Onderzoeksjournalisten opgelet: Nationaal Archief maakt duizenden archiefstukken openbaar
Deze dinsdag heeft het Nationaal Archief, zoals ieder jaar, duizenden archiefstukken openbaar gemaakt die nooit eerder of alleen onder voorwaarden leesbaar waren. De totale lijst is ongeveer 1.300 pagina's lang.
En net als ieder jaar worden ook weer bepaalde ministerraadnotulen vrij opvraagbaar. Dit jaar betreft het de notulen van de minsterraden uit het jaar 1997, toen Nederland EU-voorzitter was.
In Kyoto werd in datzelfde jaar de klimaatconferentie georganiseerd. Ook ging de varkenspest rond door Nederland en maakten boeren hun onvrede over een geplande, forse inkrimping van de veestapel bekend. Uit de notulen blijkt daarnaast dat de ministerraad worstelde met problemen rondom het internationale uitleveringsverzoek van de Surinaamse ex-president Desi Bouterse (foto).
Onder de dossiers die openbaar worden gemaakt bevinden zich ook documenten van A. van Tuyll van Serooskerken, voorzitter van de commissie die na de oorlog de misstanden onderzocht in de kampen waar verdachten van collaboratie met de Duitse bezetter waren opgesloten.
‘Politieke delinquenten’
De stapels stukken omvatten veel verklaringen van deze ‘politieke delinquenten’. Over zijn aankomst in een kamp in Zweeloo vertelt een in 1910 geboren man: ‘Wij zijn toen met zijn vijven hardlopende en onder voortdurende stokslagen en slagen met stukken ijzer het kamp ingedreven en door het kamp rond gejaagd. Met een stuk hout heb ik een harde slag op het hoofd gekregen, tengevolge waarvan ik bloedend verwond werd en bewusteloos ben geraakt.’
De man zegt dat hij later ook in Westerbork is mishandeld, dat hij dat ook meermaals met andere geïnterneerden zag gebeuren en dat mensen hun verblijf daar met de dood moesten bekopen. ‘In dit kamp overleed gemiddeld één gedetineerde per dag, vooral in de begintijd.’
Een lotgenoot uit 1892 vertelt over Westerbork: ‘Er werd zodanig honger geleden dat gedetineerden gras, mieren en onkruid aten.’ Een jongen van zeventien is er volgens hem ‘aan uitputting gestorven’.
Praat mee