Follow The Money onderzoekt effecten coronaherstelfonds met partners over heel Europa
Het Brusselse bureau van Follow The Money (FTM) houdt onder de noemer The Recovery Files met diverse andere Europese onderzoeksjournalistieke platforms het Europese coronaherstelfonds tegen het licht. Dit fonds van bijna 724 miljard euro moet landen helpen met kosten van de coronacrisis, maar gaat gepaard met stevige eisen en het risico van een 'stille machtsoverdracht'.
Gisteren liep demissionair minister van Financiën Hoekstra al op deze voorwaarden vooruit, mocht Nederland aanspraak op het fonds willen maken: mogelijk moet de hypotheekrenteaftrek versneld worden afgebouwd en ook de zelfstandigenaftrek moet omlaag, verwacht hij.
Nederland was bij de komst van het herstelfonds een van de belangrijkste pleitbezorgers voor strenge voorwaarden, die bepalen dat een uitkering uit het fonds with strings attached moet komen: landen moeten in ruil voor steungelden hervormingen doorvoeren.
Volgens FTM zijn nationale parlementen van veel Europese lidstaten amper betrokken geweest bij de onderhandelingen rond het fonds. “Een mogelijk negatief gevolg kan zijn dat de nationale parlementen van lidstaten zich gedwongen zullen voelen om akkoord te gaan met allerlei hervormingen en niet meer kunnen afwijken van de afspraken met Brussel, omdat hun land de subsidies hard nodig heeft”, aldus David Bokhorst, onderzoeker aan het Europees Universitair Instituut in Florence.
Het fonds houdt volgens FTM een ‘stille machtsoverdracht’ in, omdat nationale parlementen van landen die het geld hard nodig hebben, de gestelde eisen niet kunnen weigeren.
“Zonder debat of stemming heeft hun regering niet alleen bepaald hoe de fondsen in hun land besteed zullen worden, maar ook vastgesteld welke hordes daarbij moeten worden genomen. Pensioenhervormingen, belastingherzieningen, arbeidsmarktregulering: het is allemaal buiten het democratisch zicht bekonkeld”, aldus FTM.
Deze conclusies zijn de eerste uit de Recovery Files. Het project gaat de komende tijd geldstromen rondom het coronaherstelfonds in kaart brengen.
FTM werkt samen met diverse Europese journalisten en platforms:
- Attila Biro from Romania, RISE
- Marie Charrel from France, Le Monde
- Staffan Dahllöf from Denmark/Sweden, DEO.dk
- Anuska Delic/Matej Zwitter from Slovenia, Ostro
- Gabi Horn from Hungary, Atlatszo
- Piotr Maciej Kaczynski from Poland, Onet.pl
- Remy Koens, data journalist, Follow the Money
- Giulio Rubino, from Italy, IRPI
- Atanas Tchobanov from Bulgaria, Bird.bg
- Peter Teffer from The Netherlands, Follow the Money
- Hans-Martin Tillack from Germany, Die Welt
- Kamiel Vermeylen from Belgium, Knack
- Petr Vodsedalek from Czech Republic, Denik
- Lise Witteman, EU-journalist in Brussels, Follow the Money
Praat mee