mgm nvj maart

— dinsdag 16 maart 2021, 08:22 | 0 reacties, praat mee

Een nieuw format voor de verkiezingen: onafhankelijke journalistiek

Een nieuw format voor de verkiezingen: onafhankelijke  journalistiek
© Paul Ryding

Laten journalisten deze verkiezingscampagne zien waartoe zij eigenlijk op aarde zijn? Het smaakt in elk geval naar meer: meer onafhankelijkheid, minder dwingende formats. Laatste wijziging: 17 maart 2021, 13:34

Van een afstand lijken alle verkiezingscampagnes op elkaar: een rituele dans van politici met media en publiek. En elke keer klinkt min of meer hetzelfde gemopper over het onvermogen van de journalistiek er iets anders van te maken dan een nieuwe ronde op de met zeep ingesmeerde glijbaan. Nader beschouwd zien we deze keer niet alleen meer van hetzelfde. Er zijn ook redenen verrast te zijn. Een eerste opgooi:

- De peilingen blijven te richtinggevend voor de berichtgeving – relativeren helpt niet. Wie is de gedoodverfde winnaar (‘Het is alle ballen op Rutte’) en wie daagt hem uit? Wie mag meedoen aan het grote debat en wie niet? Wie krijgt meer aandacht, wie minder? Wie krijgt de vraag: ‘Het gaat niet zo best hè?’. En wie de vraag: ‘Het gaat best lekker hè?’. En dat dan zo vaak herhaald dat er geen andere werkelijkheid meer mogelijk is.

- Met open mond keken we naar de televisie. Wat doorgewinterde journalisten niet voor elkaar kregen, lukte ‘gewone mensen’ wel. Politici even uit evenwicht brengen met hun vragen. Kristie Rongen: ‘U heeft mij in de steek gelaten’. Mark Rutte: ‘Wow…’ Het horeca-paar Mooij: ‘Wij redden het niet’. Wopke Hoekstra: ‘Ik wil ook eerlijk zijn…’

- Het is bijna ongemakkelijk hoeveel lof Nieuwsuur kreeg toegezwaaid voor het, goed voorbereid, kritisch bevragen van politici. Alsof dat na alle spelletjes en trivia een baanbrekend nieuw format is voor journalisten. Angela de Jong in het AD : ‘Zover is het dus gekomen in dit land. Dat het inmiddels opvalt dat twee Nieuwsuur-presentatoren doen waar journalisten al decennia voor worden opgeleid. Namelijk: de macht kritisch bevragen, ze met hun eigen loze verkiezingsbeloften en gebroken beloften om de oren slaan en benoemen als een gast probeert onder een antwoord uit te komen.’

- Twee vrouwelijke lijsttrekkers demonstreerden hoe een tv-debat inhoudelijk en plezierig kan zijn. De reactie daarop was licht euforisch. Ariejan Korteweg later in de Volkskrant: ‘Er ligt een zekere zachtheid over deze campagne. Een zekere hoffelijkheid ook. Alsof het afgesproken is dit keer niet onder de gordel te stoten de man/vrouw zelf te attaqueren, maar juist dicht bij de inhoud te blijven.’ Hij noemt verschillende mogelijke oorzaken in het artikel onder de, op Twitter fel bekritiseerde, kop: ‘Het mirakel van de zachte campagne, komt het door het virus of door de vrouwen?’ De vraag of zo’n debat dankzij of ondanks de journalistiek mogelijk is gebleken, blijft onbeantwoord.

- Bij alle verkiezingen (met uitzondering van de Europese) verzuchten media en politici dat er amper aandacht is voor het best wel belangrijke buitenland. Het is een rituele klacht, waar je wat aan kunt doen.

- Nieuwkomers slagen erin om (in elk geval volgens de vermaledijde peilingen) door te dringen tot het Binnenhof, ondanks de geringe media-aandacht.

- Keer-op-keer is vastgesteld dat de coronacrisis de verkiezingen volledig beheerst. Dat was vervreemdend, want het ging er in de debatten zelden over.

- Al vele verkiezingen roepen we dat de sociale media steeds belangrijker worden in de campagnes, maar, zolang platforms en partijen angstvallig zwijgen, weten we weinig over hun toepassingen en de resultaten. Het is aan journalisten met bijzondere expertise om de digitale tegels te lichten. Wellicht kan de wetgever ook een handje helpen om meer transparantie af te dwingen.

- De NPO brengt ons in de laatste dagen voor de verkiezingen drie keer een debat tussen Mark Rutte en Geert Wilders. Waarom, waarom, waarom?

- Het is even schrikken: soms maken cabaretiers slechte grappen. Dan kan iemand weglopen. Het is vaker vertoond. Ieder speelt zijn eigen rol. Van de presentator zou je mogen verwachten dat hij of zij daarin ook standvastig is.

- Voorspelbaar: Er is altijd wel iemand die ergens voor de verkiezingen nog wat opmerkingen over de media en de campagne maakt. Hopelijk niet alleen voorspelbaar zuinig.

Frits van Exter is voorzitter van de Raad voor de Journalistiek, maar heeft geen stem in de beoordeling van klachten. Hij maakt voor Trouw ook een podcast over de verkiezingen. Hij verwoordt slechts zijn eigen mening.

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.