mgm nvj maart

— dinsdag 14 maart 2023, 08:00 | 0 reacties, praat mee

Tv-maker Annemiek Schrijver over de ‘levensveranderende ontmoeting’ met Dick Woudenberg

Tv-maker Annemiek Schrijver over de ‘levensveranderende ontmoeting’ met Dick Woudenberg
Annemiek Schrijver maakt nu het tv-programma en de podcast 'De verwondering' voor KRO-NCRV - © Martje van der Heijden/KRO-NCRV

Villamedia vraagt collega’s naar een belangrijk gesprek in hun journalistieke leven. Deze keer: tv-presentator en columnist Annemiek Schrijver (1964) over haar interview in 2011 met Dick Woudenberg voor de IKON-reeks ‘Het vermoeden’. Laatste wijziging: 14 maart 2023, 23:04

‘Ik interviewde Dick Woudenberg, toen 82 jaar oud, voor ‘Het vermoeden’, een levensbeschouwelijk interviewprogramma (IKON) met gasten uit verschillende religieuze tradities.

Dick was zoon van NSB-kopstuk Hendrik Jan Woudenberg. Hij zat tijdens de Tweede Wereldoorlog op een Duitse elitekostschool voor Hitler-jeugd. Na de bevrijding werd hij als 16-jarige opgesloten in een interneringskamp. Hij werkte lang als leraar Duits, en stond daarna als psychotherapeut zowel kinderen van foute ouders als die van holocaust-slachtoffers bij.

Het was vooral één zin in dat interview die diepe indruk op mij maakte. Hij vertelde dat hij als 16-jarige langs het prikkeldraad van het gevangenenkamp liep. En dat hij toen een stem van binnen hoorde zeggen: “En toch is alles goed”.

Stel je voor. Je bent 16 jaar oud, en je hoort dat de grote Hitler niet Jezus was, maar een duivel. Je broer is gesneuveld, je ouders zijn gevangen. Je zus zit gevangen. Je wordt geslagen en uitgescholden. Ze zeggen tegen je: “Je zult nooit een toekomst krijgen. Jij mag niet studeren.”

Hij weet echt totaal niet meer wat hij moet doen. En dan is er een stem in hem die zegt: “En toch is alles goed”. Die vijf woorden vervulde hem met vrede, met rust, zo vertelde hij me.

Het raakte me zo. Ik liet dat toen niet zien. Tegenwoordig neem ik veel meer de vrijmoedigheid om te laten merken hoe ik me voel. Ik ben nu veel spontaner op televisie.

Ik herkende die ervaring, absoluut. Er schuilt een onbevangenheid in die voor mij essentieel is in het leven. Hoe kan ik dat verduidelijken? Etty Hillesum, op 29-jarige leeftijd in Auschwitz vermoord, schreef in haar dagboek: “Over vele jaren leren de kinderen op school van gele sterren en getto’s en terreur, en de haren zullen velen te berge rijzen. Maar parallel met die schoolboekgeschiedenis loopt een andere: een paar makkelijke stoelen, een kop koffie, een paar goeie vrienden, atmosfeer, een beetje gefilosofeer, en het leven toch nog mooi vinden.”

Zo zie ik dat ook: de werkelijkheid is en/en, niet of/of.

Je kunt steeds weer kiezen voor het kinderlijke, voor die bewuste onschuld. De schrijver Eckhart Tolle zegt: “Een leraar die nooit lacht, is geen leraar”. Hoe wijzer iemand is, hoe meer grappen. Mensen die dat snappen, dat zijn mijn vrienden. Als ik een interviewgast heb die helemaal niets van humor of zelfrelativering heeft, vind ik er niks aan. Ik houd echt van die combinatie tussen diepzinnigheid en speelsheid, en ik denk dat Dick daar symbool voor staat, ja. Hij is na de uitzending mijn beste vriend geworden.

Ik heb Dick tot zijn dood meegemaakt, was ook bij zijn sterfbed. Hij heeft die lichtheid tot het eind kunnen vasthouden. Tot het laatste moment heeft hij die zin als levensmotto gehad. Ook toen de dokter in 2017 tegen hem zei: “Dick, je gaat dood, je bent hartstikke ziek. Je hebt nog maar een paar maanden te leven.” Zijn houding was: ik ben benieuwd hoe dit afloopt.

Wij gingen ieder jaar op vakantie, maar in het jaar dat hij zou sterven, had hij al gezegd: “Laten we dit keer gewoon wat dagjes uit doen”. In die periode zaten we nu elke dag in het ziekenhuis, in de wachtkamer. Op een dag keek hij mij heel olijk aan, echt als een kind, en zei lachend: “Je kunt er veel van zeggen, maar we hebben wel de vakantie die ons voor ogen stond. Dagjes uit, vanuit onze eigen woning!” Daar zit zoveel levenskunst en levensvreugde in, en speelsheid. Eigenlijk was hij het levende bewijs dat spiritualiteit ontzettend geestig kan zijn.

Tijdens die reeks ‘Het vermoeden’ zocht ik zelf naar inzicht in het leven, maar inmiddels ben ik wel een station verder. Ik maak tegenwoordig het tv-programma en de podcast ‘De verwondering’ voor KRO-NCRV waarin ik ook gasten uit verschillende religieuze tradities met uiteenlopende maatschappelijke achtergronden ontvang. Eerlijk gezegd weet ik het allemaal zo langzamerhand wel. Het gebeurt zelden dat ik van mijn stoel val van iemand. Wat ik nu probeer is mensen te interviewen die hun levenswijsheid op zo’n manier kunnen formuleren dat kijkers er iets aan hebben. Dat ze zich minder alleen voelen staan, minder gek voelen. Ik voel me meer een soort brug nu.

We doen drie opnames op één dag, en ik vind zo’n draaidag pas geslaagd als iedereen het fijn heeft gehad, gast, cameraploeg, de kok in de keuken. Lekker keten, grappen maken. Het zijn allemaal een beetje kinderlijke, open types die elkaar aantrekken. Net als ik naar Dick werd getrokken.’

Kijk hier de uitzending met Dick Woudenberg terug.

Deze rubriek is een variant op Het gesprek van je leven van FD Persoonlijk, het weekend magazine van Het Financieele Dagblad.

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.