Na tien jaar op het Binnenhof wil Bart Zuidervaart graag weer mét mensen praten, in plaats van over ze schrijven

“Den Haag heeft een hele aparte dynamiek”, vertelt Zuidervaart. “Je staat altijd aan. Soms lijkt het rustig op het Binnenhof, maar je zit altijd tussen twee stormen in. De ene crisis is net achter de rug, en je vraagt je direct af: wat gaat er nu weer komen? Aan de ene kant maakt dat het werk boeiend – je zit dicht op de macht. Het is leuk om te zien hoe het politieke spel achter de schermen gaat, hoe besluiten tot stand komen. Maar op een gegeven moment kreeg ik behoefte aan meer afstand van die Haagse hectiek.”

Het land in

Voordat Zuidervaart in Den Haag terecht kwam, was hij lang binnenlandverslaggever voor Trouw en volgde hij onder meer de steden Rotterdam en Den Haag (de stad dan, niet het Binnenhof). Wat hij nou ná het Binnenhof gaat doen, “moet zich nog een beetje uitkristalliseren”. Hij wil vooral erg graag “het land weer in”. “Ik schrijf nu tien jaar over mensen en beleid dat veel invloed heeft op het leven van mensen. Ik ben meer geïnteresseerd in wat politiek Den Haag nou juist wél of niet voor die mensen betekent.”

Zuidervaart is vooral benieuwd naar het “snijvlak tussen politiek en samenleving” en de onvrede in het land. “Dat wil ik graag nader verklaren. En dat is heel lastig om te doen vanuit Den Haag zelf.” Kortom, de uitvoering van de Haagse politiek in de dagelijkse praktijk. “Den Haag neemt verregaande besluiten. Het verwijt is vaak dat men dat doet met de rug naar de samenleving toe. Kijk naar de boerenprotesten of de zorgen rondom de oplopende energierekening en de inflatie. Het regende verwijten dat het niet goed was, dat het te laat was, dat het niet gericht was, dat je niet de juist mensen helpt. Rondom de boeren was het verhaal dat er óver de boeren werd besloten en dat de politiek te weinig rekening houdt met de toekomst van de agrarische sector…. Daar wil ik graag wat dieper induiken, of we de onvrede beter kunnen verklaren.”

Er zijn in ieder geval plannen genoeg. Wat gaat Zuidervaart wél en niet missen aan de kaasstolp – zoals politiek Den Haag vaak genoemd wordt? Hij moet lachen als het hem gevraagd wordt. “Den Haag is een wereld op zich. Je wordt geleid door een strakke Kameragenda met debatten waar je bij moet zijn. Maar daaromheen heb je veel vrijheid. Je kan struinen door de wandelgangen en op zoek kan gaan naar interessante ontwikkelingen. Ik zal het kleine, hechte team gaan missen. We werken heel nauw samen. Ik wil niet zeggen dat je dan vriendschappen creëert, zo close is het niet, maar je bent écht een team. Je moet echt op elkaar kunnen rekenen.”

Wat doen die politici zichzelf nou weer aan?

Maar “de hijgerigheid van de politieke verslaggeving” zal hij absoluut missen als kiespijn. “Dingen worden heel snel persoonlijk en kleine dingen worden enorm snel opgeblazen. Kijk naar het nieuws rondom oud-Kamervoorzitter Arib van donderdag. Daar kan ik enorm van balen. Het is slecht voor het aanzien van politiek Den Haag. Ik dacht: “wat doen die politici zichzelf nou weer aan?”.

“Ik stoorde mij mateloos”
Als ander voorbeeld noemt hij het “stikstofinterivew” dat minister Hoekstra (CDA) tijdens het zomerreces gaf aan het Algemeen Dagblad. Zijn woorden sloegen in als een bom en de Kamer werd in allerijl teruggeroepen van reces. “De Kamer ging vervolgens debatteren over het interview.

“Daar kan ik slecht tegen. Het was in de periode dat de problemen in het azc in Ter Apel écht escaleerden. We hadden toen al te maken met enorme zorgen over de energiecrisis. En dan breek je het zomerreces af voor zo’n interview!? Ik begrijp het gewoon niet. Ik snap dat de oppositie erop duikt, maar ik stoorde mij mateloos aan het feit dat óók de coalitie zei: we gaan erover debatteren. Ik ga het ab-so-luut niet missen. Als je er al over debatteert, debatteer dan ook op dezelfde dag over de opvangcrisis en de energieproblematiek. Het valt slecht met elkaar te rijmen. ”

Sinds het aantreden van het kabinet Rutte IV gaat het, onder andere, veel over de vermeende “nieuwe bestuurscultuur”. Inmiddels is Zuidervaart daar vrij cynisch over geworden: “Als je ziet hoe het er in praktijk aan toegaat, dan weet je dat het niet zal veranderen. Zeker in een Tweede Kamer met twintig fracties, waar iedereen een eigen achterban heeft te bedienen. Ik zie het niet verbeteren.”

In november gaat de Haagse deur dan eindelijk eens en voor altijd dicht. Wat is het eerste verhaal dat Zuidervaart “in het land” wil gaan maken? “Als krant schrijven we veel over de steeds groter wordende kloof in Nederland. Ik wil inzoomen op hoe de energiecrisis en de inflatie de inkomenskloof verder vergroot. Ik denk dat je dat goed kan laten zien door een bepaalde stad te pakken. Fileer een stad als Den Haag of Rotterdam en laat zien hoe de ene wijk geen enkele last heeft van de inflatie en de ander wel.” Bovenal wil Zuidervaart zijn verhalen weer “een beetje menselijker maken”.

Advies voor de premier
Uiteindelijk is het na tien jaar ook wel mooi geweest, vindt Zuidervaart. “Tien jaar is een mooie periode, en daarna is het verfrissend om eens iets anders te gaan doen”, zegt hij met een subtiele verwijzing naar onze premier.