In memoriam: oud-hoofdredacteur Johan de Koster ‘maakte zijn jongensdroom waar’

Hij maakte zijn jongensdroom eerst waar bij Sijthoff Pers, vervolgens ANP, NOS en Wereldomroep. Om zijn journalistieke carrière af te sluiten als hoofdredacteur van RTV Rijnmond. Ik leerde Johan kennen begin jaren negentig bij de Wereldomroep. Hij werd daar ‘chef algemene redactie’, in feite een hoofdredactie functie. Rotterdammers hadden we daar niet of nauwelijks, dus hij viel nogal op door zijn accent. En door zijn droge humor en zijn fanatisme als het om journalistiek-inhoudelijke zaken ging.

Wereldomroep, NOS, ANP, New York Times, CNN…allemaal mooi hoor, maar Johan ruilde ze met liefde in voor het hoofdredacteurschap van RTV Rijnmond. Voortgekomen uit het legendarische Radio Rijnmond en hét medium uit de stad en regio waar hij ongelooflijk trots op was. Weliswaar kon er nog een hoop beter in Rotterdam, maar de conclusie was toch altijd: ‘Mooier wordt het niet’. Een beter compliment was niet denkbaar.

Zeepkist
Bij Rijnmond was van alles aan de hand. Er waren grote schulden en organisatorisch was het een puinhoop. De redactie verwachtte groots en meeslepend leiderschap, maar Johan stroopte op zijn Rotterdams de mouwen op en ging bikkelen. ‘Ik ben geen type om op de zeepkist te klimmen’, zei hij vaak. Uit zijn sollicitatiebrief als hoofdredacteur, zich realiserend dat er gereorganiseerd moest worden: ‘Als de rookwolken zijn weggetrokken en het stof is neergedwarreld, valt het uitzicht vaak niet mee’.

We waren heel verschillend, maar werden vrienden voor het leven

Dertien jaar lang stond Johan aan het roer bij Rijnmond. Al die jaren vocht hij voor zijn redactie en de onafhankelijke journalistiek. Altijd gaan voor de inhoud. Een aantal van die jaren heb ik hem – als adjunct-hoofdredacteur -  meegemaakt. We waren heel verschillend, maar werden vrienden voor het leven. Een taai fusieproces met Omroep West, waarbij we van alles over ons heen kregen, hielp daarbij mee. Net als de reizen naar het buitenland voor de vereniging van Europese regionale omroepen CIRCOM.

Verzet tegen pensioen
Privé bleek de tijdens het werk soms wat nurkse Johan heel anders. Warm, betrokken, geëngageerd en (voor zover dat kan voor een Rotterdammer) bourgondisch. Sigaren, jenever, goed eten, Sparta, Italië. En verknocht aan zijn vrouw Jet (Henriëtte) en zoon Tom.

Johan heeft zich hevig verzet tegen zijn pensioen in 2017. Hij moest stoppen, maar wilde niet, vond dat hij nog veel te bieden had. Maar goed, er was geen andere optie. Journalistiek bleef hij actief in het bestuur van De Tegel, hij vond het een eer daar deel van uit te maken. En verder kwam hij er na een paar maanden wennen achter dat pensioen eigenlijk fantastisch was. Doen wat je wil en vooral ook nee kunnen zeggen tegen wat je niet wil.

Ik had hem graag nog vele gelukkige pensioenjaren gegund, maar dat mocht helaas niet zo zijn. Er kwam een slopende ziekte tussen. ‘Slopende ziekte’ is een cliché, tot je het meemaakt. Emotioneel ook, Johan beëindigde telefoongesprekken regelmatig met ‘ik moet nu even wat anders doen’. Dan wist ik wel hoe laat het was. Maar toch, vlak voor zijn dood vertelde hij over een oud-collega die tegen hem zei: ‘Maar Johan, als je het even van een afstandje bekijkt: jij hebt een fantastisch leven gehad!’ En daar was hij het van harte mee eens.