mgm nvj maart

— dinsdag 11 mei 2010, 09:41 | 10 reacties, praat mee

Wat is er nog waar als alles beschikbaar is?

Conversatie wordt allerwegen openbaar en toegankelijk. Dus neemt de rijkdom aan bronnen voor de journalistiek toe, en verbetert de democratie. Of niet? De debatavond Nieuwe media, nieuwe pers van adviesclub RMO en de NOS in Den Haag maandagavond kende een voorzetje op Villamedia waar Guikje Roethof (NOS) het waagde om in een zijlijntje te stellen: "Bloggers publiceren voordat ze weten hoe het echt in elkaar steekt en ze maken zich vaak niet bekend. Waar journalisten met open vizier werken, schenden de meeste bloggers de vertrouwelijkheid van hun naaste omgeving." Laatste wijziging: 11 mei 2010, 11:46

Onder meer Bart Twitter Brouwers, Laurens Verhagen (Nu, RvdJ)) en Arjan Dasselaar uitten ‘verbijstering’ door zoveel wereldvreemdheid anno 2010. Roethof nam in een inleiding haar woorden terug als ‘onhandigheid’. “Ik vind dat bloggers een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan wat in Hilversum zo fraai heet, ons pluriforme medialandschap. Het is niet bloggers versus journalisten of omgekeerd. Ze vullen elkaar aan en kunnen elkaar in positieve zin beïnvloeden.”

Maar de tegenstelling ontstond wederom met bloggers die zelf ‘geëmotioneerd’ ingingen tegen de huns inziens ongeveer imperialistische intenties van Brouwers en Hans Laroes (NOS) met nieuwe media: hun verheerlijking en gebruik stelden de nieuwe bloeiende bloemen onterecht in de schaduw.

Uiteindelijk ging de discussie toch grotendeels over de werkelijke bijdrage van nieuwe, en vooral sociale media aan de vorming van kennis en kwaliteit voor de democratie. Pas toen vanuit de zaal (Erasmus Universiteit) op het laatst de reële bijdrage van reacties, tweets en blogs aan het maatschappelijk debat kwantitatief in twijfel werd getrokken, kwam er vuur: verbetert de kwaliteit dan wel?

Wel degelijk, vond Laroes die met NOSnet kennis, ervaring en observaties via internet tot zich laat komen in de hoop op rijkere berichtgeving. Een voorbeeld: direct na de kabinetsval toonde de peilstok in NOSnet interne CDA-twijfel aan Balkenende, terwijl dat dagen later pas de traditionele media bereikte. Laroes gebruikte deze kennis overigens nog niet.

Dit soort inbreng vormt startpunten voor de journalist die ermee aan het werk gaat om het tot betrouwbaar nieuws te maken. Want de NOS moet tenslotte een soort van ‘stempel van koninklijke goedkeuring’ op informatie zetten alvorens het ‘grote publiek’ er kennis van neemt.

Of is dat niet meer nodig? Volgens Brouwers kan een kwestie op internet al ‘heel groot’ worden zonder journalistiek, bijvoorbeeld de inenting tegen baarmoederhalskanker. Maar opponenten in de zaal wierpen tegen dat twijfelachtige bronnen daar de discussie domineerden. Wetenschap werd argumentatie en conversatie. Journalistiek kwam te laat.

Is dat ook in de democratie zo: meer gebabbel, minder kwaliteit? Vivian Opsteegh
(ex-MTV, nu ondernemer en VVD-hulp) betoogde dat de sociale media behalve kwantitatief ook kwalitatief aanzienlijk bijdragen. En ze zijn sowieso van grote invloed, want virale verspreiding (mond-tot-mond) bepaalt de kiezerskeuzes; dit nieuwe krachtenveld in marketing beplaat ook mediadistributie en -vorming.

Mei Li Vos (PvdA-nr 38) hoopt met de sociale media al Hyves en Twitter en via Joop
genoeg voorkeursstemmen te krijgen. De Erasmus-onderzoeker meent dat haar dat niet gaat lukken zonder hulp van traditionele massamedia.

Vos haalt vrijwel niets uit Twitter, maar krijgt naar zeggen wel veel waardevolle e-mail. Die verbetert haar werk. Maar ze leerde eerder dat openbare, zwaar gesubsidieerde discussies op internet ‘dramatisch mislukt’ waren omdat louter voorlichters en ‘beroepsinsprekers’ meningen uitten.

Hoogleraar Valerie Frissen (ook project 3D) en Egbert Dommering zien de traditionele bouwwerken van zowel democratie en media instorten, dus ook de wettelijke en maatschappelijke fundamenten. Dommering: “Waarom nog een publieke omroep veel geld geven en nieuwe media niets?”

