De regionale omroep op afstand?

Wat is er aan de hand? Den Haag wil de financiering van de regionale omroepen per 1 januari aanstaande weer terugpakken van de provincies. Daarnaast heeft Den Haag in het regeerakkoord opgenomen dat er 25 miljoen euro af gaat van het totale budget (145 miljoen) voor de dertien regionale omroepen en dat er intensiever moet worden samengewerkt met de landelijke omroep.

Die kabinetsvoornemens hebben ertoe geleid dat er de laatste tijd heel wat wordt afgeprakkeseerd over de toekomst van de regionale omroepen. Er zijn gesprekken tussen de regionalen en de NOS. En er wordt door de dertien regionalen koortsachtig gezocht naar mogelijkheden om die 25 miljoen korting in de bedrijfsvoering op te vangen.

Vorige week kwamen de eerste apen uit de mouw. Eerst lekte een brief uit van de NPO-directie aan de staatssecretaris. Een dag later publiceerden de regionale omroepen een gezamenlijk toekomstplan.

In de brief van de NPO staat onomwonden dat de regionale omroepen moeten worden opgeheven en dat hun regionale taak wordt toegevoegd aan de NPO. ‘Daardoor ontstaat één voor de samenleving herkenbare partij’, argumenteert ‘Hilversum’.

In het toekomstplan van de regionale omroepen zelf wordt gekoerst naar schaalvergroting: de dertien omroepen groeien toe naar een vijftal regionale mediabedrijven ‘die in het hart van de samenleving staan’.

Dat toekomstplan van de regionale omroepen is natuurlijk vanuit het defensief geboren. De omroepen moeten wel wat verzinnen als de staatssecretaris – die over 75 procent van hun budget gaat – een bezuiniging oplegt en meer samenwerking eist. Maar het plan is een gevaarlijke concessie. Vanuit het perspectief van de staatssecretaris en – zelfs – dat van de NPO-directie is het welhaast een welkome eerste stap in hun richting.

Het gevaar zit ‘m niet in de samenwerking met andere omroepen. Die is alleen maar toe te juichen. Het gevaar zit ‘m in het samengáán. De goede regionale omroep is veel meer dan een – oneerbiedig gezegd – journalistieke leverancier van berichten en duider van gebeurtenissen. De omroep hoort tot de kern van het maatschappelijke gebeuren in de provincie zelf, in al zijn facetten. Stimuleert initiatieven, organiseert cultuur, bundelt energie - om maar eens enkele zaken te noemen.

Ik geef toe: dat is niet in elke provincie in dezelfde mate het geval. Daarom varieert ook de betrokkenheid van provinciale overheden bij hun omroep. En daarom kan gebeuren wat er nu gaande is. De regionale omroepen vormen samen geen hechte onverzettelijke eenheid en de provinciebesturen zijn onvoldoende uitgedaagd met z’n allen één vuist te maken.

Ik heb zelf in Limburg meegeholpen de regionale omroep via TV8 en Omroep Limburg naar het volwassen L1 te brengen. Die publieke omroep kost elke Limburger minder dan 1 euro per maand. Ik zie nu met lede ogen hoe met de afbraak wordt gestart.

En dat, terwijl we in deze provincie toch veel meer baat zouden hebben bij voortgaande media-samenwerking in de provincie zélf, nu zowel omroep als kranten elk dubbeltje moeten omdraaien en tegelijkertijd de digitaliserende consument willen blijven bedienen. Er liggen kansen en initiatieven. Maar de energie verdwijnt over de provinciegrenzen. Wie kan het tij nog keren?

Harro Coumans,
oud-directeur van L1 en nu lid van de Raad van Commissarissen. Hij schrijft deze bijdrage op persoonlijke titel.