mgm nvj maart

— donderdag 1 december 2011, 11:29 | 8 reacties, praat mee

Sector gebaat bij minder journalisten

Freelancer Rutger Spanjer betoogde op deze site dat de journalistiek gebaat is bij meer freelancers. Daarmee kan ik het niet eens zijn want in een krimpende journalistieke markt zorgt een groter aanbod van journalisten er voor dat tarieven nog verder onder druk komen te staan. Het zou dus beter zijn als er minder freelance journalisten zouden zijn, vindt freelance journalist Simon de Wilde.

Laatste wijziging: 1 december 2011, 15:23

Het is een juiste constatering dat er steeds meer freelancers of zzp’ers rondlopen in Nederland, nu zo’n 750.000. In tijden van crisis stijgt dit aantal verder maar de reden te besluiten tot een bestaan als zelfstandige zal dan vaker geboren zijn uit noodzaak. Het lonkende perspectief van ondernemerschap en vrijheid zal hieraan ondergeschikt zijn. Je wordt ontslagen en je begint voor jezelf. Geen gek idee, toch?

Spanjer vindt het in ieder geval een goed idee. Hij voorziet dan ook gouden tijdperk voor de journalistiek. Ik weet niet welke roze bril hij op heeft of over welke nieuwe informatie hij beschikt, maar hij legt het in ieder geval niet uit. Verder dan de constatering dat de journalist meer dan ooit nodig is om de immer uitbreidende informatiestroom te duiden, komt hij niet. Wie gaat die duidende journalisten betalen?

Een grote groep van de 750.000 zzp’ers, zo’n 40.000 mensen, zijn mensen die een marginaal bestaan leiden als zelfstandige en het liefst in vaste dienst werken. Dit is een grote groep van verborgen werklozen die je eigenlijk gewoon moet optellen bij het werkloosheidscijfer, zegt Ferdinand Grapperhaus, hoogleraar arbeidsrecht en kroonlid bij de Sociaal-Economische Raad (SER) tegen journalisten van Nieuwsuur.

Het moge duidelijke zijn dat er onder deze groep van 40.000 personen zich ook een hoop journalisten zullen bevinden. Immers, dat de banen in de journalistiek niet voor het oprapen liggen is evident. De stroom aan vacatures op Villamedia.nl is nagenoeg opgedroogd. En als je besluit om ergens op te reageren kun je er zeker van zijn dat er nog 300 zzp’ers reageren. Lichtpunt voor de freelancer is dat de markt heel langzaam aan het verschuiven is en steeds meer (romp)redacties werken met freelancers. Blijft wel staan dat vijver waarin de journalisten naar opdrachten hengelen nog altijd opdroogt en het aantal zzp’ers nog steeds toeneemt. Jaarlijks studeren honderden aspirant-journalisten af van de hogescholen de universiteiten en zij komen terecht in de krimpende mediasector.

Een gevolg van te veel aanbod en te weinig vraag is dat de tarieven onder druk komen te staan. Op websites als Freelancematch.nl zie je wat het gevolg is. Een race to the bottom van de gehanteerde tarieven voor journalistieke diensten. Een uurtarief van 30 euro bruto? Voor minder wordt er zelfs werk aangenomen. Hoe je daar na aftrek van inkomstenbelasting je vaste lasten van kunt betalen is mij een groot raadsel. Laat ik over het hebben van een arbeidsongeschiktheidsverzekering en een oudedagsvoorziening maar niet beginnen.

In elke andere branche is werken onder de kostprijs op langere termijn de weg die leidt naar de ondergang. In de journalistiek gebeurt het echter maar al te vaak dat er voor onmogelijke tarieven opdrachten worden uitgevoerd. Dit verpest de markt en komt uiteindelijk niet ten goede aan de kwaliteit van het geleverde werk. De journalistiek is een vak, de journalist een vakman en aan kwaliteit hangt nu eenmaal een prijskaartje.

Hoeveel journalisten er tot de bovengenoemde groep van verborgen werklozen behoren weet ik niet. Wel weet ik dat er ook freelance journalisten zijn die wel een goede boterham verdienen, getuige een recente cover van Villamedia Magazine. Maar zij zijn de uitzondering op de regel. En de regel is dat veel freelance journalisten een moeilijk bestaan hebben. Hard werken voor weinig centen. Het is treurig om te constateren, maar de markt is niet gebaat bij meer freelance journalisten, eerder minder.

Simon de Wilde is freelance journalist

Bekijk meer van

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

8 reacties

AlexanderPleijter, 28 november 2011, 16:49

Minder freelance journalisten leidt wellicht tot hogere tarieven en is dus goed voor een hoger inkomen van freelancers, maar leidt dit dan ook tot betere journalistiek, zoals de kop suggereert? Dat wordt me niet helemaal duidelijk uit dit stuk.

Arjan Dasselaar, 28 november 2011, 16:57

Subtiel verschil: het probleem is niet een te groot aanbod van journalisten, maar een te groot aanbod van journalisten *dat niet meer geld kan of wil vragen*. Maw: of men levert zulke slechte kwaliteit dat een opdrachtgever er gewoon niet meer voor over heeft (bijvoorbeeld omdat er nog drie slagen eindredactie nodig zijn, of de resulterende bagger slecht verkoopt in de winkel), óf men wil het werk zo graag doen dat men zich met een fooi laat afschepen.

