang om zich te specialiseren voelen meer starters. Ze leren op school al dat ze zich dan meer onderscheiden en opdrachtgevers hen sneller weten te vinden. ‘De succesvolste zzp’ers zijn specialisten’, schrijft Intermediair (zie leestips). Maar dan moeten ze wel iets kiezen waar ze ook echt nieuwsgierig naar zijn. Anders houden ze het niet lang vol om zich in één onderwerp vast te bijten.
Niet kunnen kiezen is een teken dat iemand breed georiënteerd is. Daar zijn nieuwsredacties juist blij mee. Hoofdredacteur Freek Staps van het ANP bevestigt dat generalisten hard nodig zijn om onverwacht nieuws snel te kunnen beoordelen en verwerken. Eerst vlieguren maken tot je het vak kunt dromen, is zijn advies. Hij merkt dat een specialisme zoals onderzoeksjournalistiek favoriet is bij jonge journalisten zonder dat het tweede deel van dat woord helemaal wordt beheerst. Op veeleisende nieuwsredacties krijgen ze het vak sneller onder de knie.
Daar ben ik het mee eens, al ken ik ook starters die al precies weten welke kant ze op willen. Net als Van der Linden raad ik hen aan te bedenken welke journalistieke vorm het beste bij hen past. Bijvoorbeeld podcasts maken, achtergrondreportages of een mini-docu. Ook dat zijn specialismen waarmee ze zich kunnen profileren. Als de vorm nog nieuw voor hen is, kunnen ze eens praten met collega’s die daar al ervaring mee hebben. Of een goede mentor of training zoeken.
Dat vraagt om een plan, anders zakken alle goede voornemens snel weer weg. Aan het eind van de training noteert Van der Linden wat hij als eerste wil doen om zijn onrust weg te nemen. Hij gaat onderzoeken of uitlegvideo’s (explainers) iets voor hem zijn - geen gek idee voor een generalist. En ook daar is vraag naar.
Deze column verscheen al eerder in het Villamedia magazine.
Op zaterdag 19 november vindt de eerste editie van het NVJ Carrière Lab plaats, een evenement georganiseerd door de NVJ en Villamedia, voor jonge journalisten zoals jij. Op een unieke werklocatie: de redactie van RTV Utrecht. En ook nog eens helemaal gratis voor jou als Student- of Young Professional lid van de NVJ. De lunch is inbegrepen! Jolan Douwes zal op die ook aanwezig zijn voor advies. Meld hier aan.
Praat mee