Kuifje in Uruzgan

Dat ook de Nederlandse striptekenaar Jules Calis (1985) de eer toeviel om met de mannen mee te mogen naar het strijdtoneel, wordt gesuggereerd op het omslag van zijn net verschenen boek ‘Van Brabant naar Afghanistan… en terug’. Hierop kijken we vanuit een legerhelikopter naar het barre landschap waar de Taliban verderf zaaien. Tussen de zwaarbewapende soldaten zit een tekenaar. Zijn hoofd blijft buiten beeld, maar we zien wel zijn handen, die bezig zijn op een schetsboek het interieur van een helikopter vast te leggen. Droste-effect in de woestijn.

De werkelijkheid lag iets anders. Calis bezocht in 2013 wel het Sound Central Festival in Kabul, waarvan hij een visueel verslag maakte dat werd gepubliceerd in de Volkskrant. Maar hij is niet met de troepen mee geweest. ‘Defensie wilde mij niet mee naar Afghanistan. In 2011 heb ik geprobeerd om met de Redeployment Task Force mee te gaan. Maar toen Defensie-voorlichting zag wat voor strips ik maakte hadden ze liever niet dat ik meeging. Het was te shockerend of misschien ook nog te vers voor die tijd’, zegt Calis nu.  

De strips waar hij op doelt maakten deel uit van zijn afstudeerproject aan de Willem de Kooning Academie waarvoor hij leeftijdgenoten interviewde die in Afghanistan hadden gediend. Hij brengt die vraaggesprekken uitgebreid in beeld, inclusief zichzelf als journalist. In beurtelings grijze en zandkleurige tekeningen neemt Calis ons mee naar de ervaringen van de Brabantse soldaten in Uruzgan, bijvoorbeeld naar Patrol Base Coyote waar de militairen nachtelijke beschietingen meemaken. Citaat van een soldaat: ‘Veertig seconden heb ik echt op de grond gelegen met van: ik ga hier niet dood op die berg! Maar tegelijkertijd begon ik ook keihard te lachen van: what the fuck!?’

Calis heeft jaren aan zijn strip-interviews gewerkt en is er dankzij een fondsenwerving via Voordekunst in geslaagd een gebonden boek van 130 bladzijden te publiceren, dat onlangs is gepresenteerd aan nota bene minister Jeanine Hennis-Plasschaert van Defensie. Missie – alsnog – geslaagd.