VVD gebruikt fragmenten van boerenprotesten zonder toestemming in campagne, fotopersbureau is woest

Stomverbaasd was Heitink toen hij de campagnevideo in eerste instantie zag. ‘Ik heb ‘m echt een keer of vier teruggekeken om zeker te weten dat het écht onze video was.’ Heitink voert het woord namens de maker – aangesloten bij zijn persbureau -, omdat de filmer van het fragment vreest voor ‘bedreigingen’.

De video in kwestie werd in juni vorig jaar gemaakt toen een boerenprotest in Kootwijkerbroek, tussen Barneveld en Apeldoorn, volledig uit de hand liep. Eerder op de dag werd de A1 geblokkeerd door tractoren, brandende autobanden en schroothout. Op de beelden is – onder meer – te zien hoe boeren tegen een busje van de Mobiele Eenheid (ME) schoppen. Vervolgens wordt er met een stalen pijp en een hamer tegen de bus aan geslagen.

Ik heb daar nooit toestemming voor gegeven

Diezelfde avond nog verkocht Heitink de beelden onder andere aan RTL 4, Omroep Gelderland en vele andere afnemers in binnen- en buiteland. Maar dus niét aan de VVD. ‘Ik heb daar nooit toestemming voor gegeven’, zegt hij. In het VVD-filmpje wordt bij het bewuste fragment ‘Bron: Omroep Gelderland’ vertoond.

‘Ongelofelijk’
Heitink zegt de beelden aan Omroep Gelderland geleverd te hebben, niet aan de VVD. ‘Dat een van de grootste partijen van Nederland filmpjes ript van het internet en daar niet voor betaalt … Ongelofelijk’, noemt Heitink de situatie. ‘Wij blijven eigenaar van het beeld.’

In dezelfde video komen ook twee fragmenten voor die gemaakt zijn door Regio 15, een nieuwsplatform en fotobureau uit de regio Den Haag. Ook zij zijn niet vooraf geïnformeerd, zegt René Hendriks. ‘Ik heb direct contact gezocht met de campagneleider van de VVD, maar mijn appjes blijven onbeantwoordt’, zegt Hendriks. Hij noemt het ‘erg opvallend’ dat de VVD blijkbaar wél de portemonnee trekt voor reclamespotjes in de duurste stukjes zendtijd - rond het Achtuurjournaal - maar blijkbaar niet de moeite neemt om de makers ervan te betalen.

Ook werd Regio 15 tweemaal foutief niet vermeld als bron. ‘De VVD zegt een partij te zijn voor de kleine ondernemer’, reageert Hendriks, ‘maar als kleine ondernemer voel ik mij niet bepaald serieus genomen’. Hij vermoedt dat de partij Regio 15 en Heitink bewust negeert, zodat de zaak morgen - na de campagne - afgedaan kan worden.

In WNL op Zondag confronteerde presentator Rick Nieman premier Rutte met het oneigenlijke gebruik van het fragment. ‘Je mag het beeld wel gebruiken, als je maar zegt waar ’t vandaan komt’, verweert de premier zich. In praktijk zit dat echter anders: het persbureau blijft eigenaar van het beeld, en de VVD mag dat dus niet zomaar zonder toestemming gebruiken.  ‘Eén fotograaf is daar boos over, maar daar zoeken we contact mee’, aldus Rutte. Een medewerker van de partij probeerde Heitink sinds afgelopen weekend meermaals te bellen, maar gezien de aard van de zaak wil Heitink – op advies van juristen en advocaten - alleen op schrift met de VVD communiceren.

‘Normaliter volstaat bronvermelding bij het gebruik van beelden van publieke omroepen voor politieke doeleinden’, reageerde een woordvoerder van de VVD na berichtgeving van De Gelderlander en het AD. In het campagnefilmpje zit ook een fragment uit de talkshow Jinek. Volgens RTL heeft de zender daar ook geen toestemming voor gegeven.

Veiligheidsmaatregelen
‘Een beeld zegt meer dan duizend woorden’, zegt Heitink over de buitengewoon grimmige situatie op de avond in kwestie. In totaal had het fotopersbureau die avond 35 man op straat lopen: ‘Tien mensen met een camera, en de rest als beveiliging voor de cameramensen’. Heitink kocht voor de avond onder andere steekwerende vesten en investeerde in talloze veiligheidsmaatregelen.

Ook nadat Heitink – na overleg met een advocaat – maandag een sommatie verstuurde aan de partij om te stoppen met het gebruik van zijn beeld en de eis voor een schadevergoeding, blijft de VVD het bewuste fragment gebruiken en uitzenden. Maandagavond was het nog meermaals te zien op NPO 1. Naast het stoppen van het verspreiden van het fragment eist het persbureau in de eerdergenoemde sommatie ook een schadevergoeding. De hoogte daarvan laat Heitink in het midden.