Collega-wetenschapper Frank van Vree onderkent nog geen substantiële nieuwe bijdrage van sociale media: “Vroeger stak de verslaggever van De Telegraaf zijn thermometer in de Albert Cuyp.”

Qua relevant onderzoek vindt hij ook nu een handvol media als NRC, Volkskrant, RTL Nieuws en NOS bepalend. Er moeten nog een nieuwe hiërarchie en structuur ontstaan om de nieuwe conversaties en hun bronnen (zoals Sargasso) een plek te geven.

Net zoiets als het pamflettisme in de 18e eeuw tot de 19e eeuwse massamedia leidden. Van Vree: “Want de samenleving heeft wel behoefte aan een hiërarchie van waarheid en kennis. De enorme proliferatie van meningen leidt tot gebrek aan ontmoeting en [centraal] debat.”

De vraag van Guikje Roethof of Nederlandse nieuwe en oude media iets als een Tao of Journalism (overigens nog geen succes) moeten hanteren, kwam in de verwarde discussie niet meer boven water. Wel maakte Twitter ondertussen bij Bart Brouwers opwinding los: een incident op Schiphol. Het werd nieuws...

Bekijk meer van

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

10 reacties

Arnoud Wokke, 11 mei 2010, 15:27

Het elementaire probleem dat oude media imho hebben met nieuwe vormen van communicatie is het tweerichtingsverkeer: oude media (kranten, tv, radio) was one-to-all-communicatie: je zendt, maar ontvangt niets. En totaan het begin van de 21e eeuw was dat de beste manier van het verspreiden van informatie via massamedia.

De komst van internet heeft dat volgens mij drastisch veranderd: je hebt nu een keuze om in contact te treden met degenen die je nieuws consumeren. Voor mainstream media - die door het brede scala aan onderwerpen nooit gedetailleerde kennis over alle onderwerpen in huis kunnen hebben - is dat een kans uit duizenden: specialisten kunnen je nieuws aanvullen, fouten eruit halen en zorgen voor een veel betere berichtgeving.

Maar journalisten van oude media hebben veelal veel moeite daarmee: de kans bestaat dat je veelvuldig op fouten wordt betrapt, al dan niet terecht bekritiseerd wordt enz. En dat gebeurt - bij een groot medium als Tweakers.net - geregeld. Iedereen kan redacteuren van Tweakers.net volledig in het openbaar op de vingers tikken via het forum en dat gebeurt veelvuldig. En ik kan me nauwelijks voorstellen dat ik journalistiek heb bedreven zonder deze waardevolle aanvullingen. De feedback is onmisbaar geworden bij mij.

Een goed voorbeeld van het gebrek aan incassatievermogen van oude media was toen 1Vandaag bij ons op het forum een oproep deed een enquete in te vullen over downloaden van content uit illegale bron. De arme 1Vandaag-redacteuren kregen - terechte - verwijten naar het hoofd dat er nogal wat schortte aan de vraagstelling. Zulke kritiek hadden ze nog nooit gehad - terwijl 1Vandaag in het verleden ongetwijfeld fouten en foutjes heeft gemaakt.

Bovendien heeft de ivoren toren waarin oude media zich opsluiten nog een enorm nadeel: je hebt geen idee wie je lezers/kijkers/luisteraars zijn of wat hen bezighoudt. De enige mensen met wie je in contact komt, zijn de mensen bij wie het nieuws vandaan komt, of dat nu pr-bureaus of politici zijn. Je loopt dan de kans dat je wereldbeeld naar dat van hen toe gaat leunen, de zaken belangrijk vindt die zij ook belangrijk vinden en uiteindelijk dus een deel van je objectiviteit kan kwijtraken: het is een ondergesneeuwd onderdeel van de journalistieke discussie, maar zonder contact met je lezers/luiteraars/kijkers wéét je niet wat hen bezighoudt en wat ze vinden.

En dan nog een laatste puntje: op enkele gunstige uitzonderingen na gaan oude media slecht om met sociale media als Twitter: als ze een Twitter-account hebben geopend en er gebruik van maken, gaat het vaak om - wederom - eenrichtingsverkeer: enkele voorbeelden daarvan zijn NOSnet en NRC-Hebben (de gadgetrubriek): ze reageren nooit op anderen en gaan het gesprek niet aan. Op die manier proberen oude media hun ivoren toren mee te nemen naar de moderne tijd: alsof je met huifkar en paarden de snelweg opgaat en je erover verbaast dat de rest van de weggebruikers veel sneller gaat…

Hans Laroes, 11 mei 2010, 16:40

arnold: snap je punt, maar je observaties mbt twitter en NOS Net kloppen niet

Robert Buzink, 11 mei 2010, 19:41

Hans, hartstikke leuk dat je reageert. Maar leg dan wel even uit WAAROM de observaties van Arnoud niet kloppen. Hij heeft de moeite genomen 6 geïnformeerde alinea’s te tikken!

