— donderdag 28 januari 2021, 09:00 | 0 reacties, praat mee

Moet je voorafgaand aan een interview duidelijk maken hoe kritisch je zult zijn?

© Paul Ryding

Frits van Exter denkt met je mee over dilemma’s. Dit keer: Met de kaarten tegen de borst. Laatste wijziging: 28 januari 2021, 16:15

Dimitry Kochenov is het archetype van de professor: krullenbos, baardje, ronde bril en een strikje. De expert op het terrein van Europees recht en burgerschap noemt zichzelf de ‘paspoortprofessor’. Op zijn website is te lezen dat hem dat nog veel verder dan de Rijksuniversiteit Groningen brengt. ‘Om ook buiten de ivoren toren impact te maken, adviseer ik regeringen, advocatenkantoren en internationale instituties (...) en schrijf ik opiniestukken, neem ik podcasts op en geef ik interviews.’

Het laatste is hem tenminste één keer slecht bevallen, getuige zijn klacht tegen Nieuwsuur. Naar eigen zeggen dacht hij dat hij als deskundige benaderd was. Maar de verslaggever stelde vooral vragen over zijn persoonlijke rol in wat de redactie de Maltese ‘paspoorthandel’ noemt.

Nieuwsuur was op de naam van de Groningse hoogleraar gestuit naar aanleiding van de moordaanslag op de Maltese journalist Daphne Caruana Galizia in 2017. Zij publiceerde over fraude en corruptie in de hoogste kringen op het eiland. Een van haar dossiers betrof de verkoop van burgerschapsrechten aan niet-ingezetenen. Het is een lucratieve handel, omdat sommige mensen (denk ook aan criminelen) er veel voor over hebben om zich via Malta vrij in de EU te kunnen vestigen en bewegen.

Uit het vervolgonderzoek van Nieuwsuur blijkt dat Kochenov de regering van Malta hierover heeft geadviseerd en dat hij zich ook elders, ‘buiten de ivoren toren’, inspant voor het bevorderen van de handel in paspoorten.

De redactie nodigt hem uit voor een interview. De klacht is veelomvattender, maar hier gaat het om de vraag of de journalist in zijn uitnodiging de hoogleraar heeft misleid.  In de Leidraad staat: ‘Wanneer journalisten iemand willen interviewen, informeren zij hem of haar zodanig over de aard van de publicatie, dat de te interviewen persoon voldoende geïnformeerd kan beslissen of hij of zij aan die publicatie wil meewerken.’

Tegenover de Raad voor de Journalistiek verklaart zijn raadsman dat de hoogleraar het interview ‘als zeer aanvallend’ heeft ervaren en dat hij hierdoor ‘geen eerlijke kans’ heeft gekregen zich te verweren tegen ‘de aantijgingen’. Nieuwsuur creëerde volgens hem ‘een sfeer van illegaliteit’, terwijl de professor slechts ‘tegen een marktconforme beloning’ de Maltezers heeft uitgelegd wat er volgens het EU-recht al dan niet mogelijk is.

De Raad meent dat Kochenov bedacht had kunnen zijn op kritische vragen, ook naar zijn persoonlijke belangen. Hij timmert immers al vele jaren internationaal aan de weg met zijn expertise op een onderwerp dat zulke vragen kan oproepen. Het onderwerp moet duidelijk zijn, maar een journalist hoeft niet al zijn kaarten vooraf op tafel te leggen.

De Raad concludeert dat Nieuwsuur op alle punten zorgvuldig is geweest. Het werk van de journalisten Siebe Sietsma en Luuk Mulder is bekroond met een Tegel. De minister van Onderwijs heeft kritische Kamerleden laten weten dat de hoogleraar zich schuldig heeft gemaakt aan belangenverstrengeling.

En Dimitri Kochenov, tenslotte, heeft op zijn site aan alle palmares een kleine voetnoot toegevoegd met de mededeling dat hij onder andere door Nieuwsuur ‘overvloedig getrold’ wordt.

Frits van Exter is voorzitter van de Raad voor de Journalistiek, maar heeft geen stem in de beoordeling van klachten. Hij verwoordt slechts zijn eigen mening.

Tips

• Voor interviewers: Vraag jezelf af hoe nietsvermoedend je interview-kandidaat mag zijn.
• Voor interview-kandidaten: Vraag jezelf af hoe veel-vermoedend de interviewer kan zijn.

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Loes Smit

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.