Frits van Exter over ‘de tendentieuze media’

De website Sikkom is onderdeel van uitgeverij NDC en richt zich vooral op studenten in Groningen met berichten als ‘Heuh! Vanavond twee uur lang gratis bier in de Gelkingestraat’.

De redactie schrijft ook regelmatig over ernstiger zaken zoals de ervaringen met kamerverhuurders. Een voorbeeld is het artikel over makelaardij Van Wieren die bemiddelt namens verhuurders. Het brengt bij nieuwe huurders 195 euro in rekening voor gemaakte kosten. De tweede zin luidt: ‘Mag niet, zeggen vele juristen en wij ook. Mag wel, zegt van Wieren want blablablabla. Na uitvoerig het blablablabla van de makelaar te hebben onderzocht, stellen we met nog meer zekerheid: “Van Wieren bedondert woningzoekenden”.’

De makelaar vindt bij de uitgever onvoldoende gehoor voor zijn klacht en wendt zich tot de Raad voor de Journalistiek. Volgens hem is het bericht onjuist en tendentieus. Het gaat om kosten die wettelijk zijn toegestaan. Zo organiseert hij hospiteeravonden.

In het eerste gebod van onze Leidraad staat dat journalisten ‘eenzijdige en tendentieuze berichtgeving vermijden’. In de 53 conclusies die de Raad in 2018 heeft gepubliceerd, ging het 10 keer mede om de klacht dat een publicatie of uitzending ‘tendentieus’ was. Het is soms lastig om daarover te oordelen, omdat het niet zozeer gaat om feiten als om bedoelingen. Als je bijvoorbeeld het wederhoor niet serieus neemt, wek je de indruk dat je uit bent op een eenzijdig verhaal. Maar het kan ook gaan om de suggestieve kracht van taal en toon.

De redactie van Sikkom is strijdlustig jegens de makelaar: ‘Zolang jij de boel bedondert door bemiddelingskosten in rekening te brengen bij huurders, zolang blijven wij erover schrijven.’ En: ‘Misstanden waar onze doelgroep de dupe van is, zullen we namelijk altijd aan de kaak stellen. Dat zien we als onze journalistieke en bijna morele plicht.’

Prima, maar zoek de zaken goed uit voordat je iemand een oplichter noemt en neem het wederhoor serieus. Omdat de Raad er niet van overtuigd raakte dat Sikkom er voldoende grond voor had, maakt hij bezwaar tegen de stelligheid van de beschuldigingen en het ‘laatdunkende’ taalgebruik (een herzieningsverzoek leidt niet tot een andere conclusie) . Het verweer dat dit nu eenmaal de wijze is waarop de doelgroep het beste kan worden aangesproken is niet afdoende. ‘Blablablabla’, klinkt jolig, maar als dat de weergave is van het wederhoor op een ernstige beschuldiging is het tendentieus.

Frits van Exter is voorzitter van de Raad voor de Journalistiek, maar heeft geen stem in de beoordeling van klachten. Hij verwoordt slechts zijn eigen mening.