Maarten-v, 11 mei 2010, 22:38

Guikje R zegt: Blogs ‘worden grotendeels gemaakt door mensen die zich niet gebonden achten aan uitgangspunten van de professionele journalistiek zoals het verifiëren van de betrouwbaarheid van het nieuws en het toepassen van hoor en wederhoor.’ Klopt zeker. Op zich geen probleem, maar inmiddels vormen deze blogs wel een brisant geheel in combinatie met de massamedia die hun berichtgeving daarop baseren.
De blogs, mede gebaseerd op youtube en twitter-info vormen zo de basis van de professionele nieuwsmedia. Iemand twittert, Geenstijl pikt het op, ’s middags nemen Nu.nl, Elsevier, Telegraaf, NRC en VK het over en ’s avonds wordt er bij Pauw en Witteman over gesproken (en dan is het wel met 1,2 mln kijkertjes…..).
Serieuze journalistiek staat er machteloos naar te kijken.
Het probleem lijkt te zijn dat er geen filter zit tussen de ‘blogosfeer’ en de massamedia van de beroepsjournalisten.
De bloggers zijn een absolute aanwinst van onze democratie, maar populaire blogs die steeds maar weer relletjes nodig hebben, kunnen een brisant effect hebben, waar de waarheid zoek is, en waar de slachtoffers geen wederhoor wordt gegund. Die spelregels zijn wel belangrijk. We hebben geen nieuwe, maar juist de oude regeltjes nodig. Die zouden door de beroepsgroep beter moeten worden nageleefd.

Hans Laroes, 12 mei 2010, 10:06

@ Robert.okay, goed dat je dat zegt.
Twitter: voor een deel gebruiken we twitter idd om effe snel nieuws te melden; dat hoort ook bij ons. maar t aardige van twitter is dat ik vaak vragen krijg over wat we doen of laten, en ik die meteen kan beantwoorden. dan is er dus die 1 op 1 dialoog die bij social media hoort. net zols we suggesties en tips en opmerkingen binnenkrijgen die we in verhalen kunnen gebruiken.
NOS Net is een netwerk dat individuen en de NOS verbindt. is geen zenden alleen, is vooral ontvangen. daarnaast hebben we NOS Nieuwsteam op Facebook; waarbij jongeren ons filmpjes en van ales sturen over wat hen bezighoudt (wat hun agenda is, klopt die met de politieke agenda van nu?). en op YouTube is er het NOS-NederlandKiest-kanaal dat bedoeld is voor uploaden filmpjes met vragen van wie dan ook aan politici. wij proberen de antwoorden te regelen en zo een digitaal debat te laten ontstaan.
dit alles is dus gericht op echte dialoog, echt aangaan van partnerschappen met individuen, echt aftappen van de kennis die anderen hebben, echt antwoorden en luisteren en een (beter) beeld krijgen van wat mensen bezighoudt.
dat is tegenovergesteld aan ivoren toren-gedrag.
daarom vind ik een aantal van de voorbeelden niet kloppen, dat ‘oude media’ de nieuwe mogelijkheden alleen benutten voor hun oude eenrichtingsverkeer. (dat zou idd dom en misschien wel fataal zijn)

Arnoud Wokke, 12 mei 2010, 14:09

@ hans laroes

Dank voor je antwoord en ik snap je punt: op twitter zie ik inderdaad bij NOS-medewerkers dialoog: hulde daarvoor, zo kun je een medium als Twitter goed gebruiken!

NOS Net is een stap in de goede richting, maar als ik goed geinformeerd ben niet meer dan dat. Als ik het goed heb begrepen wordt NOS Net namelijk beheerd door aparte NOS-medewerkers: dus niet de journalisten die achter de site of achter het Journaal zitten, maar mensen die apart worden ingezet hiervoor.

Dat lijkt me niet de juiste manier: de clou van sociale media is dat ze sociaal zijn, dat mensen zaken kunnen aandragen bij de mensen die de items maken. Veel van de punten uit mijn eerste reactie blijven ook staan.

Ik vind het lovenswaardig dat een oud - en gerespecteerd - medium als de NOS zich richt naar 2010: zoals je zou kunnen verwachten van oude media - die overigens opvallend vaak veelal oude mensen in dienst hebben, al ken ik de situatie bij de NOS niet - hebben die er nogal moeite mee om dat op een juiste manier in te vullen.

