De Pers is dood, Leve De Pers

De Pers is dood

Het is misschien een beetje ongepast, een afscheidsrede terwijl er volgens de artsen nog een kans is dat je op een of andere manier overleeft, maar laten we eerlijk zijn: hoe het ook afloopt, je wordt nooit meer zoals je was.

Je had een grote bek, toen ik je in 2006 leerde kennen. Je zou de eerste gratis kwaliteitskrant ter wereld worden. Winstgevend ook, vanaf de eerste dag. En je wist het zeker: na een jaar of vijf zou je het enige massamedium van Nederland zijn. Je zag het al helemaal voor je. Adverteerders klampten zich huilend aan je benen vast, kwamen ’s nachts serenades zingen en bedolven je onder blanco cheques, oh, als ze maar één dag in De Pers mochten staan. Vandaar ook dat je de eerste maanden van je bestaan doodleuk weigerde korting te geven aan adverteerders. Korting? Hoezo? Ze mochten blij zijn dat je geen kwaliteitstoeslag in rekening bracht. Dat alle andere kranten wél korting gaven vond je niet interessant. Die waren toch ook slechter?

En daar lig je dan, vijf jaar later. Het is ongelooflijk maar waar: er zijn nog steeds een hoop massamedia in Nederland. Adverteerders ga­ven je geen zakken geld maar een middelvinger, waardoor het ook met die winstgevendheid nét niet lukte. Je schijnt een miljoen of tachtig te hebben gekost. Tachtig miljoen! En toch, en toch vindt bijna iedereen het jammer dat je op sterven ligt, en proberen tienduizenden mensen je te reanimeren.

Dat komt omdat je, tussen het verbranden van al die miljoenen door, iets ontzettend knaps hebt geflikt. Weet je nog, je critici in 2006? Die hoorde je nauwelijks over de advertentiemarkt, want die zag er nog best aardig uit. Nee, de dames en heren wijsneuzen vonden dat je zo snel mogelijk moest worden opgenomen in een psychiatrische instelling omdat je dacht dat je met slechts 35 man een kwaliteitskrant kon maken. 35? Terwijl de Volkskrant, NRC en al die anderen het met 150 plus een leger freelancers doen?

De zogenaamde kenners begrepen niet dat die onderbezetting juist een zegen was. Ze dwong je te kiezen, en daardoor een nieuw soort krant uit te vinden. Waarom zou je een verslaggever naar een gruwelijk busongeluk sturen? Het nieuws staat al op internet, en de kans dat je met een onderscheidend verhaal thuiskomt als er 33 andere journalisten bij zijn is nogal klein. Waarom zou je samen met 19 andere Den Haag-watchers gaan kijken naar een dichte deur? Waarom zou je in een verslag van een voetbalwedstrijd vertellen hoe de doelpunten vielen? Iedereen die dat wil weten heeft Studio Sport wel gezien.

In plaats daarvan stuurde je schrijver Peter Middendorp naar het Binnenhof, die met zijn beschrijvingen van derderangs debatten, mislukte demonstraties en dubieuze lobby’s meer vertelde over de politiek dan al die verslaggevers bij de Deur bij elkaar. Je liet je sportverslaggevers verhalen schrijven die nog nooit iemand had getikt. Laatst nog, dat verhaal over het asfalt van de wielerwedstrijd Milaan-San Remo, door Thijs Zonneveld zo mooi geschreven dat je het liefst meteen met de A2 zou knuffelen. En je deed niet aan opiniepagina’s: als je écht wat vond, dan pakte je er mee uit. Zo schreef Kustaw Bessems vier pagina’s vol over de vrijheid van meningsuiting, wat jou een briljant verhaal en hem een Tegel-nominatie opleverde. Oorlogsverslaggever Arnold Karskens was overal waar andere verslaggevers niet durfden te zijn, en als hij een weekje in Nederland was ontdekte hij vaderlandse conflictzones waar niemand eerder over schreef.

Het resultaat was een krant die elke dag verraste. Die van alle kranten in Nederland het minst gebruik maakte van kopij van persbureaus. Die gek genoeg was om tieners aan te nemen en die vervolgens over land van Amsterdam naar Kaapstad te laten reizen. Die de meest geciteerde krant van Nederland was: als je niet achter de rest aan loopt, dan heb je tijd over voor je eigen verhalen.

Je zou het condoleanceregister eens moeten zien. Vele duizenden mails van mensen die je gaan missen. Francine bijvoorbeeld. ‘In deze tijden van smakeloosheid en onnadenkendheid is De Pers voor mij een doordewekelijks terugkerend lichtpunt. Niet links, niet rechts, scherp, origineel, onafhankelijk, verfrissend en vernieuwend en ga zo maar door. Als Geert Wilders echt aan de macht komt, ga ik emigreren. Maar als De Pers blijft bestaan, zou ik die beslissing in heroverweging nemen.’

