‘Model GPD heeft zich bewezen’

G.P.D. Drie letters. Simpel, eenvoudig, bescheiden. Zij geven de regionale lezers toegang tot de wereld, de wereld buiten de eigen regio, waar de regionale kranten zich terecht op richten. Alles bij elkaar bereiken de regionale kranten de helft van krantenlezend Nederland. Met kopij van de Geassocieerde Pers Diensten.

De GPD staat voor een even eenvoudige als logische redenering. Dingen samen doen is altijd goedkoper dan het alleen proberen. En zolang je elkaars concurrent niet bent is er ook niets tegen. Sterker nog: het is een prima middel je te onderscheiden van anderen. De landelijke kranten bijvoorbeeld. De GPD levert kwaliteit en diepgang. Verhalen van nationaal-, internationaal- en macro-economisch belang. Maar ook regio overschrijdend als het over sport, kunst en media gaat.
De GPD wordt in haar voortbestaan bedreigd. En zoals het met waterdragers gaat, ze zullen pas worden gemist als het al te laat is.

Wegener, de grootste afnemer van de GPD, wil een eigen persdienst beginnen. Ook al weet het concern dat dit duurder zal uitvallen dan de samenwerking in GPD-kring. En dat het de nodige tijd zal duren voordat men in staat is de huidige kennis en kunde van de GPD-redactie te evenaren. Zo men dat al kan of wil.

Wegener bekostigt nu de helft van het jaarlijkse GPD-budget. Zo bezien zal het besluit van Wegener om een eigen nieuwsdienst te starten, het einde van de GPD betekenen. Daarmee gaat iets unieks verloren. Namelijk een model dat zich bewezen heeft. Een samenwerking tussen concerns die hen allen geld spaart doch tegelijk een eigen smoel geeft in krantenland. En dat de GPD erin slaagt al jarenlang kwaliteit te bieden, zelfs afgestemd op de individuele wensen van de aangesloten redacties, wordt ook door Wegener niet bestreden.

Er is echter meer aan de hand. Met het wegvallen van de GPD gaat een onafhankelijk persbureau verloren. Een onafhankelijke bron van informatie voor circa de helft van krantenlezend Nederland. Daarmee neemt de pluriformiteit in krantenland verder af, met name buiten de Randstad; het gebied waar de afnemers van GPD-kopij wonen.
En, en dat is wellicht nog het meest erge, de regionale kranten leggen zich neer bij de suprematie van andere media – landelijke kranten, radio, tv - als het om bovenregionale zaken gaat. Met het wegvallen van de GPD beperken de huidige afnemers zich automatisch tot hun eigen verspreidingsgebied. Van de rest van de wereld hoeven de lezers kennelijk niets meer te weten. Of hoogstens wat iedereen al weet via andere kanalen

De krantenwereld zit al jaren in zwaar weer. Kostenbesparing is het credo. Een streven dat er in het geval van de GPD toe leidt dat nu het kind met het badwater wordt weggegooid. Onderzoek heeft aangetoond dat er in krantenland nergens zulke goede kopij, en in zulke hoeveelheden, voor een zo lage prijs te krijgen valt.
De coöperatieve gedachte moet terug in uitgeversland. De noodzaak om de distributie samen aan te pakken wordt langzaam ingezien, maar afspraken over betaalde content online of het gezamenlijk overeind houden van regionale en landelijke persbureaus zijn verder weg dan ooit. Terwijl het zeker het overwegen waard is in deze moeilijke tijden. In ieders belang, zodat er geïnvesteerd kan worden in kwaliteit, in innovatieve journalistiek, om relevant te blijven.

Derhalve deze noodkreet, mede namens de 45 redacteuren in vaste dienst en de vele tientallen freelance medewerkers in binnen- en buitenland: bezint eer gij begint.
Want één ding staat vast: eens de GPD verdwenen is komt die niet meer terug. Terwijl het GPD-model juist hét voorbeeld is hoe uit de crisis te komen. Je hoeft geen financieel-economisch wonderkind te zijn om in te zien dat samenwerking altijd kostenverlagend is. En dat de oude wijsheid ‘samen sta je sterker’ nog altijd opgaat.

Thomas Bruning, Algemeen secretaris NVJ

Kranten die GPD-kopij gebruiken zijn: Belang van Limburg (België), BN/De Stem, Brabants Dagblad, Dagblad De Limburger/Limburgs Dagblad, Dagblad vh Noorden, Eindhovens Dagblad, Gazet van Antwerpen (België), De Gelderlander, Haarlems Dagblad/Gooi- en Eemlander/Leidsch Dagblad, Leeuwarder Courant, Nederlands Dagblad, Noordhollands Dagblad, Het Parool, Provinciale Zeeuwse Courant, De Stentor, De Twentsche Courant Tubantia.