In het eerste geval is de journalistiek er bij gebaat dat die eerste groep zijn conclusies trekt, maar is de kans klein dat dit gebeurt: als deze crisis al niet door de betonnen plaat voor je hoofd breekt, dan helpt helemaal niets. En in het tweede geval helpt ook een verkleining van het aanbod niet, maar wellicht wel een iets zakelijker en minder slachtofferistische opstelling. Zie ook http://www.denieuwereporter.nl/2011/03/freelancers-stop-met-klagen/

AlexanderPleijter, 6 december 2011, 11:41

Ik zie dat de kop inmiddels veranderd is. Beetje gek om dat zonder enige toelichting te doen. Want nu lijkt mijn eerdere reactie nogal raar.

AlexanderPleijter, 6 december 2011, 13:19

Ha Frans, dank voor je uitleg. Snap je overweging van een kop die over 2 regels loopt. Maar voor mijn gevoel zit er wel een verschil tussen ‘sector’ en ‘journalistiek’. ‘Sector’ associeer ik met een economische entiteit, en ‘journalistiek’ met een inhoudelijke entiteit. De economische redenering kan ik volgen, maar ik was verbaasd over de link naar iets als ‘betere journalistiek’. Maar goed, dat was mijn persoonlijke associatie.

Rutger Spanjer, 7 december 2011, 15:44

Hoe kun je nou schrijven dat er juist minder freelance journalisten moeten zijn? Mijn stuk ‘Freelancen als medicijn tegen crisis’, heeft bij veel mensen (en ook bij bevriende journalisten) wat losgemaakt. Immers - meer aanbod en een gelijkblijvende vraag betekent dat de prijs omlaag gaat.

Maar is dat erg? Enerzijds zeg ik JA, want ik vind dat journalisten een fatsoenlijke boterham mogen verdienen. Anderzijds zeg ik NEE. Meer concurrentie en strijd tussen freelance journalisten is goed voor de kwaliteit. Ik denk serieus dat er in een dergelijke markt betere verhalen tot stand komen.

De meest vooraanstaande geschreven media, betalen relatief weinig. Maar als je grof geld wil verdienen - moet je volgens mij niet in de journalistiek gaan werken. Wellicht bij een verzekeraar of bank.

Maarten M, 7 december 2011, 20:23

Met alle respect Rutger, maar jouw betoog was in eerste instantie al tamelijk warrig. Maar los daarvan: ‘de sector’ is al volledig verzadigd met freelancers, dus nog meer freelancers in de markt pompen zal geen enkele verbetering in kwaliteit brengen.
Ik ben het overigens met je eens dat talent in een concurrerende markt vanzelf komt bovendrijven, maar verder snijdt je argument werkelijk geen hout.

Rutger Spanjer, 7 december 2011, 22:13

@Maarten M
Warrig of niet; het heeft tenminste wel de tongen los gemaakt. Naar mijn idee spelen freelancers beter in op social media, dan (regionale!) dagbladen en omroepen dat doen. En dat zuig ik niet uit mijn duim. Kijk maar gewoon eens goed om je heen.

Dat is ook de hoofdgedachte in het stuk ‘Freelancen als medicijn tegen crisis’

Fijne avond nog…

SimondeWilde, 15 december 2011, 09:49

Mijn stuk is een reactie op wat Rutger Spanjer schreef. Ik ben het niet met hem eens dat freelancen een medicijn is tegen de crisis. Mijn punt is dat er in zijn algemeenheid te veel freelance journalisten zijn. Volgens de Kamer van Koophandel ongeveer 4.500. Ik merkte op dat er een race to the bottom plaats heeft tussen journalisten om toch omzet binnen te slepen. Dit wordt gestaafd door onderzoek waaruit blijkt dat 60 procent van de zzp’ers onder de armoedegrens leeft. Wel werk maar geen geld.

Ik ben me er overigens van bewust dat er ook freelance journalisten zijn die een prima boterham verdienen met hun werkzaamheden. Het is de kunst om aan die kant van de lijn te staan en niet deel te nemen aan de race naar de bodem. Als je niet je eigen broek kunt ophouden moet je inderdaad iets anders gaan doen zoals Arjan Dasselaar terecht opmerkt. In praktijk is dit makkelijker gezegd dan gedaan omdat de arbeidsmarkt er in zijn algemeenheid weinig florissant uitziet. Daarnaast zullen veel journalisten een blinde vlek hebben omdat zij het tikken van stukjes zien als een roeping.

Of minder freelance journalisten zorgen voor een betere kwaliteit weet ik niet. Het was in ieder geval geen punt dat ik probeerde te maken. Ik denk dat een goede beloning belangrijk is voor het leveren van kwaliteit. Als je een freelancer weinig betaalt kun je moeilijk verwachten dat hij zijn ziel en zaligheid in dat ene stukje legt. Een goede beloning betekent juist goede kwaliteit omdat de freelancer weet: voor mij tien anderen. Andersom: een freelancer die kwaliteit wil leveren moet een fatsoenlijk tarief hanteren. En dat is precies waar de schoen wringt. Om te overleven nemen freelancers opdrachten aan tegen afbraaktarieven. Sommige opdrachtgevers buiten dit gegeven uit.

Rutger Spanjer stelt dat je als je rijk wilt worden je beter bij een bank of verzekeraar kan gaan werken. Dat is een beetje flauw want ik heb het niet gehad over rijk worden maar over een fatsoenlijke boterham verdienen met tikken van stukjes. Verder stelt Spanjer dat freelancers beter inspelen op sociale media dan de redacteuren in vaste dienst bij regionale media. Dit was een ander punt dat hij in zijn oorspronkelijke artikel wilde maken. Of dit zo is weet ik niet. Ik constateer dat de redacteuren van lokale en regionale media waar ik voor schrijf in ieder geval prima uit de voeten kunnen met de sociale media.

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.