Opinie Joost Niemöller is de meest controversiële journalist van Nederland. Hij schreef een prima boek over Hans Janmaat én hij doet hardcore racistische uitspraken. Hij is een aimabele collega én een complotdenkende ruziezoeker. Die een 9 krijgt voor pessimisme.

Neem deze uitspraak, die zo curieus is dat ik, uit mededogen met Joost, aarzel om hem te copy-pasten. Maar hij vond het zelf een prima interview, dus doe ik het toch. ‘Er schijnt een relatie te zijn tussen huidskleur en agressie. Je ziet het bijvoorbeeld bij dieren: een donkere leeuw is agressiever dan een lichtgekleurde. Bij mensen schijnt dat ook op te gaan. Omdat dat op een of andere manier in het genenplaatje aan elkaar gelinkt is.’

Aha.

Joost Niemöller (59) vindt dat hij alles moet kunnen zeggen, dus ook dit. En ik schreef het in 2014 in Nieuwe Revu keurig op. Dat het interview de nodige deining veroorzaakte, kwam ook door de volgende opmerking: ‘Hardnekkig blijven geloven in de maakbaarheid van de samenleving is veel gevaarlijker dan de feiten onder ogen zien. Als je begrijpt wat je plaats is in de maatschappij, weet wat je beperkingen en mogelijkheden zijn, is dat in ieders voordeel. Het voorkomt teleurstellingen en torenhoge kosten.’

Ik hou niet van mensen die altijd onmiddellijk ‘racisme!’ gillen, maar dit vond ook ik tamelijk ver gaan. En ja, dan kan ik me eerlijk gezegd best voorstellen dat talkshows toch liever Arnold Karskens of Wierd Duk bellen als er knuppels in linkse hoenderhokken moeten worden gesmeten.

Niemöllers nieuwste boek ‘Kwaad’ - 31 interviews met (potentiële) PVV-stemmers - moet ik nog lezen. Bij de AKO op station Amsterdam Amstel zat het ‘niet in het assortiment’. Dat gold ook voor boekhandel Thomas in het Noord-Hollandse Bergen. De verkoopster rook onraad toen ik viste naar de reden - volgens Niemöller wordt hij geboycot door linkse boekhandelaren. ‘U bent toch niet toevallig zelf de auteur?’ vroeg ze angstig.

Als ik wil weten hoe een PVV-stemmer denkt, hoef ik eigenlijk alleen maar een oude schoolvriend te bellen. Hij is kwaad, jazeker. Maar hij is vooral diep bezorgd. Over de komst van zoveel mensen met een totaal ander wereldbeeld. Over de problemen met de integratie van nogal wat mensen ‘met een migratieachtergrond’ die hier al heel lang zijn. Problemen die zich ook voordoen in mijn vriends eigen, VARA-cabaretierloze wijk. Kwaad is hij omdat je daar in zijn beleving maar in zeer beperkte mate iets over mag zeggen, anders ben je een racist.

Ook de geïnterviewden in Niemöllers boek worden bijna allemaal anoniem opgevoerd. Immers, als een docent zich in de lerarenkamer laat ontvallen dat hij PVV stemt, ligt hij eruit. Een 18-jarige vertelt dat hem ernstig werd ontraden een boek van Leon de Winter op zijn literatuurlijst te zetten, want dat is zo’n akelig rechtse man.

Niemöller, wiens vorige boeken (waaronder een trits romans; hij was in 1989 genomineerd voor de AKO Literatuur Prijs), niet allemaal bestsellers waren, lijkt met ‘Kwaad’ in de roos te hebben geschoten. Het boek - Geert Wilders nam het eerste exemplaar in ontvangst, wat iets zegt over Niemöllers goede contacten met de PVV - verkoopt uitstekend en is ‘hot’ op de sociale media.

Lang konden de auteur en zijn fans op Twitter klagen dat de politiek correcte NPO hem boycotte. Tot WNL hem 11 februari inviteerde. Het was weliswaar de omroep van De Telegraaf, maar toch: de Verschrikkelijke Linkse NPO had Niemöller uitgenodigd.

Op de radio hoorde ik de sombere flegmatieke lobbes die ik al vijftien jaar ken. Hij sprak rustig over zijn bevindingen. Dit was de journalíst Niemöller, wiens ‘De verschrikkelijke Janmaat’ in 2016 terecht werd genomineerd voor de Prinsjesboekenprijs, voor het beste politieke boek van het jaar. De journalist die inderdaad af en toe bij Jinek of Pauw zou moeten zitten.

Waarom zit hij daar dan niet? Ik vermoed dus omdat het wel érg spannend kan worden als de dénker Niemöller zich manifesteert - zie zijn bespiegelingen over ieders ‘plaats in de maatschappij’. ‘Als iets een taboe is, denk ik: dan zal het wel waar zijn,’ zei de zoon van twee PSP-stemmers in Nieuwe Revu.

Joost Niemöller is van alles tegelijk: een aimabele collega, een vasthoudende journalist, een verstokte complotdenker en een notoire ruziemaker - hij heeft zelfs mot met GeenStijl. Politicoloog Meindert Fennema, die het voorwoord schreef in zijn boek over Hans Janmaat, noemt hem bovendien onverbloemd een racist.

Maar heus, Joost eet geen kinderen (hij heeft ze trouwens ook niet), kerft geen swastika’s in muren en ik geloof hem als hij zegt dat hij zich potdomme gewoon grote zorgen maakt over de toekomst van Nederland.

Alleen blijf je je verbazen over het ongeleide projectiel in hem. Zo kan het gebeuren dat Niemöller de zeer omstreden Britse Holocaust-scepticus David Irving ‘de beste historicus over de Tweede Wereldoorlog’ noemt.

‘Niet doen Joost!’ schreeuw ik dan naar mijn beeldscherm. ‘Nu belt Pauw wéér niet als je een bijzonder boek hebt geschreven.’

Maar het kwaad is alweer geschied.