#Freelanceleven 24 met Lisanne van Sadelhoff: ‘Als ik met mijn vak zou kunnen trouwen, zou ik het doen’

De aanleiding voor het gesprek is, zoals altijd, een wetenschappelijke publicatie. Deze keer is dat ‘Love, cynicism, wanderlust: the role of emotions in the career trajectories of precarious journalists’. Het artikel werd geschreven door Tinca Lukan en Jožica Čehovin Zajc en verscheen in 2023 in ‘Emotions and Society’.

Freelancer en podcast host Sanne Poot blikt terug op het gesprek met Lisanne:

Toen Erwin met het paper over emoties en de veranderende kijk op je loopbaan aankwam, leek Lisanne van Sadelhoff me een geschikte gesprekspartner voor onze podcast. Ze zat op de Utrechtse School voor de Journalistiek een paar klassen hoger dan ik en maakte indruk met haar productietempo, mooie lijst opdrachtgevers en enthousiasme. Voor mijn gevoel doet ze zo veel en is ze zo lekker bezig dat ik benieuwd ben hoe ze alle ballen in de lucht houdt.

We spreken haar bij Het Huis in Utrecht. Ze werkt regelmatig bij deze ‘ontwikkelplek’ aan artikelen voor haar vele opdrachtgevers. ‘Ik hou zoveel van mijn vak, als ik met mijn vak zou kunnen trouwen, zou ik het doen’, zegt ze, niet eens zo heel gekscherend, tijdens het gesprek.

Toen haar moeder ongeneeslijk ziek werd, maakte Van Sadelhoff een rigoureuze keuze. Ze hield (en houdt) zoveel van haar werk, dat het wat minder moest. Want het idee dat mensen op haar eigen begrafenis zouden zeggen dat ze vooral zo hard werkte, dat is het toch niet.

Ze besloot haar weekenden en avonden heilig te verklaren (al is dat tijdens het schrijven van haar nieuwste boek ‘We zullen doorgaan’ nog wel lastig). Ze draaide mee bij meerdere opdrachtgevers in roosters voor redactiediensten. ‘Dan wordt er meestal van je verwacht dat je ook af en toe een weekenddienst doet. Maar als je dat bij verschillende opdrachtgevers moet doen, wordt dat wel veel.’ Daarmee stoppen vond ze lastig omdat ze zich ook onderdeel voelt van die redacties en dol is op haar collega’s.

Herkenbaar voor mij. Ook ik heb daar vaak tegenaan gehikt. Uit het paper blijkt dat veel freelancers de eerste vijf jaar van hun werkzaamheden doen aan hope labour. Ergens werken in de hoop dat het allemaal ergens toe leidt en uiteindelijk beter wordt. En dat je daarom misschien ook werk doet waar je eigenlijk niet achter staat.

Duidelijk grenzen aangeven en weten wanneer je wel en niet beschikbaar bent, is iets waar ik zelf echt in moest groeien. Ook ik werk niet zomaar meer in het weekend. En ik ben vaak op maandag of vrijdag niet beschikbaar voor redactiediensten. Dat geeft rust.

Juist daardoor weet ik echt te leveren als ik wel aan het werk ben. Na de podcastopname met Hasna El Maroudi vond ik ook de motivatie om, net als zij, een privételefoon te nemen. Zo ben ik soms ook echt alleen bereikbaar voor naasten. Van Sadelhoff vindt bereikbaar zijn erg belangrijk, ik zie haar nog niet zo snel offline zijn. Ik gun iedereen de rust van even ‘uit’ kunnen staan.

Wat mij verder bij blijft van ons gesprek in deze podcastaflevering is het schuldgevoel dat komt kijken bij het aangeven van grenzen. Maar het besef dat je als freelancer rechten hebt en er niet bent om alleen de ‘afdankdiensten’ op een redactie te draaien, groeit in mijn loopbaan steeds meer. Juist door selectief te zijn met klussen groeit het plezier en ook de kwaliteit van mijn werk.

Van Sadelhoff benadrukt dat, bij carrière maken, geluk natuurlijk ook een rol speelt. Verder moeten je dingen worden gegund. Daarbij is het zijn van een ‘fijn mens’ op redacties vaak ook belangrijk.

Erwin vult aan dat uit de literatuur ook blijkt dat ‘slijmen’ (ik parafraseer wat) bij een baas niet per se meer kans geeft op klimmen op de carrièreladder, maar dat juist horizontaal netwerken erg belangrijk is. Aan andere freelancers denken en elkaar wat gunnen brengt je, heb ook ik gemerkt, uiteindelijk verder.
Mediawerk vraagt, net als sectoren als bijvoorbeeld het onderwijs, de zorg en in de dienstverlenende sector, van werknemers dat zij hun emoties reguleren. De literatuur gebruikt het woord emotional labour. Wanneer je zelf niet lekker in je vel zit en zware interviews moet doen, dat extra energie kost. Je daar niet bewust van zijn kan leiden tot mentale problemen.

Schrijven over een thema als rouw, de dood van je moeder. Dat zijn persoonlijke onderwerpen waar veel emotie bij komt kijken. Hoe zorgt Van Sadelhoff dat ze daar niet aan onderdoor gaat? Door haar werk anders in te richten heeft ze inmiddels ‘al jaren niet meer het gevoel om in te storten’. Ze kan haar vaste lasten betalen met de vaste klussen die ze heeft en kijkt verder goed naar de drie P’s: Poen, Pret, Prestige. Ook let ze op de denkkracht die een artikel haar kost. ‘Een essay voor De Correspondent, vraagt meer dan een redactiedienst.’ Door dat af te wisselen houdt ze dat goed vol en maakt ze producties waar ze achter staat.

Deze podcast wordt mogelijk gemaakt door het Lira Steunfonds Reprorecht.

Beluister hier de hele podcast met Lisanne van Sadelhoff: