Interesse en vertrouwen in nieuws in Nederland blijft stabiel

Dat staat in het Digital News Report 2020 van Reuters Institute for the Study of Journalism en het Commissariaat voor de Media. Dit jaar verschijnt het Digital News Report Nederland als zelfstandig rapport en niet, zoals in 2018 en 2019, in combinatie met de Mediamonitor. De Mediamonitor 2020 verschijnt in het najaar.

Nederland hoort volgens het rapport ook in 2020 weer tot de landen met het hoogste vertrouwen in nieuws. Het vertrouwen is met name groot in nieuws dat Nederlanders zelf gebruiken. Bij het hoge vertrouwen in algemene nieuwsmedia hoort de kanttekening dat Nederlanders zoekmachines veel minder vertrouwen. Het vertrouwen in nieuws op sociale media is zelfs nog lager. Opmerkelijk genoeg hebben ook de jonge Nederlanders, die voornamelijk hun nieuws van sociale media halen, daar weinig vertrouwen in.

In tegenstelling tot veel andere landen maken Nederlanders zich nog altijd weinig zorgen over nepnieuws op internet. Net als vorig jaar eindigt Nederland op de laatste plek van de 40 onderzochte landen. Van de ondervraagde Nederlanders zegt 32 procent zich zorgen te maken over nepnieuws. De afzonderlijke Nederlandse nieuwsmerken worden door de mensen in 2020 opnieuw als zeer betrouwbaar ingeschat. Het hoge vertrouwen in de nieuwsmerken is zeer stabiel en in de laatste twee jaar nauwelijks veranderd.

Dit jaar zijn ook aanvullende vragen gesteld over de mogelijke bronnen van foutieve en misleidende informatie. Politici worden het meest als mogelijke bron genoemd, maar veel minder dan in andere landen. Nederlandse journalisten zijn weinig verdacht als bron van foutieve misleidende informatie. Grotere zorgen bestaan over de invloed van buitenlandse regeringen en actiegroepen. Daarbij past dat bijna twee van drie Nederlanders onafhankelijke journalistiek belangrijk vinden.

Naast een voorkeur voor onafhankelijk nieuws hebben Nederlanders ook een voorkeur voor neutrale berichtgeving. Het aandeel Nederlanders dat een voorkeur heeft voor nieuwsbronnen die overeenkomen met de eigen standpunten is met 14 procent laag, maar onder jongeren en gebruikers van sociale media met 20 procent hoger.

De resultaten laten zien dat het nieuwsgebruik sinds 2018 zeer stabiel is. Het commissariaat maakt wel de kanttekening dat de meting in 2020 heeft plaatsgevonden vlak voor de uitbraak van COVID-19 in Nederland. “Ook voor nieuwsgebruik geldt dat er een tijd vóór, tijdens, en ná de coronacrisis is. Tijdens de coronacrisis is het nieuwsgebruik aanzienlijk toegenomen”, stelt het commissariaat. “Hoe het nieuwsgebruik er na deze periode uitziet, is lastig te voorspellen.” De vraag welk effect het
nieuwsgebruik in tijden van corona op het nieuwsgebruik erna heeft, hopen ze in 2021 en uiterlijk 2022 te kunnen beantwoorden.