mgm nvj maart

— vrijdag 20 januari 2023, 15:00 | 1 reactie, praat mee

De week van Griselda Molemans, waarin haar initiatief voor ‘troostmeisjes’-monument groen licht krijgt

De week van Griselda Molemans, waarin haar initiatief voor ‘troostmeisjes’-monument groen licht krijgt
Griselda Molemans - © Truus van Gog

Onderzoeksjournalist Griselda Molemans hoorde deze week van de gemeente Amsterdam dat haar plan voor een monument voor de slachtoffers van Japanse dwangprostitutie in Nederlands-Indië is goedgekeurd. ‘Dat huidig burgemeester Femke Halsema erachter staat is een grote plus.’ Laatste wijziging: 23 januari 2023, 09:24

Het uitgebleven rechtsherstel voor de Indische gemeenschap is voor Griselda Molemans (59) de laatste jaren het belangrijkste onderwerp van haar onderzoeksjournalistiek (onder meer voor Follow the Money).

Ze publiceerde in januari 2020 het boek ‘Levenslang oorlog’ waarin ze concludeer dat ten minste 500.000 ‘troostmeisjes’ (slachtoffers van Japanse dwangprostitutie tussen 1932 en 1945) totaal 35 landen vertegenwoordigen. Met de opbrengst van deze dwangprostitutie financierde de Japanse regering haar oorlogsvoering. Dit onderzoek vormt de basis voor het besluit van Amsterdam om Molemans’ verzoek voor een monument te honoreren.

Voelt het als een bekroning dat het monument er komt?
‘Ik zie het als een voorlopige bekroning op mijn langdurige onderzoek naar het systeem van Japanse dwangprostitutie. Wat echt de keizerlijke kroon op het werk zou zijn, is wanneer Japan eindelijk officieel excuses aanbiedt aan alle slachtoffers, en aan hun nakomelingen die eveneens getraumatiseerd zijn.’

Waarom heb je een monument bij de gemeente Amsterdam aangevraagd, en niet bij het Rijk?
‘Omdat het Rijk precies niks heeft kunnen betekenen voor deze vrouwen. Nederland heeft een uiterst dubieuze rol gespeeld door tot het jaar 2026 al het doorslaggevend bewijsmateriaal voor deze oorlogsmisdaden achter slot en grendel te leggen - bij het NIOD en bij het Nationaal Archief.

Als dit in 1992 was vrijgegeven, had deze kwestie allang opgelost kunnen zijn en had Japan inmiddels excuses aangeboden. Maar onze regering is meer van pappen en nathouden en zegt het allemaal “heel erg” te vinden. Maar als je het zo erg vindt dan had je dat materiaal vrij moeten geven. De handelsbetrekkingen met Japan waren echter belangrijker. Zo ernstig is het.

Nederland heeft een uiterst dubieuze rol gespeeld door tot het jaar 2026 doorslaggevend bewijsmateriaal voor deze oorlogsmisdaden achter slot en grendel te leggen

Met steun van advocaten van de NVJ heb ik desondanks inzage kunnen krijgen in al die documenten. Aanvankelijk kregen we te horen dat het vanwege privacy was afgeschermd. Ik heb toen duidelijk gemaakt dat het me niet interesseert welke namen er verbonden zijn aan alle getuigenverklaringen. Want het gaat niet om de namen, maar om het in kaart brengen van het systeem. Uiteindelijk heeft de advocaat een uitzondering bewerkstelligd. Mijn boek is deels op deze stukken gebaseerd, naast materiaal uit archieven in Engeland, Amerika, Frankrijk, Portugal en Korea.’

De gemeente Amsterdam heeft dus meer oog voor deze daden dan het Rijk?
‘Ja, Amsterdam staat fundamenteel anders in het leven. De stad komt op voor vrouwenrechten, mensenrechten en vrijheid van meningsuiting. En ik denk dat het ook veel te maken heeft met de huidige burgemeester. Vanaf dag één dat ik het projectplan voor een monument indiende heb ik tegen betrokken ambtenaren gezegd: “Luister: misschien dat jullie je er nog niet van bewust zijn, maar overal ter wereld waar een monument voor slachtoffers van Japanse dwangprostitutie werd onthuld, is het foute boel. Omdat Japan met allerlei trucs en diplomatieke druk probeert die monumenten weer verwijderd te krijgen. En een paar keer is dat ook gelukt. In San Francisco – waar één van de allermooiste monumenten ter wereld staat - is de stedenband met Osaka verbroken.”

Het Amsterdamse stadsbestuur zei hierop: “Dat zien we dan wel. Daar zijn we niet zo van onder de indruk. Het gaat om de inhoudelijkheid”.’

Ik heb wel eens op een podium gestaan om te pleiten voor rechtsherstel; ben ik dan meteen een activiste?

Trouw-columnist Jeroen den Blijker vroeg zich af of je een journalist bent of een activist; of misschien wel allebei. Wat is het antwoord?
‘Ik ben onderzoeksjournalist en documentairemaker. De term activist – positief of negatief bedoeld – laat ik van mijn rug afglijden. Wil de columnist hiermee zeggen dat mijn onderzoek van de afgelopen jaren niet valide is? Ik hoor het verder wel. Ik heb wel eens op een podium gestaan om te pleiten voor rechtsherstel; ben ik dan meteen een activiste? Dat mag iedereen zelf invullen.’

Bekijk meer van

Onderzoeksjournalistiek FTM

Tip de redactie

Logo Publeaks Wil je Villamedia tippen, maar is dat te gevoelig voor een gewone mail? Villamedia is aangesloten bij Publeaks, het platform waarmee je veilig en volledig anoniem materiaal met de redactie kunt delen: publeaks.nl/villamedia

Praat mee

1 reactie

Dellebeke, 24 januari 2023, 16:15

Ipv “Japanse dwangprostitutie tussen 1932 en 1945” moet dan zws zijn: 1942 en 1945

Colofon

Villamedia is een uitgave van Villamedia Uitgeverij BV

Uitgever

Dolf Rogmans

Postadres

Villamedia Uitgeverij BV
Postbus 75997
1070 AZ Amsterdam

Bezoekadres

Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Factuurgegevens

Villamedia Uitgeverij BV
Johannes Vermeerstraat 22
1071 DR Amsterdam

Contact

redactie@villamedia.nl

Redactie (tips?)

Chris Helt, hoofdredacteur

Marjolein Slats, adjunct-hoofdredacteur

Linda Nab, redacteur

Lars Pasveer, redacteur

Trudy Brandenburg-Van de Ven, redacteur

Rutger de Quay, redacteur

Nick Kivits, redacteur

Sales

Sofia van Wijk

Emiel Smit

Teddy van der Laan

Webbeheer

Marc Willemsen

Vacatures & advertenties

vacatures@villamedia.nl

Bereik

Villamedia trekt maandelijks gemiddeld 120.000 unieke bezoekers. De bezoekers genereren momenteel zo’n 800.000 pageviews.

Rechten

Villamedia heeft zich ingespannen om alle rechthebbenden van beelden en teksten te achterhalen. Meen je rechten te kunnen doen gelden, dan kun je je bij ons melden.