‘Vrijblijvende’ Ombudsman doet beter recht aan het beginsel van persvrijheid

Er zijn volgens Van Exter inhoudelijke redenen om van de ombudsman van de NPO, Margo Smit, geen boeman te maken. “De functie is, ook in de woorden van Margo Smit, vooral bedoeld om een brug te slaan tussen kijker, lezer of luisteraar en de redacties. Daarvoor heb je geen macht maar gezag nodig en dat bouw je op door je niet alleen te verdiepen in klachten van burgers maar ook in afwegingen van redacties. De praktijk van de ombudsmannen bij verschillende dagbladen, maar ook van de Raad voor de Journalistiek, leert dat het zelden om een simpel duimpje omhoog of omlaag gaat. Klager en journalist hebben veel meer aan een zorgvuldige beoordeling van feiten, argumenten en omstandigheden.”

“Elias denkt dat ‘vrijblijvende adviezen leiden tot vrijblijvende resultaten’ en hij verwijst daarbij naar de Raad voor de Journalistiek, die ook geen dwangmiddelen kent. Als voorzitter droom ik natuurlijk wel eens van een oppermachtig tuchtcollege, maar als ik wakker ben verkies ik toch de werkelijkheid. Het doet beter recht aan het beginsel van persvrijheid en het vrije karakter van ons beroep. Ik merk tijdens zittingen trouwens weinig van die vrijblijvendheid: klagers en verweerders nemen de behandeling zeer serieus.”

De mogelijkheid om rectificaties op te leggen zou de ombudsman bij voorbaat tegenover de redacties plaatsen, stelt Van Exter. Dan gaat het niet meer over bruggen en het door Margot Smit genoemde streven naar inzicht begrip en zelfreflectie, maar louter nog om de vraag of er al dan niet gerectificeerd moet worden. Meer bij de RvdJ