Hoe het ook afloopt: bedankt voor dit fantastische avontuur. Op een boekhouder in Apeldoorn na had niemand het willen missen.

Leve De Pers

Kent u de mop van die naïeve sukkels die eerst dachten dat ze een gratis kwaliteitskrant rendabel konden krijgen en die daarna – hahaha – beweerden geld te kunnen verdienen met een digitale kwaliteitskrant?

Ja, we begrijpen dat we de schijn tegen hebben, als het gaat om het uitvinden van nieuwe businessmodellen. En eerlijk is eerlijk: toen onze suikeroom ons op 12 maart kwam vertellen dat het afgelopen was, dachten we ook echt even dat het avontuur ten einde was. Maar toen kwamen de mailtjes.
‘Kunnen jullie niet verder op internet? Wil d’r best 10 euro per maand voor betalen.’
‘Als jullie digitaal doorgaan, koop ik een iPad.’
‘Ik wil mijn abonnement op de Volkskrant graag inruilen voor een abonnement op De Pers.’

Enzovoort, enzovoort. De eerste duizend mails vonden we schattig, de tweede duizend mails verbaasden ons, en vanaf mail nummer drieduizend leek het ons verstandig er eens een Excel-sheetje bij te pakken. Stel je eens voor dat er écht veel mensen zijn die voor ons willen betalen. Zoveel duizend abonnees, voor zoveel euro per maand keer twaalf maanden – komt dat in de buurt van wat we per jaar kosten als we de dure papieren distributie doorstrepen? Zouden we de eerste betaalde digital-only krant van Nederland kunnen worden? Wat een stunt zou dat zijn: vijf jaar dansen op de vulkaan, keer op keer ternauwernood aan de dood ontsnappen, en als het dan toch zo ver is Magere Hein op zijn smoel meppen en stug doorgaan.

Van risicomijdend personeel hadden we toch al geen last bij De Pers. Wie gek genoeg was om voor een krant te gaan werken die elk moment kon worden opgedoekt, doet ook niet moeilijk over een onzekere doorstart. En daar komt nog eens bij dat De Pers ons voorgoed verpest heeft: voor welk medium is het nog leuk om te werken als je al met een uniek groepje in grote vrijheid een mooie krant hebt mogen maken? Hoofdredacteur Jan-Jaap Heij en uitgever Ben Rogmans beloven direct hun aanzienlijke ontslagvergoeding in De Nieuwe Pers te steken. Redacteuren bellen het UWV om te checken hoe lang ze gratis voor de krant mogen werken met behoud van hun aanstaande WW-uitkering.

We zetten onze wens om door te gaan groot in de krant, en dan wordt het pas echt leuk. Niet alleen krijgen we er weer duizenden betalende abonnees bij, ook honderden bedrijven en bedrijfjes bieden hulp. We krijgen een gratis kantoor in het centrum van Amsterdam, gratis apps, gratis topcolumnisten, gratis designers. Serieuze investeerders bellen op. Betaalde kwaliteitskranten informeren of zij onze content voortaan dagelijks af kunnen nemen. Verbazend veel lezers geven aan graag aandelen De Pers te willen kopen.

Zou het lukken? Elke dag wordt de kans groter, maar de tijd dringt. We moeten vóór 1 april weten of de investeerders toehappen. We moeten vóór 1 april weten hoe we gaan heten, maar of we de naam De Pers mogen blijven gebruiken is nog onderwerp van onderhandelingen. We moeten eigenlijk vóór 1 april zoveel mogelijk lezers een echt betaald abonnement slijten, maar dat is technisch en juridisch zo goed als onmogelijk. Idealiter zouden we per 1 april overgaan op de mooiste app die ooit gebouwd is, maar het kost zeker drie maanden om zo’n ding te bouwen. Een simpelere variant dan maar? Of toch even wachten?

Het zijn vragen die doen denken aan vijfenhalf jaar geleden. Een krant uit de grond stampen in vier maanden, dat was gekkenwerk, zeiden ze bij ontwerpbureau Cases i Associats. ‘Daar moet je eigenlijk anderhalf jaar voor nemen.’ De week voor het eerste nummer zouden we vijf dummy’s maken. De eerste drie werden geschrapt, de vierde bestond maar uit een paar pagina’s, de vijfde was compleet maar inhoudelijk dramatisch. De paniek in de ogen van de adjunct – onvergetelijk. Maar drie dagen later lag er een schitterende krant in de bakken. En zo gaan we het nu ook doen. Eigenlijk kan het helemaal niet, maar die Nieuwe Digitale Krant Formerly Known As De Pers komt er. We houden van gekkenwerk.