‘Doorlopende bedreigingen van Turks-Nederlandse schrijvers, columnisten en documentairemakers’

Intimidatie vindt volgens de reconstructie al decennia plaats, maar nam in de afgelopen jaren toe als gevolg van de invloed van sociale media en een web van Turks-Nederlandse nieuwswebsites, die een fanatieke Turks-Nederlandse minderheid kunnen mobiliseren.

De Groene Amsterdammer sprak vijftien prominente Turkse Nederlanders, die allen voorbeelden kunnen noemen van intimidatie waarmee ze te maken hadden of nog steeds hebben.

Zoals Ebru Umar, die in 2016 werd opgepakt in Turkije. “Iedereen denkt dat het klaar is als je vrijkomt en Turkije weer uit mag. Maar de echte klap kwam pas toen ik mijn normale leven weer oppakte”, stelt Umar.

Terwijl Umar het land niet mocht verlaten, werd bij haar woning in Amsterdam ingebroken. Op een muur werd ‘hoer’ gekalkt. “Het was een fantastisch huis, maar ik ben er nooit meer teruggekeerd.” Evenmin keerde ze terug naar haar woning in Turkije, waar ze soms de helft van het jaar doorbracht. “De hele bodem onder mijn bestaan werd weggeslagen.”

Wanneer nieuwssites die zich richten op Turkse Nederlanders aandacht besteden aan activiteiten van Turkse Nederlanders volgens steevast bedreigingen. “Zodra een bericht over mij op een van die platformen verscheen, namen de bedreigingen toe. Het zijn aanjagers van intimidatie”, zegt documentairemaker Sinan Can.

Een ander fenomeen is het verklikken van Turkse Nederlanders bij Turkije. Wanneer die op vakantie of familiebezoek gaan, komen die mogelijk ernstig in de problemen. “Turkse Nederlanders die landgenoten aangeven, weten dat dit vaak niet zonder gevolgen blijft”, stelt De Groene Amsterdammer.

Het tijdschrift nam de proef op de som: “Wanneer wij bellen met een niet-bestaande naam blijkt dat nog altijd te kunnen. “Zegt u het maar”, zegt een ambtenaar van de Turkse ambassade in Den Haag. “Ik bel voor het volgende: er is iemand op Twitter die slechte, negatieve, dingen schrijft over mij en over Turkije. Kan ik hem bij jullie aangeven?”

Dat blijkt geen probleem, al verwijst de ambassade zonder omhaal door naar het consulaat. “Daar kunt u hem aangeven als u wil dat hij in Turkije als verdachte wordt aangemerkt.” Bij geen van de drie Turkse consulten die ons land kent wordt vreemd gereageerd op het verklik-verzoek. De consulair medewerker begint meteen met registreren.

Alle Turkse Nederlanders die De Groene sprak waren bang om in Turkije vastgezet te worden. Veel van hen hebben daarom besloten niet meer naar Turkije af te reizen. Daarnaast doen de ondervraagden aan zelfcensuur.

Lale Gül heeft na bedreigingen uit Turks-nationalistische en islamitische hoek verklaard niet langer over de islam te schrijven. “Ik doe zeker aan zelfcensuur”, zegt Aylin Bilic, die eerder al schreef over bedreigingen. “Kijk naar mijn columns… wat ik daar soms wil zeggen, zeg ik niet of omfloerst. Ik ben constant aan het balanceren.”