NPO aan Slob: geef ons duidelijkheid over 2020

De brief, in het bezit van Villamedia, wijst op voorheen “langdurige financiële zekerheid” rond het NPO-budget. Zo waren budgetomvang en zelfs bezuinigingsopdrachten in voorgaande jaren al vroeg duidelijk. Dat vereenvoudigde volgens voorzitter Raad van Bestuur Shula Rijxman de besluitvorming met betrekking tot financiële verplichtingen en programmering.

Rijxman schrijft: “Op basis hiervan wordt de programmering al dit voorjaar gemaakt en worden programma’s in productie genomen. Daar gaat altijd enige tijd overheen: een productieproces kent een doorlooptijd van enkele maanden, soms wel jaren.” Rijxman bevestigt desgevraagd de minister recent per brief om duidelijkheid te hebben gevraagd.

“Omdat het programmeren voor volgend jaar al is begonnen, heb ik de vraag vooral namens de programmamakers gesteld. Zoals bekend werd pas aan het eind van vorig jaar duidelijk hoeveel we precies moesten bezuinigen. Onze programmering werd dankzij een compensatie van 40 miljoen én het inzetten van onze eigen financiële reserves ontzien, maar voor volgend jaar is dat nog allerminst zeker”, stelt ze.

Zoals de kaarten nu liggen, krijgt de NPO pas laat in het jaar - rond Prinsjesdag - duidelijkheid over het budget voor 2020. In de brief stelt Rijxman dat het voor de bedrijfsvoering “ondoenlijk en onwerkbaar” is dat er pas enkele weken voor het nieuwe budgetjaar duidelijkheid komt over de exacte omvang van het budget.

Rijxman dringt er bij Slob op aan om “binnen de wettelijke mogelijkheden” eerder duidelijkheid te geven over 2020. De komende Voorjaarsnota zou wat betreft Rijxman een uitgelezen moment zijn om een financieel perspectief te bieden voor volgend jaar.

Tegelijk zijn er signalen dat de Ster-inkomsten mogelijk flink minder sterk dalen dan werd gevreesd. Houdt de NPO-top daar voor 2020 en daarna ook rekening mee?

Rijxman: “De reclame-inkomsten van Ster gaan rechtstreeks naar het ministerie van OCW en wordt voor meer doeleinden gebruikt dan alleen de landelijke publieke omroep. Het volledige budget voor de Publieke Omroep komt vervolgens uit Den Haag. Uiteraard weten we dat reclame-inkomsten jaarlijks verschillen, de ene keer zijn ze wat hoger, de andere wat lager, maar sinds ons budget ook daadwerkelijk afhankelijk is gemaakt van de grillen van deze reclamemarkt, merken wij de gevolgen daarvan. En daar hebben wij, en dus ook de programmamakers, helaas rekening mee te houden. Van deze onvoorspelbare afhankelijkheid willen we graag af.”

Er wordt vanuit de politiek verder gedacht aan meer fundamentele wijzigingen van het publieke bestel. Welk probleem is wat betreft de NPO nijpender: de financiële onduidelijkheid of dat er aan het bestel gesleuteld gaat worden?

Rijxman: “Samen met de omroepen en de politiek praten we nu over een toekomstbestendig bestel en ik heb er alle vertrouwen in dat de minister uiteindelijk ook kiest voor een stap naar voren - en niet kiest voor een stap terug in de tijd.” Volgens Rijxman verdient Nederland een “stabiel gefinancierde, representatieve NPO”.

Het kabinet verliest na de verkiezingen voor de Provinciale Staten mogelijk een de meerderheid in de Eerste Kamer - het is niet ondenkbaar dat grote ingrepen in het publieke bestel mogelijk op de lange baan worden geschoven. Wacht de NPO die ontwikkelingen af of zijn er al plannen voor acties, mocht duidelijkheid uitblijven over budget en organisatiestructuur?

Rijkxman: “We vertrouwen erop dat het ministerie van OCW ons verzoek serieus neemt en begrijpt dat we programmamakers en omroepen niet weer zo lang in onzekerheid willen laten over het beschikbare budget. Programma’s kennen een lange voorbereidingstijd en vooral daarom heb ik nu de stap naar voren genomen en per brief om duidelijkheid gevraagd.”

Het verzoek om meer duidelijkheid over het budget voor volgend jaar staat volgens Rijxman los van de politieke discussie over de toekomst van het bestel.

N.B. Het ministerie van OCW heeft nog niet op de NPO-brief gereageerd. Vragen van Villamedia of de NPO inderdaad rond de Voorjaarsnota meer duidelijkheid krijgt, bleven vooralsnog onbeantwoord. Mocht er een officiële reactie komen, zal die worden ingevoegd.