Freelancen als medicijn tegen crisis

Ondernemen is weer in. In ieder geval in de regio Noord-Holland Noord. Dit blijkt onder meer uit de bezoekersaantallen van de Startersdag in Alkmaar op 5 november. Ongeveer 800 mensen bezochten het evenement van de Kamer van Koophandel. Een behoorlijke stijging ten opzichte van voorgaande jaren.

Landelijk trok de Startersdag van de Kamer dit jaar ongeveer 20.000 bezoekers. Volgens een woordvoerder is de belangstelling even groot als vorig jaar. Wel is er vanaf 2006 een positieve tendens te zien, met een minimale dip in het crisisjaar 2009. Er komen steeds meer zzp’ers en freelancers bij. Ook in de mediasector.

De grote vlucht van het ondernemerschap in Nederland is naar mijn idee te ‘danken’ aan de economische crisis. Mensen die hun baan verliezen zijn niet direct zeker van een nieuwe plek. Dan ga je nadenken en tobben. Wat moet ik nu? Die hypotheek en studie van mijn kinderen moet betaald. In een dergelijke situatie is het zeer aantrekkelijk om zelf stevig de touwtjes in de hand te nemen. Weliswaar noodgedwongen.

Volgens Martijn Pennekamp, oprichter van de website ikwordzzper.nl, is er sprake van een grote stijging van het aantal zzp’ers, overigens met name in de bouw. Aangejaagd door de eurocrisis. In krap een jaar tijd genereerde de website met door Pennekamp zelf geproduceerde ‘content’ een miljoen pageviews. Onder de bezoekers bevinden zich ook journalisten, die zich volgens Pennekamp steeds vaker zzp’er noemen.

De journalistiek is gebaat bij meer freelancers. Het doet natuurlijk pijn dat het eeuwenoude instituut dat dagblad heet steeds zwaarder onder druk komt te staan. De bezuinigingen op de omroepen zijn niet minder vervelend. Nog steeds ben ik sceptisch en verdrietig over deze ontwikkelingen. Toch denk ik dat er voor de journalistiek een gouden tijdperk aanbreekt. Dit ondanks het feit dat we – hard gezegd – een beetje overbodig zijn geworden door social media. De journalist is immers bij calamiteiten steeds vaker niet de eerste verslaggever. Hij wordt afgetroefd door ‘tante Mien’. Zij ziet dat het huis aan het einde van de Kerkstraat in Den Haag vlam heeft gevat; en twittert haar observaties. Volgers retweeten vervolgens dat er aan de Kerkstraat een huis in de fik staat. De traditionele media kunnen hier nooit tegenop. Juist. En daarom staan ze nu ook zo onder druk. Freelancers lijken wendbaarder te zijn en spelen beter op Twitter in. Dat kunnen ze ook.

Social media zijn vooral door regionale media lange tijd doodgezwegen. Ik denk dat dit uiteindelijk wel eens de nekslag voor het regionale dagblad zou kunnen zijn, al is niks zeker. Hyves werd jaren terug ook als fantastische internetinnovatie gezien. Anno 2011 zijn ze rechts ingehaald door Facebook. Wordt Twitter in 2016 nog gebruikt? De tijd zal het leren.

Laten we in elk geval niet te pessimistisch worden. Journalisten moeten NU terug naar de basis van het vak. Dat betekent simpelweg: de steeds groter wordende digitale informatiebrij controleren en eventueel tot publicatie overgaan. Wie zegt dat al die ‘tweets’ betrouwbaar zijn? Ja. Zelfs voor het meest noodlijdende dagblad gloort er nog steeds hoop. Mét of zonder freelancers…

Rutger Spanjer is freelance journalist