Iconische beelden van een krant

Twee iconische foto’s hangen er: het schokkende beeld dat Krijn Taconis vastlegde op de Dam, op 7 mei 1945, nadat de Duitsers het vuur openden op de menigte; en Wubbo de Jongs beroemde plaat ‘De Kus’ (1989), geschoten in Roemenië na de val van het communistische regime. Ze vormen een onderdeel van de bescheiden tentoonstelling ‘Het Parool 75. Een beeld van een krant’, tot 3 april in het Persmuseum.
Op 10 februari 1941 verscheen voor het eerst de gestencilde ‘Nieuwsbrief van Pieter ’t Hoen’ (later Het Parool). Op 10 februari 2016 kwam de 75-jarige uit met een jubileumkrant in een geheel nieuwe vormgeving (en inhoud). Natuurlijk is die vormgeving – evenals de inhoud – van de krant in de loop der jaren herhaaldelijk gewijzigd. Een beeld daarvan geven de vijftien tentoongestelde voorpagina’s (één per vijf jaar, telkens van 10 februari), met daarnaast het commentaar van grafisch (dagblad-) ontwerper Koos Staal. Dat is interessant en geeft inderdaad ‘een beeld’.
Maar het beeld wordt minstens zozeer bepaald door de foto’s en tekeningen die de krant publiceerde. De (prachtige!) selectie foto’s werd samengesteld door huidig hoofdredacteur Ronald Ockhuysen (de negende in de geschiedenis van de krant).
Voor de keuze van de tekeningen uit Het Parool was cartoonist Joep Bertrams verantwoordelijk. Naar zijn keuze (waar mogelijk in de context) heb ik gefascineerd staan kijken (en met een zekere nostalgie: als kind lás ik die krant). Naar politiek tekenaar Frits Behrendt natuurlijk, en naar Kapitein Rob, ach ja, spannend was dat stripverhaal, en o ja, de ‘mannetjes’ van Wim van Wieringen, en Fiep Westendorp, en Peter van Straaten en Rob Wout alias Opland – Van Straaten óók als rechtbanktekenaar, en Opland niet als politiek cartoonist maar als illustrator. Oplands grappige tekeningen illustreerden onder andere Jeanne Roos’ wekelijke rubriek ‘Tip van Roos’. Die pagina – ja, over ditjes en datjes – wás in die tijd zo’n beetje Het Parool, ook al stond de krant verder vol met het vreselijkste nieuws over de koloniale oorlogen van toen.
Dat miste ik een beetje: de inhoudelijke kant van de krant, en zijn bewogen geschiedenis. Maar het idee ervoor rees pas laat bij het Persmuseum, ‘door omstandigheden’ (onzekerheid over de subsidie, de vermoedelijk gedwongen verhuizing naar Hilversum, het vertrek van directeur Niels Beugeling) en daarom is gekozen voor alleen beeld. ‘Daar heb ik begrip voor’, zegt medesamensteller en oud-Paroolredacteur Paul Arnoldussen diplomatiek. En hij vindt het trouwens ook wel leuk, dat een museum nu eens snel op de actualiteit reageert, ‘zoals een krant’.
O ja, het jubileumnummer van Het Parool mag u gratis meenemen en die bevat ook de mooie tekening van Paul van der Steen, met dertien ‘kopstukken’ van de krant. Van Carmiggelt en de Reves tot Albert de Lange.
Het Parool 75. Een beeld van een krant, tot 3 april in het Persmuseum in Amsterdam. Meer informatie
Praat mee