Persbureaus investeren in verkiezingen

Mark Westerhoff verwerkt de uitslagen bij het ANP. Foto: ANP

Kieskompas is sinds 2006 onder leiding van Krouwel uitgegroeid tot een bedrijf van 17 mensen waar online vergelijkingstools worden gemaakt en onderhouden. Via kieskompas.nl zijn inmiddels 1,1 miljoen profielen van Nederlandse stemmers verzameld. Volgens Krouwel betrouwbare data. ‘Mensen zijn eerlijk omdat ze zichzelf niet voor de gek houden. Ze twijfelen over hun keuze en gebruiken Kieskompas om duidelijkheid te krijgen.’

Het ANP gebruikte de data van Krouwel bijvoorbeeld voor het verhaal dat kiezers van VVD en PvdA spijt hebben van hun keuze in 2012. Krouwel: ‘Ons is de samenwerking met het ANP bevallen. Journalisten van het ANP konden vooraf vragen en invalshoeken bedenken die wij dan weer in Kieskompas konden meenemen. De volgende stap is, dat we niet alleen eenvoudige vragen stellen die bedoeld zijn voor korte nieuwsverhalen, maar dat we ook op zoek gaan naar interessante trends.’

Ook Marcel van Lingen, hoofdredacteur van het ANP, wil door met Kieskompas. ‘We geven daarmee verdieping aan de uitslagen. Krouwel heeft heel veel interessante data.’

Wat Krouwel betreft, meer dan journalisten nu aan kunnen. ‘Journalisten zijn in principe lui. Ze kiezen voor het snelle verhaal. Dat is begrijpelijk maar ook jammer. Wij kunnen, doordat we gegevens van meerdere verkiezingen hebben, ook naar de grote verschuivingen kijken. En we kunnen altijd op verzoek van media vragen toevoegen.’

Krouwel wil dan ook graag met meer media samenwerken. ‘De gemeenten nemen het product af. Met journalisten willen we samenwerken om meer van onze data te laten zien en ook meer bekendheid er aan te geven.’

Novum Nieuws experimenteerde met een live videostream. Op de Novum-redactie in Amsterdam leverde Maurice de Hond regelmatig commentaar terwijl er werd geschakeld met de stadhuizen van Amsterdam en Den Haag. Overdag waren enkele sfeerreportages gemaakt bij stembureaus. Dat leverde een wat schokkerige videostream op en soms haperende schakelingen.

Jos Timmers, hoofdredacteur van Novum: ‘Live streamen is de volgende stap op internet. Wij willen daar ervaring mee opdoen. Deze verkiezingen lenen zich daarvoor. We hebben via onze eigen site en via een aantal klanten de stream aangeboden. Op kleine schaal, omdat het om het leren gaat.’ 

Beide persbureaus verzorgden de verkiezingsuitslagen voor hun klanten. Het ANP doet dat al veertig jaar. Onder leiding van Mark Westerhoff bouwde het ANP een eigen informatiesysteem om de uitslagen te verwerken.

Voorafgaand aan de verkiezingsavond werd alle 380 gemeenten gevraagd informatie aan te leveren over onder meer het aantal partijen dat meedeed en ook contactinformatie. Op de avond zelf konden gemeenten inbellen of werden gebeld. Westerhoff: ‘We laten ze niet zelf invoeren. De ervaring is dat dat voor veel gemeenten nog een stap te ver is.’

Novum Nieuws heeft de dataverzameling ongeveer hetzelfde opgezet. Daar kunnen gemeenten wel zelf via een webpagina de uitslag invoeren. Hoofdredacteur Jos Timmers: ‘En anders bellen we ze na.’

Novum Nieuws had woensdag ongeveer 40 mensen in touw om de uitslagen te verwerken. Het ANP kon het met twaalf mensen af. Zowel ANP als Novum leveren voorlopige uitslagen. Op donderdag maken de gemeenten elk hun officiële uitslag bekend.

De gemeenten begonnen vanaf 9 uur ‘s avonds de gegevens aan te leveren. De ervaring leert dat dat tot zo’n drie uur in de nacht doorloopt.  De laatste gemeenten komen pas aan het einde van de volgende dag met de uitslag.

Er is Westerhoff veel aan gelegen de uitslagen goed in het systeem te verwerken. Vandaar dat er de nodige checks in verwerkt zijn. ‘Als Herman de Schermman bij de NOS de uitslagen van de gemeenten meldt, komt dat van ons en moet het wel kloppen.’

De komende Europese verkiezingen zijn zowel ANP als Novum weer in touw. Alleen wordt dat een hele andere avond. Westerhoff: ‘We stemmen op donderdag, maar de uitslag komt pas zondagavond om elf uur samen met de andere Europese uitslagen. Wij willen dat graag een uur eerder, want voor veel kranten is dat te laat.’