Filmmakers krijgen derde afwijzing bij verzoek om opnames te maken tijdens zittingen zaak No Surrender-voorman

Ron Toekook en Anton Scholten werken al ruim een jaar aan een documentaire over Kuipers en zijn rechtsgang. Ze wilden graag tijdens een paar zittingsdagen opnames maken en deze in de documentaire verwerken.

Verzoeken om videobeelden te mogen maken tijdens de zittingen op 14 en 17 maart zijn gemotiveerd afgewezen door de behandelend voorzitter van het hof. Zo was het niet mogelijk om op 14 maart opnames te maken omdat het hof te maken heeft met vier verdachten, zes advocaten en de nodige veiligheidsmaatregelen. Daarbij kon de aanwezigheid van camera’s de noodzakelijke rust ter zitting verstoren en daarmee een belemmering vormen voor een goede rechtspleging.

Het was wel mogelijk om voorafgaand aan de zitting opnames te maken van de (lege) zittingszaal en als schrijvende pers bij de zitting aanwezig te zijn.

Voor de zitting van 17 maart dienden de televisie- en filmmakers een nieuw verzoek in. Ook dat werd afgewezen, omdat de de veiligheidsmaatregelen onverkort van kracht bleven en omdat de verdachte gelijktijdig terecht stond met een medeverdachte.

Het duo heeft daarop samen met hun advocaat op 16 maart een spoedklacht ingediend bij het hof. Volgens advocaat Brekhof kan die laatste motivering de vergaande inbreuk op de vrijheid van nieuwsgaring niet dragen. Hij stelt dat beide verzoeken ten minste gedeeltelijk toegewezen hadden moeten worden.

Hij stelt dat uit artikel 3.5.1 van de Persrichtlijn (waar de regels en afspraken voor verslaggeving van rechtszaken in staat beschreven, red.) volgt dat, behoudens uitzonderlijke omstandigheden, het uitgangspunt is dat journalisten beeld- en geluidsopnamen mogen maken van de opkomst van de rechtbank, de opening van de zitting door de voorzitter, de voordracht van de tenlastelegging, de behandeling van de feiten, requisitoir, pleidooi, repliek en dupliek en van de uitspraak.

“Van uitzonderlijke omstandigheden is geen sprake en daarom dienen cliënten conform de Persrichtlijn, dus ten minste delen van de zitting te mogen opnemen. De afwijzing van beide verzoeken van cliënten betreffen ongeoorloofde inbreuken op de vrijheid van meningsuiting van cliënten,” aldus Brekhoff.

De advocaat vraagt zich ook af, als het wel mogelijk is dat de schrijvende pers aanwezig is, waarom de aanwezigheid van filmcamera’s dit veiligheidsrisico zouden vergroten. “Uit niets blijkt dat de aanwezigheid van cliënten op enigerlei wijze procesverstorend zal werken”.

Uit de derde afwijzing blijkt dat voor de voorzitter opnieuw het belang van een goede rechtspleging en een goed en ordelijk verloop van de zitting voorop staat en dat dit belang in dit geval opnieuw zwaarder weegt dan het kunnen maken van beeld- en geluidsopnames van de zitting.

Als aanvullende afwijzing stelt het hof dat “het maken van opnames van de videoverbinding praktisch niet mogelijk is. Het zou betekenen dat ook het publiek in de zaal kan worden gefilmd en dat is niet toegestaan. Publiek moet zich vrij voelen een zitting bij te wonen zonder de kans te lopen dat er beeld- en geluidsopnames worden gemaakt.”

Televisie- en filmmaker Ron Toekook noemt die motivatie “absurd”. “Hoever willen ze gaan?” De zitting van maandag wordt mogelijk verplaatst naar woensdag, vanwege quarantainemaatregelen. Er wordt nu gewerkt aan een vierde verzoek om geluidsopnames te mogen maken bij die zitting. “We gaan het gewoon proberen”. De gevolgen van het niet kunnen maken van opnames bij het hof zijn groot, zegt Toekook. “We hebben geen materiaal van de zittingen om in de documentaire te gebruiken en zullen extra kosten moeten maken voor de weergave van die zittingen.”