Acht op de tien journalisten hebben te maken met geweld of bedreiging
Journalisten in Nederland worden steeds vaker bedreigd of agressief bejegend. Acht op de tien journalisten die meededen aan onderzoek van I&O Research hebben hiermee wel eens te maken. In 2017 was dat nog zes op de tien.
Het onderzoek (.pdf), in opdracht van PersVeilig, werd uitgevoerd tussen 22 april en 6 mei en 689 journalisten reageerden. Zij hebben vooral te maken met verbale agressie, bedreiging of intimidatie, juridische bedreiging en fysieke agressie. De agressie heeft journalisten voorzichtiger gemaakt. Ze denken voortaan langer na over hun woordkeuze, vermijden bepaalde buurten of wijken. Dertien procent heeft weleens overwogen om uit de journalistiek te stappen vanwege een bedreigend werkklimaat. Een deel van de journalisten (14%) zegt juist meer vastberaden te zijn geworden om hun werk voort te zetten.
Uit het onderzoek blijkt dat vooral cameramensen en fotojournalisten het het zwaarst te verduren hebben. Journalisten van de schrijvende pers hebben veelal te maken met (online) verbaal geweld, journalisten die met apparatuur rondlopen krijgen vaker met fysiek geweld te maken. Recente voorbeelden genoeg: de fotograaf die in zijn auto door een shovel in een sloot werd geduwd. En de verslaggever die door een auto werd aangereden toen hij kerkgangers vragen wilde stellen over de controversiële opening van hun kerk ondanks dringende oproepen om kerkdiensten vanwege corona digitaal te houden.
In Krimpen aan den IJssel gaf een kerkganger bij de Mieraskerk een verslaggever van de regionale omroep Rijnmond van achteren een trap en een klap. De kerkganger werd afgelopen vrijdag veroordeeld tot een taakstraf van 60 uur en een geldboete van 500 euro, meldt NU.nl.
Op de uitslag van een enquête dat acht van de tien journalisten te maken hebben met bedreigingen, komen nogal wat (anonieme) reacties los. We zouden het ernaar maken door te heulen met de overheid, 'tegenbewijs' niet onder ogen willen zien, te weinig zelfkritisch zijn. 1/2
— Koen Voskuil (@KoenVoskuil) June 6, 2021
Daarover wil ik zeggen dat ik heel veel collega's ken die integer te werk gaan en zich het schompes werken om feiten op tafel te krijgen, maar goed, iedereen heeft recht op zijn eigen mening. Houd alleen je handen thuis en ga niemand online bedreigen. Dan ben je af. 2/2
— Koen Voskuil (@KoenVoskuil) June 6, 2021
Opvallend is dat met de toename van het geweld dat journalisten zelden aangifte doen van de agressie en bedreigingen. Ze praten er vooral met directe collega’s over (47%), of met hun werk- of opdrachtgever (31%)., maar in slechts 4% van gevallen wordt er aangifte gedaan. Dertig procent van de journalisten deed geen melding van het incident. Meer dan de helft hiervan vond het incident niet erg genoeg om het te melden.
Alex Brenninkmeijer, lid van de begeleidingscommissie en oud-ombudsman, maakt zich zorgen om de toekomst. Hoewel er inmiddels meer aandacht en geld is voor de veiligheid van journalisten, is de vraag of dat zo blijft. “De lijn is nu 60% journalisten ervaart geweld in 2016, 80% in 2021. Hoe ziet dat er in 2025 uit? PersVeilig, een samenwerkingsverband tussen de NVJ, het Genootschap van Hoofdredacteuren, de politie en het Openbaar Ministerie dat meer bescherming voor journalisten nastreeft kreeg in oktober extra geld om door te kunnen tot minstens 2022. Volgens Brenninkmeijer moet ‘de inspanning van PersVeilig duurzaam gewaarborgd worden’.
Dit artikel is aangepast op 10 juni. Duidelijker is aangegeven dat het gaat om 8 op de 10 journalisten die meededen aan het onderzoek. Daarmee kunnen geen conclusies worden getrokken over de totale beroepsgroep.
Praat mee
3 reacties
Eduard Bekker, 7 juni 2021, 13:29
Najaar 1981 had ik al een ingezonden brief naar De Journalist gestuurd, vanwege de bedreiging van Louis Engelman (Utr. Nieuwsblad) en Wouter Gortzak’s (Parool) melding dat het bijna niet mogelijk was om in Amsterdam politieverslaggeving te doen.
Het was eigenlijk een spontane oprisping geweest tijdens een les op de School voor de Journalistiek in Utrecht.
Docente Anneke Bouman adviseerde me om dit spontane commentaar in de les Verslaggeving op te sturen.
Na plaatsing werd ik uitgenodigd door de Alles is Anders Show van Aad van den Heuvel, maar het item werd toch nog geschrapt.
Het originele commentaar heb ik nog. Met aantekening van mijn geliefde docente en haar advies er nog bij. Ze vond de kop ‘wat overtrokken’. Toen nog wel.
Het uiteindelijke stuk in De Journalist heb ik niet terug kunnen vinden.
https://www.dropbox.com/s/2tyscmur62sseuh/SvdJ-1981-1.jpg?raw=1
https://www.dropbox.com/s/ulsdohoepa7s122/SvdJ-1981-2.jpg?raw=1
Vincent Dekker, 7 juni 2021, 13:59
Het is mooi dat PersVeilig tot 2022 door kan, maar moeten we niet ook minstens zo’n budget uittrekken voor het terugdringen van het geweld? Moeten we degenen die geweld uitlokken, met name enkele politici, niet tot de orde roepen? Bijvoorbeeld door ze consequent geen podium te geven? Zie hoe ze dat in België aanpakken. Dara was onlangs nog ene goede documentaire over op de NL-tv. Ben helaas de naam van het programma vergeten. We kunnen nog het nodige van onze vakbroeders in België leren.
Petra Wijnsema, 7 juni 2021, 18:41
Mag het iets genuanceerder? Dit verwacht ik niet van een bericht van Villamedia. Ik wil helemaal niets bagatelliseren, maar het gaat niet om bedreigingen van 8 op de 10 journalisten, maar op 8 op de 10 van de respondenten. Dat maakt nogal wat uit. Want de respons was laag, mogelijk niet groot genoeg om zulke forse conclusies uit te trekken.