mgm nvj maart

— donderdag 25 juni 2009, 14:23 | 0 reacties, praat mee

Ik hou van de Eerste Kamer

Ik hou van de Eerste Kamer, zei journalist Kees van der Malen in een gesproken column bij de uitreiking van de Vondelingprijs 2008, op 24 juni in de Eerste Kamer.

Laatste wijziging: 25 juni 2009, 16:57

Dames en heren, het winnen van de Vondelingprijs is een genoegen in drievoud
Naast het ontvangen van de prijs en de eer is dat de gelegenheid om hier iets te mogen zeggen.
Graag wil ik u een paar gedachten meegeven. Hoe ongemakkelijk ik me daar
misschien ook bij voel. Tenslotte is deze verslaggever een waarnemer
en geen speler op het politieke toneel. 
Misschien mag ik u mijn gedachten meegeven in de vorm van een column.
Blijf ik bij mijn journalistieke discipline en heeft u toch uw verhaal.
 
Een waarschuwing vooraf.
Wat hier volgt is een bekentenis; een liefdesverklaring, zo u wilt.

Ik hou van de Eerste Kamer. ‘Makkelijk zat’, zult u zeggen. ‘Meneer wil zeker een wit voetje halen bij zijn gastheren’. ‘Misschien’, maar wacht u nog even met uw oordeel.

Mijn eerste bezoek aan de Eerste Kamer dateert van begin jaren zeventig. Wij – een groepje maatschappijkritische jongeren wilden onderzoek op touw zetten naar de macht in Zeeland – die van ‘Onderkoning’ Ad Kaland voorop. In Den Haag ontving het Tweede Kamerlid dat zich ten tijde van de fameuze ‘Tweehonderd van Mertens’ bezig hield met machtsconcentraties, ons wonderlijk genoeg in de Eerste Kamer.

Wat me direct beviel aan deze omgeving was de prettige vormelijkheid. De bode in rokkostuum reikte ons - langharig volkje in spijkerpak - even zo goed keurig kopjes thee aan. En bij de ingang stond nog zoiets deftigs als een schoenpoetsmachine. Ach, misschien was ik ook wel gewoon geïmponeerd. 

Het onderzoek naar de machthebbers in Zeeland is nooit van de grond gekomen. Wel zag ik in de jaren tachtig als politiek verslaggever in Den Haag de vroegere ‘Onderkoning van Zeeland’ terug in de Senaat. Hij heerste niet meer in het Zeeuwse, maar hij ageerde in het Haagse. Als fractieleider van de CDA-fractie van de Eerste Kamer was hij de zelfbenoemde oppositieleider van het laatste kabinet-Lubbers.
Kaland had geen boodschap aan slechte wetten en mistige compromissen die aan ‘de overzijde’ werden gewrocht. Mooi toch, hoe een fiere parlementariër in de Senaat correcties aanbracht op wat in de Tweede Kamer zo verkeerd ging. En onderwijl soeverein de almacht van partijgenoot Ruud Lubbers weerstond.

Ik hou van de Eerste Kamer. Ik realiseer me het gevaarlijke van deze bekentenis. De Eerste Kamer - dat is toch dat minst politieke deel van de volksvertegenwoordiging waar grijze dames en heren – nota bene indirect gekozen – een politieke sociëteit in leven houden?
De Eerste Kamer - dat is toch de Oude Dame van het Binnenhof?
Een achterhaald instituut met een oriëntatie op het verleden en afkeer van verandering?

Ik zie een andere realiteit. Ik zie een springlevende Senaat. Nog altijd zie ik politici van formaat met graagte toetreden tot de Senaat. Om hier – hoe indirect gekozen ook – echte politiek te bedrijven. Als het nodig is, laten ze een kabinet vallen, ontnemen ze een minister zijn kroonjuweel, of dreigen ze de minister-president met een onderzoek naar een schimmig oorlogsdossier.

Wat doet mij zo houden van de Eerste Kamer? Hier heeft men nog tijd voor een goed debat dat niet lijdt onder de terreur van vluchtige opvattingen en goedkope oneliners. Hier wordt het politieke debat bovendien nog op de floret en niet met de botte bijl gevoerd. En bovenal, heersen hier nog manieren.
Wat nou manieren? Is welgemanierdheid niet een erg ouderwetse en apolitieke categorie?, zult u misschien tegenwerpen. Het is toch prachtig dat de Tweede Kamer inmiddels de taal van de straat spreekt? Is het juist niet de vervolmaking van onze democratie als een volksvertegenwoordiger zich precies zo gedraagt als degenen die hij vertegenwoordigt?

Hier wreekt zich, denk ik, een pijnlijk misverstand. Zeg maar het misverstand dat populisten graag koesteren: alsof intellectuele ontwikkeling, en het tonen van intellectuele ontwikkeling, kiezers zou mishagen. En alsof zoiets oerburgerlijks als wellevendheid kiezers zou afschrikken.
Is de krachtige reputatie van de o zo keurige Willem Drees niet het beste bewijs dat burgers het gezag graag in een jas van fatsoen gehuld zien. En is de loepzuivere retoriek van liberalen als Frits Bolkestein en HansWiegel niet het beste bewijs dat duidelijkheid uitstekend kan gedijen zonder platvloersheid.

Ik hou van de Eerste Kamer. Maar ach, wat zou ik de Tweede Kamer ook graag die stijl, dat fatsoen en die hang naar vormelijkheid gunnen. Plus het besef dat er zonder vorm geen vent bestaat. Sterker nog, dat vorm juist de vent maakt.
Misschien zou het te overwegen zijn Tweede Kamerleden een oriëntatiecursus goede omgangsvormen aan te bieden. Bij voorkeur in de omgeving van de Eerste Kamer. Zou weldadig kunnen uitpakken voor hun optreden. En goed zijn voor hun gezag.

Ik hou van de Eerste Kamer. Maar ach, wat zou ik graag ook zielsveel houden van de Tweede Kamer.
 

Bekijk meer van

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.