— maandag 30 maart 2015, 15:57 | 0 reacties, praat mee

‘Mijn pen kent me beter dan mijn hoofd’

© Truus van Gog

Dagbladjournalist Janette Luichies, redactiechef van De Gooi en Eemlander, maakte bij de laatste reorganisatie gebruik van de vrijwillige vertrekregeling. Na 25 jaar en een maand nam ze afscheid van de krant. Waarom en wat nu? Laatste wijziging: 3 maart 2016, 09:09

Dit mocht geen somber artikel worden. Dit moest het persoonlijke verhaal worden van een journalist die na 25 jaar en een maand goedgemutst en met een mooie vertrekpremie haar regionale krant gedag zegt en vol zelfvertrouwen aan een nieuwe toekomst begint. In 1200 opgewekte woorden zou ik uitleggen hoe dat allemaal zo was gekomen. Geen wroeging, zonder spijt, geen frustraties.

Maar mijn pen kent me beter dan mijn hoofd. Want ondanks dat ik niet verbitterd noch verzuurd ben, zit een ‘feel good story’ er niet in.

‘Wat is er toch met Janette?’ Mijn baas informeert maar eens voorzichtig bij een collega-chef of die misschien weet waarom die altijd goed gebekte Luichies zich minder mengt in discussies tijdens chefsvergaderingen.

Het is september 2014 en ik kan mij zijn vraag voorstellen. Sinds een jaar ben ik redactiechef bij De Gooi- en Eemlander en het gaat eigenlijk best lekker. Ik beleef enorm veel plezier aan het ‘krantje maken’. De krant oogst lof bij lezers, collega’s en onze externe contacten. We kaarten de belabberde omstandigheden aan bij zorginstelling Ascensio, ruim voor de inspectie dat doet. In een indringende serie laten we zien hoe naïeve 15- en 16-jarigen zich volproppen met pillen op illegale drugs­parties.

En onze Huizer verslaggever Marjolein Vos schrijft niet alleen over de sluiting van basisschool De Werf maar stort zich ook op de Jihadgangers in haar dorp. Af en toe gooien we er een Wob-verzoekje uit (met ons valt niet te spotten) en met enige regelmaat worden er vragen gesteld in deze of gene gemeenteraad naar aanleiding van een stuk in de krant. Af en toe ben ik echt kinderlijk blij als ik weer zo’n mooie krant in mijn handen heb. Klinkt goed, toch?

Toch knaagt er wat. Dat begint lente 2014 als organisatiebureau B. door de toenmalige directie binnen wordt gehaald. Redactie en commercie moeten door samenwerking meer geld gaan verdienen. Ik ben te veel journalist om daar direct warme gevoelens bij te krijgen. De stuurgroepen, organisatieschema’s en brainstormsessies maken het er niet beter op.

Tijdens het middagprogramma van een ‘aftrapbijeenkomst’ tref ik mezelf aan op een houtje-touwtje hangbrug. Zelf in elkaar geflanst met collega’s van redactie en commercie op het grasveld voor een verwaarloosd hotel in recreatiegebied Spaarnwoude. Een bedrijfstherapeutische opdracht ter bevordering van ‘samenwerking’. Wankelend naar de overkant, kan ik alleen maar hopen dat deze martelgang snel voorbij is.

Voor ik het weet zit ik echter in een projectgroep (want jij bent zo lekker kritisch) waar meer politiek wordt bedreven dan in de Eerste- en Tweede Kamer bij elkaar. Tijdens plenaire bijeenkomsten ligt het toverwoord ‘samenwerking’ iedereen voor in de mond bestorven, maar in de beslotenheid van de projectgroepen viert het eigenbelang alweer hoogtij. Ik kan maar niet echt enthousiast worden.

En dat terwijl ik maar al te goed begrijp dat er wat moet gebeuren. De oplagecijfers zijn een maandelijkse kwelling. De vraag is nooit of maar hoeveel abonnees we zijn kwijtgeraakt. Het oplageverlies bedraagt het laatste kwartaal van 2014 13 procent. We maken een product dat onder de gegeven omstandig­heden echt niet slecht is, maar waar steeds minder mensen op zitten te wachten. We troosten onszelf met de gedachte dat het inhoudelijk wel snor zit, maar dat mensen gewend zijn geraakt aan gratis nieuws en kennelijk geen zin meer hebben om voor hun regionale nieuws te betalen.