Het is hetzelfde elementaire probleem waarmee veel oude media worstelen: ondanks de gevestigde merken en de enorme geldkraan waarover ze kunnen beschikken, lukt het niet om internetinitiatieven winstgevend te krijgen. De NOS heeft subsidie nodig en er zijn miljoenen voor projectplannetjes (zie hier: http://www.bedrijfsfondspers.nl/emc.asp?pageId=512).

Het is uiteraard een andere discussie waarom al dat geld nodig is, terwijl internetmedia zich al jaren bedruipen zonder een cent te ontvangen van onze overheid. En in strikt journalistieke zin maakt dat online media in theorie onafhankelijker dan oude media: Nu.nl, Webwereld en Tweakers.net eten immers niet het brood van de overheid, waar NOS, ANP en zelfs TMG geld innen van de overheid. Niet dat ik de onafhankelijkheid van deze media ter discussie wil stellen, maar het geeft te denken dat kennelijk ook de grootste en meest gerespecteerde mediabedrijven in Nederland voor bepaalde projecten het handje ophouden in Den Haag.

En dat geeft mij een triest voorgevoel welke kant het op gaat met media in Nederland en ik hoop dat vertegenwoordigers van deze media hier dat voorgevoel kunnen wegnemen. Was ooit onafhankelijkheid van media - en het vermijden van de schijn van afhankelijkheid van de politiek - niet het grootste goed?

Hans Laroes, 12 mei 2010, 15:46

@ arnoud: gemiddelde leeftijd NOS is (veel) lager dan bij kranten. Juist bij NOS Net, headlines, Journaal-op-3, digidesk, Nieuwe Media (maar ook elders) zitten veel jonge mensen.
Je veronderstelling over NOS Net is niet juist; is geintegreerd onderdeel van de Nieuwsredactie. Ze zitten op 5 meter van mij vandaan hier; is deelredactie, zoals eco, bila, bula, Jeugdjournaal, ook deelredacties zijn.
De voorbereiding van onze verk campagne-onderwerpen bijv: samenwerking van binnenland specialisten, de Net-mensen, de Haagse redactie.
gelddiscussie: wij doen dit alles met krimpende budgetten, door efficiency en nadere prioriteitstelling.
je mag best komen kijken hoor

Renzo, 12 mei 2010, 16:04

NIet waar wat Roethof zegt. Zelfs erg dom. Bloggers zetten eerder vraagtekens bij maria mosterd dan de heersende media die kritiekloos meegingen in mosterds verhaal (en geen wederhoor pleegden).

Maar ja, dat past niet in haar verhaal. Dus laat ze het weg. ach…

Inger Stokkink, 12 mei 2010, 16:51

@Arnold Wokke, @Maarten-v: Er zijn nog twee andere praktische punten waar het de relatie tussen sociale media en nieuwsmedia ‘oude stijl’ betreft, en dat zijn tijd en plaats (in meerdere betekenissen).

Ik zit nu te tikken om half elf ‘s avonds in China, een dag na plaatsing van Peters stuk. Het web is een stuk geduldiger en ruimhartiger met ruimte voor commentaar dan krant, tv en radio. Nieuws met een lange staart, als het ware. Kan die staart wel bestaan op een andere plek dan op internet?

De meerwaarde van sociale media in samenhang met krant, radio en tv komt alleen tot uiting als de ‘oude’ media vaker aan follow-ups doen, imho. Of als ze eerst voelers uitsteken via het web, en het resultaat van die peiling naderhand brengen.

Maar in het eerste geval is de vraag: wat is follow-up-waardig, en wanneer breng je die follow-up, wanneer zijn de sociale media voldoende ‘gemolken’?

En in het tweede geval: ben je niet te laat als je het wat beter uitgekristalliseerde nieuws eerst op internet en daarna in de krant etc. brengt? Is het dan nog wel nieuws?

Guikje Roethof, 13 mei 2010, 18:46

@Maarten v en @Renzo
Jullie hebben gelijk als je zegt dat ik dit niet zo had veralgemeniseren. Dat heb ik ook toegegeven en Peter heeft mij hierboven juist geciteerd met Roethof nam in een inleiding haar woorden terug als ‘onhandigheid’. “Ik vind dat bloggers een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan wat in Hilversum zo fraai heet, ons pluriforme medialandschap. Het is niet bloggers versus journalisten of omgekeerd. Ze vullen elkaar aan en kunnen elkaar in positieve zin beïnvloeden.”

Op dit moment zit ik op een conferentie voor Nieuwsombudsmannen, waar we de hele dag hebben gesproken over social media en online journalistiek en hoe dat zich verhoudt tot de traditionele journalistieke uitgangspunten. John Hogan heeft er net zijn idee voor een Tao of Journalism uit de doeken gedaan. Interessant detail zijn organisatie heeft geld gekregen van de vader van Bill Gates.

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.