Het is november 2014. Tegenover mij zitten kersverse directeuren van Holland Media Combinatie. Ze komen kennis maken met de redactie van de De Gooi- en Eemlander. ‘Hoe staat het met de oplage?’, is de even voor de hand liggende als rottige vraag. Bedrukt meld ik dat we met De Gooi- en Eemlander onder de 20.000 zijn gezakt. Monter komt de andere kant van de tafel met suggesties voor verbeteringen. Wat te denken van een andere indeling van de krant bij voorbeeld? Moeten we misschien meer lokaal nieuws brengen?

Ik moet er wat appelig uit hebben gezien met mijn opengevallen mond. Maar het gebeurde me zomaar toen een van de twee zei: ‘Op naar een betaalde oplage van 30.000!’ Begrijp me niet verkeerd, die opmerking was mogelijk bedoeld om me op te peppen. Hartstikke opbouwend natuurlijk, daar gaat het niet om. Maar ik was al blij geweest met een oplageverlies van 5 procent. Een oplagestijging van 50 procent, daar was ik even niet opgekomen.

Als voorzitter van de sectie dagblad van de NVJ krijg ik ook de malaise van andere regionale kranten mee. Wegener, NDC, overal worstelen ze met dezelfde problemen. Bij NDC gaat het zo slecht dat de redactie bijna bereid lijkt loon te offeren in ruil voor baanbehoud. Uiteindelijk leveren de collega’s uren in zodat er minder mensen op straat komen te staan. De onderlinge solidariteit is mooi, maar ook heel treurig. En waar is het zicht op betere tijden?

Ik begin te snakken naar lichtpuntjes. Waar moet ik in geloven? Wie heeft de oplossing voor de dalende oplages en de schamele advertentie-inkomsten? Zijn het de mediacentra van de commissie-Brakman waarin regionale media samenwerken? En moet de overheid daar dan vervolgens één euro per inwoner aan bijdragen zoals de Leeuwarder burgemeester Ferd Crone onlangs opperde? Kan het BTW-tarief op digitale kranten omlaag?

Een jaar geleden was ik op deze plek nog optimistisch over de steun van de lokale overheid. Ik stelde voor dat gemeentes voor alle ambtenaren een abonnement zouden afsluiten op een regionale krant. Mijn bezoekjes aan de burgemeesters van Hilversum en Laren echter zijn tot op heden zonder resultaat gebleven.

Aanvankelijk leek oud-hoofdredacteur van de Volkskrant en huidig burgemeester van Hilversum Pieter Broertjes, positief. Hij beloofde er over na te denken en het intern bespreken. Het bleef stil. Toen ik hem er na een paar maanden toch maar eens naar vroeg zei hij:  ‘De ambtenaren willen De Gooi- en Eemlander niet’. Wat zullen we nou beleven? Ambtenaren van de gemeente Hilversum zijn niet geïnteresseerd in nieuws uit hun omgeving?

Broertjes ging zich niet hard maken voor een bulkabonnement voor zijn ambtenaren zoveel was wel duidelijk. Hij sprak nog over laaghangend fruit in de vorm van een aanbieding voor een krantenabonnement met korting, maar hij was mij kwijt. Ik luisterde al niet meer.

Ik heb de struisvogelpolitiek nog geprobeerd: gewoon lekker werken en me verder van niks en niemand wat aantrekken. Verstand op nul, blik op oneindig, oplagecijfers in de mail niet openen en me niet mengen in discussies tijdens het chefsoverleg. Dat ging een tijdje best aardig, maar op de lange duur past het niet bij me. Uiteindelijk wil ik toch een lonkend toekomstperspectief.

En zo is het dus gekomen dat ik bij de laatste reorganisatie toch maar eens ging informeren hoe hoog mijn vertrekpremie zou zijn. Gecombineerd met mijn leeftijd (51, nu kan ik nog iets anders gaan doen) was dat voldoende om mijn krant te verlaten en op zoek te gaan naar nieuwe vergezichten.

Kortom: Biedt zich aan bevlogen journalist, 25 jaar en een maand gerijpt in de weerbarstige journalistieke beroepspraktijk, combineert een kritische geest met een vrolijke inborst.

Janette ­Luichies (51) was redactiechef van De Gooi- en Eemlander. Daarnaast is ze voorzitter van de sectie dagblad van de NVJ en voorzitter van debatcafé De Pletterij in Haarlem. Tot september 2013 werkte ze in verschillende functies bij Haarlems Dagblad. Ze begon in 1990 als verslaggever in Haarlemmermeer en werd twee jaar later gemeenteraadsverslaggever in Haarlem. Verder was ze chef van de nieuwsdienst, stadsredactie en specialredactie. Tussendoor was ze ombudsvrouw en vrije verslaggever.

Tip de redactie

Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, coördinator magazine

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.